2022 a mihcaan u Elus misatal tu Ukelan
kakiliman
mikawaway-kalumyitiWikipitiya, salihalay a cacanan nu cudad
micidekay, inasulit a tuki pakayni namin i timul sakatusa a niyadu’nu tuki UTC+2）ku malucek.
2022 a mihcaan tusaay a bulad tusa idaw ku sepat a demiad Elus micumud tu Ukelan, patucek namakay ni i E. U. malepacaw mangaleb kiyu pacakat.
nilaculan
mikawaway-kalumyitiayda nipicumud sakatusa nu kitakit a malepacaw adihan u Ucew satabakiay a kalpacaw. mikiayaw kyu ina tusaay mapatayay atu madukaay cacay a bataan a emang, mabuliyas ku U Cuw namakayni i sakatusa nu kitakit amalepacaw sa sapihacengay a sakatalawan, kalingatuan malepacaw tu enem a lalipayan sa sepat tulu a bataan a emang ku miliyasay tu Ukelan, dumasa pitu cacay a bataan a emang a tademaw i liwliw tu nu Ukelan a malaliwasak nayay tu ku kakitidaan.
2014 a mihcaan u hekal nu Ukelan nu dikudan nu misaicelang, u Elus habeluthan mukemkem ku Kelimiya, u paculi’ay tu Elus palaliyasay a tademaw atu Elus misakaliyuhay a tademaw uheni ku pasatedep tu Ukelan nu timulan Tunpas hananay a niyadu’, kiyu malepacaw ku Tunpas.
2021 a mihcaan cacay a bataan a bulad, hitay nu Elus i Ukelan nu dihab misatabaki pasaupau, nipasaupu sabaw tu siwa a emang ku hitay, kiyu masasuada ku E U, kinapina tu masasusakamu inayay tu ku laheci.
amicumud nu ayawan nakinacacay tu pahusu, cutung nu Elus Cu Hulacimil Buting muculcul a muwala tu pala sa ku nipidateng, pabaliw tu Ukelan a misakaku nu kanatal atu likisi, pakayni nikasaupu paceba sa alima mutudu’ Ukelan mala” E a kamu pasasuada tu binacadan a mulawpes” a baluhay a misatalay amu pasatedep.
sakamu sa ci Buting nu amisan tabakiay a masaupuay namakayni i tusa idaw ku cacay a sikiningaya a wan sa pasayda i timulan a mucebal,patalaw tu kapah nu Elus, mitungih miyukiw pasatedep tu Ukelan milabu tu Payyi, u Uayyi cay palutatenga tu mahiniay a sasakamuen, miliyaw musakamu tu Payyi u icelangay amisebeng tu katuuday, caay pianin tu sapaculi, sisa cayay pingaleb tu Elus nipisawacu, u U akanatal caay pisulal tu kaput akanatal tu sapaketun nu situngus, E U yu masasuada, u katuuday a kanatal miciwi tu E mikiyaku tu sakalepacaw tu Ukelan, u E katukuh sa i 2022 a mihcaan tusaay a bulad tusa bataan a demiad paliyaw sa misakaliyuh.
2022 a mihcaan tusaay a bulad tusa idaw ku cacay a demiad, tatengay sa ku Elus namakay ni Ukelan nu timulan palekal i 2014 a mihcaan i timulan nu U a kitidaan palekal ci Tuniceken a tademaw nu mapulungay atu Kanatal tu Lukansek a mapulungay a kanatal maydi misanu heni a kanatal. Tucila malucabay tu kuheni, nudikudan sa u Elus a siyhu pakayni i “wiyhe a hitay” nu ngangan muculcul tu E ahitay micumud i tunpas hananay a niyadu’.
2022 a mihcaan tusaay a bulad tesa idaw ku sepatay demiad nu sananal, ci Buting mihapiy tu binawlan i Tilibi sakamusa, anu cacanan “sanuhitayen naming sa” atu “alesen ku naayaway” misuayaw tu Ukelan tu asikawaw “ micidek ku nuhitay a kakawaw”
lakuwit sa pinaasasulitan, macuisay a lacu atu mikusiw tu Ukelan, pasu Ukelan nu maci cipu malabu tu ku yadahay a niyadu’ atu sapadihing, cay katenes hitay nu E i enalay a hitay namakacuwacuwa ahebal kiya tahekalan talatimulan a mikuwang tu Ukelan u cipu hananay a kitidaan mamin malepacaw.
U cungtung nu Ukelan hulucimil Celunsci kasenun sa papisinanut atu pasaupu tu kapah.
Hitay nu Elus, salengacay a Elus tusa maalaw nu Ukelan ku pala “ i kelimiya atu tunpas” palekal mikusiw, sepat kiya kakitidaan amikuwang isaamis tu nuwalian nu Ukelan amikusiw atu Ukelan nu timulan. u hikuki nu Elus atu mubahelay a lacupasayda i Ukelan nu tipan a niyadu’,
Hitay nu Elus namicapi tu atu mulawp tu tukay, pasu cilnikehu, halkehu, helsung, cipu, maliupul atu sumay, mausaw nu Ukelan a paculian, nudikuda atu nipacuway mapuut namin, makawa ku hitay a taayaw.
nikalingatuan a micumud tut ulu alipay sa, u Elus nu hitay i timulan makaala tu kapahay a nikalepacaw, duma hitay nu Elus misadakadakay mababulibul kuni kalepacaw, uniyadu’ay a tademaw cay kaputun ku mapatayay atu madukaay macunus.
2022 a mihcaan 3 ay abulad tu amaedem tu kubulad, masumad ku hitay nu Elus tu sayaway kasenusa a muliyas tu itiniay a kitidaan, sumaden micunus tayda i Tunpas hanany a kakitidaan u hitay ku mupaicelangay.
nu Ukelan han tu ahitay sa maala nuheni ku cipu a kitidaan, 4 a bulad 2 a demiad i puciya maadih ku katuuday nu itawya nu kitidaan nu Elus ahitay nipatay katuud ku kidu nu niyaduay, malekep mupatay tu Puciyata a kitidaan
tuyda a mihca 7ay abulad, Elus kinacacay aca pamata tu Ukelan, sayawayay a pamata sa maydih mubelin tu Ukelan nu Cungtung anikelidan a Siyhu,
9 ay a bulad 20 a demiad, u misungayay tu Elus a tademaw kumi puliay ci Tunnyiceke, lukanske, helsung, atu capuleze, pangiha makani i 9 ay abulad 23 a demiad katukuh 27 a demiad imahini a tuki asikawaw tu pala nu Elus mitadas tu kitidaan.
9 ay a bulad 21 a demiad Elus Cungtung ci Buting mutakus tu katuuday, patucek tu palasul tu hitay amusumad atu micunus tu kuwang a siniala,winisa u Elus nikalepacawan nu sakatusa sayaway amu wiywiy tu binawlan.
sakakaay nu hitay ci Siylkay sawiku sakamusa tulu a emang muwiywiy atayda i Ukelan a malepacaw sa , nika itiniay sa malaliwasa naming amulaliw.
ukitakit nu siyakay maynah namin tu Elus amisawacu tu Ukelan.
2022amihcaan 3ay abulad 2ademiad, pulung nu kanatal milubang tu sabaw cacay mabaluduh a milubang, nu 141 a kanatal mihang namin palakuwit tinakawaw mapulungay a kanatal i ES 11/1 a banggu paketun maynah tu Elus misawacu tu Ukelan, milunguc tu Elus himinen pacubelisen ku hitay sa, pacubelisen palutatenga ku tunnnayceke a kanatal atu lukanske a kanatal.
pulung nu Kanatal nu huing paketun tu Elus “ kasenun han pasatedep ku nikalepacaw tu sakay Ukelan nu hitay a kawaw.
u Elus malawpes ku sapilabu tu sapilubang nu Ucu atu pulung nu Kanatal sikiningay tu tademaw nu sapilabu nayay tu ku sapicumud.
katuuday ku miedapay tu Ukelan pabelitu cacanan a kuwan lacu atu nu tademaw a piedap, mipulul tu Elus tu sapilacul, malepacaw atu pasatedep macalilaw tu ku Kitakit nu sapilacul.
mamin ku i palaay a tademaw mibelih tu nikalepacaw maluyaluy ku binawlan makai tu lepacaw hananay, u Elus mibelihay a tademaw dakepen nu heni tu a sihu.
masatedep ku Ukelan sabaw cacay nipabaliw misukapahay tu Elus kiyu muculcul, u Ukelan mibelihay tu nu ayawan nanay a tapang ci maytewiyciwke patelidan mibelih tu kanatal nikalepacaw kyu dakepen.
taluayaw ku Elus micunus tu sinbunkisiya nipikinsa,pasu pasatedep laecus micukaymas tu “lepacaw” atu “misawacu” a sulit.
kanatal nu kitakid pasayni i huing sa Elus i Ukelan ani kalepacaw mutudu’ malingatu a mikinsa.
mapatayay
mikawaway-kalumyiti| mitulak | mapatay | tuki | namakacuwaay |
|---|---|---|---|
| binawlan | 7,068 mapatayay、11,415madukaay | 2022 a mihcaan 2ay abulad 24 ademiad –2023 a mihcaan 1ay abulad 22adimiad | pulung nu kanatal |
| Ukelan milepacaway a tademaw | 10,000mapatayay、30,000madukaay 、7,200mahedaway | 2022 a mihcaan 2ay a bulad 24 ademiad – 2022 a mihcaan 6ay abulad 3ay ademiad | siyhu nu Ukelan |
| Ukelan a hitay | 13,000 malakuwit ku mapatayay | 2022 2ay abulad 24ademiad – 2022 a mihcaan 12ay abulad 2 ademiad | siyhu nu Ukelan |
| Elus milepacaway a tademaw | 12,538mapatayay" u ngangan ku sapalu tatenga" | 2022 a mihcaan 2ay abulad 24 ademiad–2023 a mihcaan 1ay abulad 27 ademiad | BBC Elus akamu atu Mediazona |
| Elus a hitay | 5,937mapatayay | 2022 a mihcaan 2ay abulad 24 ademiad – 2022 a mihcaan 9ay abulad 21 ademiad | siyhu nu Elus |