Akim
kaliliman
mikawaway-kalumyitici Akim 鄭阿琴
nilaculan
mikawaway-kalumyitinikauzipan niAkim
| naykaLibunan miadeci kami ibuyu' ngeng ngeng sa kiya hikiki | 我們去山上去採箭筍飛機嗡嗡聲在天上飛 |
| ilaku malukay pelipelian simapatayay yu | 飛機丟炸彈到田中央好像有人被打死 |
| nu hikuki nu dipun ya kilang tabaki tidakaku mutideng mimelaw | 日本的飛機經過一顆大樹,當時我站在那邊看 |
| ya hikuki tatusa kiya mikacaway | 飛機上好像坐二個人 |
| mamelaw itasa han sa katalawan sa miadeci kami ibuyu' | 我看到飛機往下飛,好恐怖當時我在山上採箭筍 |
| uyda katangka han nu pangcah abuyu' mikuwan cay kamelaw | 當時在佳林的上空,當時我們在山上跟本就看不到 |
| ihikuki kiyami sanimasuni tu pelipeli sa tu | 是飛機啊一下下就聽到pelipeli的聲音 |
| telatal sa tu sumapatayay mikuwang tu malukay | telatala是槍聲 |
| micudaday talasan nin siya mikusiw apalu yua | 在打子彈時我們會躲學生他們打不打 |
| miadeci kami ibuyu' mikacaw tu apalu mataneg kaku | 我們一直都在山上採箭筍麵包樹我也爬上去 |
| tayda ipabaw u madawisay hini han muhini | 爬上去最高的地方用手能採的只要扯一下 |
| cikatalaw ama hetik kinacacay miyala tu apalu haw | 我們都不怕每次要採麵包果 |
| si tawtaw sa muhini mu cucuk he sa yah sa | 會拿一根很長的竹干刺中麵包果山下搖就掉下來 |
| ca-i-dan mahetik yu, matalaw tu anu muwala sa | 差一點掉下來當然會怕啊 |
| wini alima sa muhini tuyni akilang sa muhini | 一隻手抓緊這個樹枝另一隻手要找支撐才不會掉 |
| hini sa ku adidi mahetik kunu mahetik kaw nayay tu ayda yu | 差一點掉下如果真掉也許現在沒有我 |
| wawa nu pakuyuc kaku kiyami u sakakaay kaku | 我家境貧困我又是大姐 |
| mikacaw kaku tu icep(daedac) yu mahida henay | 我也會爬檳榔樹在當時 |
| nay i tu ayda napacakay kaku tu lami i se-pa-se-cang | 現在什麼都沒有了,我賣菜過在四八市場 |
| tayda kami tatulu u bayi taneng sa winaan aku | 我們有三個人去那賣菜有一個紀很大了 |
| wawanida gen-uo-tong-nen taneng malawina aku (malecad ku mihca niyam ) | 跟我同年可以當我的母親 |
| u pangcah tu aynuku han nusayaway pacakay tu lami' sa | 我們一起賣菜的朋友一半是閩南人吧! |
| nay dadan sayaway pacakay tu lami' nay min-lang-go-siw-pang a dadan | 以前在明廉國小旁的路上賣菜 |
| misasuwal tu min-lang-go-saw atu kincal maydih pacay tu lami' | 我們知會學校和警察 |
| katuudkatuud kami pacakayay u labang kyami | 我們越來越多人來這裡賣菜 |
| cihi tu ku kincal bahbahn tu kami i se-pa-se-cang i dadan tu | 我們也被警察追趕,後來四八市場開始建造 |
| u lutuk henay u lucilucikan mamin satu sangaan sa tu | 那個地方都是雜草蘆葦草到處是 |
| pacakay sa katuud katuud sin-cay-ciw-sen-kong-le | 愈來愈多人買現在就成功了 |
| nawami ku sayaway pacakay itida u lami sa siapalu kaku kyami | 當時是我們先在那邊賣菜 |
| i-can u apaluniyam nay tini itetpal nu luma' ayda mapatay tu | 以前我有麵包樹所以有的賣 |
| niya long-wang-tay-bung hananay i-ke-uy-san-ce | 那顆樹死了被龍王颱風吹倒了 |
| mangeli' tu nami ku ciid kyami balaki tu mapatay tu | 那顆樹樹枝折斷幾經波折終還是不抵風吹倒了 |
| mikacaw kaku tu kilang hayda i iluc madawisa hiniha mupilwt | 我爬樹很厲害可爬到最頂端 |
| balaki tu kaku siacawaw tu kaku itawya tatabaki ku apalu itawya | 當時我結婚了麵包果都長的很大顆 |
| u hiyahenay i dikudikud i se-pa-se-cangwami ku sayaway | 當時四八市場我們是先峯 |
| namahida katuud katuud ku tadaay pacakay naw cy-tow kami | 沒有多久越來越多人在那裡賣菜 |
| naw yi-ge-ci-ciy taywan u wawa nu atnuku tu pacakay tida | 最開始是一位姐姐他是混血的民族有原住民的血統 |
| Min-lang-go-siw yamuhiniay adadan sian-cay-se-cong-san-lu' | 開始是明廉國小附近 |
| muhini kiyami na'-se-hou' u luma gang-cay-haw | 就在中山與…十字路口那時候房子剛蓋好 |
| pacakay tu lami melaw han ku acawasa malasinsis sa | 我賣菜,有人懷疑說我的丈夫是老師 |
| cay kasikad sa po-se-tow u maku tu apalu tiya lala tuyda | 不覺得丟臉嗎? 什麼東西是自己要負擔的 |
| nicakayan niyam nunu pangcah tu a imahida henay | 那塊地我們想買 |
| i taywan sa ye-wan-kuay-haw-le sa kya acawaku tada i Nong-huy | 後來打聽要台幣一萬便向農會 |
| mi cey i tida sa haymaw han mi kow sipaysu tu adidi sa | 借款便開始扣款 |
| hida ku picaliw tu pasu' yu mahida cacay bataan ku mihca aku | 當年就是這樣借款 |
| cacay a bataan mapatay mikuli tu kaku nay malalung nu inalala tuyni | 我十歲父親就不在了當人家的佃農 |
| tida misapakan tu pabuy zisay pakuyuc kunikaudip niyam | 給人家種地給人家養豬我們十歲家境貧窮 |
| mapatay tu ciyamaku sa mapilkihay cinaku ikagayc nu dipun | 父親過世早我的母親是身障人士 |
| apida lukuziwang nipabeli niya tawki enem a bataan ku paysu | 我父親只賺日幣60元 |
| inihenay ciyamaku san-ke-yua' kaku mikuli mapatay tu | 父親在世,我工作三個月 |
| apida a san-se-kuay sa pabin naku cinaan naku ciyamakuwan ce-yan | 我領了錢給父親30 也給媽媽30元這樣 |
| zisay kaku itawya mikuli tida mudimata pacakay tu apalu | 十歲我扛著麵包果拿去賣 |
| nuwaku dada kumahiniay nuytiniay adiwawa cay tu picudad | 這裡的孩子只有我這樣 |
| ziulukusay kaku tida henay nay zisay tayda | 直到16歲還在這裡工作我十歲過來的 |
| lan-how nu ayawan u tiniay tu a tademaw kaying ku heni | 我家前面都是這裡的人 |
| mikuli maluk kya mihaw miladay kaku tuhenian ziwyunsay | 我十四歲跟著人家去種田 |
| u tawki sa u wawa sa misanu taywan | 那老闆口氣很差 |
| ( wawa u acawaysu u babalaki haw )matuasay | 說我嫁給很老先生 |
| sahidan ku kamu hanaku cacay kunuheni cacay tu kumaku | 我心裡在想他怎麼可以這樣講 |
| hay-yaw-ben-saw-hay-ce ma han naku a han nisuku sausi haw | 難到有分小孩子的嗎我是這樣想 |
| sa kiya tawki takuwan sa u aca aku malecad tu nu heni | 後來那老闆說原來你這樣想喔 |
| malecad tu amaluk kiyami anu maluk tu kalitang sa | 我們都一樣啊! 他們做多少我也不輸他們啊 |
| tulu sa cacay tu cacay tu cay kaku kaadidi kuni kalukan | 我一次三行也沒有變小啊哈 |
| sasausin nu wawa hanaku sa kya tawki malecad tu kulipida | 我算算也不是孩子能做的我一樣做 |
| midisdis tu tebus haw mahida henat haw tebus | 我們砍甘蔗我們在整理和一位朋友合作 |
| tatusa kami cacay sa nikapatayan nu acawa | 朋友是丈夫往生了,為了生計我們一起 |
| tatusa ku wawa u taywan sa wakusa cacay ademiad | 他有二個孩子要養 當時我一天 |
| anu idaw ku dadisdissan sa makaala tu 480 | 一天有480元,整理甘蔗的工作削甘蔗葉 |
| itiniay i kenuyahaw hinisa sipaysuay ku labunuluma' | 在國富那裡也有,有些人家境很好慢慢來 |
| maluk yo-ye-haw-me-yo-ye-haw han sa cacay ademiad | 我們勞碌命手腳要快,他們呢有也好沒有也好 |
| cay pakaala tu 100 maku sadidiay idaw ku 380 | 那怕一天100他們甘之如飴我的最少也380 |
| maanub hna kuyda alahican sa manunud kumi belbelay | 這裡淹大水,有時候水非常的大 |
| mabulaw kuy tiniay mabalad kyami niwtu kya nanum sa | 所以很多人都搬家,因為洪水沖積家門口 |
| u lalasa nuy tiniay haw mukulkul eyda laecus mapelad | 這裡的泥土好像在滾滾浪濤 |
| eyda nay wawa nu taywa mimelaw i hinisa mapelad sa | 那裡有一小孩在觀望洪水,並不知腳下突然土地被沖刷 |
| miladay maalul mahida ku nanum nahini matini | 湍急的洪水將小孩一拼帶走溺斃 |
| yun-dung-cang maala namin miyami kuhadidien maala tu kami | 湍急的洪水也流過現在的運動場,差一點我們也被沖積到 |
| mulaliw tu namin wami tu dada kuy tiniay ayda i lalikulay | 大多數的人都離開這個地方 |
| aluma namahida henay sa malimad tu tayni aca namin | 因為那樣所以搬家的人多 |
| kuyni u wawaw tu sisa siluma sa nudikudan malimad | 現在大部份都後代再搬回來住所以有人住 |
| ku i lilisay nu dada nasiluma henay matiya | 住在馬路邊的大部份都有回來 |
| cacay tu kami itini u taywan eyda nu timulan | 只剩我們這一戶及那裡有閩南人 |
| tu eydaay silumaay ayda wami kuy tiniay | 還有前面現在前面那裡 |
| cacay kamu hatini ku luma' niyam maluyuh nu baliyas | 當時房子是被颱風吹倒的 |
| ku tadaluma' sa adidi' tu ucuked sa wida tu ukilang | 我們主房倒了匠就蓋一間小小的房子 |
| u da'dac ku cuked sapahini tidahenay | 從蓋用檳榔樹當柱子及橫樑 |
| pakiyuc henay mapikihay kuyna zisay kaku itaw ya | 我家境貧困媽媽又身障,當時我十歲 |
| balaki balaki tu mikuli tu kaku miladay tu ratwan maluk | 我漸漸長大跟著大人去田裡工作 |
| tidamin i cupu wicupuay atademaw nnuy tuniay amin | 都到國福那裡那裡人以前都住在我們這裡 |
| itini u Sakul u Sakul kuni pangangan ayda itida | 我們這裡原來叫Sakul現在國福稱Sakul |
| u cupu han nuniyam sa sicupu i tida kiyami tida ku luma'sa | cupu 是提防做石龍為了防洪水 |
| cupu cupu u nganga nudau u sakul u sakul juy tiniay | 那裡也叫sakul這裡也是sakul到怎麼回事呢 |
| nuy tiniay namin kuytidaay malimad mapelad tu kudrma | 那裡的人全是從這麼搬過去的 |
| simaalulay mapelad eyda u mapikihay u tatayna | 當時也有人溺斃還有那裡有一位女的也是跛腳 |
| matuas balaki tu sa siculekul cinaaku muhini | 漸漸長大我的親有持拐杖走路 |
| makaala tu uo-dian hakiya iniw tu kiyabalad muhini tu | 大概下午5點多洪水來了 |
| siluma' nipalumaan nida tulalumaan cacay itini | 這裡有房子是原來的 |
| kabilil u katukuhan tu ku amapelad sa amaala tu kinaluma' sa | 後來洪水來了大叫快點跑房子快被湍急的洪水吞噬 |
| yah! yah! yah! sa tu tahekal sahenay mapelad tu kiyaluma' | 呀!呀!呀!才剛跑出來那房子己經洪水吞噬了 |
| nu ninaku a nikaydidaan tay dan tamiyan mueneng ababalaki | 原先媽媽的後來搬到我們這裡來 |
| u lalumaan nida eyda namin i san-ping mueneng | 他的親戚都住在山邊 |
| tataytay tini mueneg matineg henay muculil musahemay | 他一個人住還好會自理三餐 |
| mukan ci nida adidi mahida melanga malatu' nay kubalad | 吃飯沒有問題還好他長命 |
| datu ku bukela haw sunuk satu mulaliw yu mahidahenay | 在礦野中他悄悄的離開 |
| ya dadan nu muculilay i pang-bin-ha'-li-yow-ti-yow-bang-ce | 那條路上也有很多住家 |
| nay henay ku dada itida namakayda i sabatu sa | 當時沒有路可走要從水源地 |
| tida hini mu hini maka yun-dong-cang makay lilis nu yun-dong-cang | 要繞到現在的運動場才有路 |
| patelekay idaw tu dikudikud tu nay i tu katuku cong-san-doan | 直走到中山路 |
| alemet sa nayadah sa dikudiku tu sa nay i tu | 以前很多一點紅 |
| hiyaan tu waca mikaykung tu yun-dong-cang nay i tu | 後開懇作為運動場 |
| nasiumah kamu tida maalaay nu yun-dong-cang nulala namin | 原本我那裡也有地 |
| namaala nu balad yaw-na-mo-kuan-cen-sow-a | 後來被徵收 |
| makatukuh hatini tu kubalad yu micapi tu ku balad | 洪水一定到我們這附近 |
| na'-ke-ho'-man makatukuh itida kuyda u balad un-dong-cang-cuay-pang-pean | 是就是在最後面運動場最旁邊 |
| misanga tu waca tu yun-dong-cang kapah tu waca | 當時開始蓋運動場 |
| nasiumah kami eyda palumaan tu auk you-pey-la | 有賠償啦 |
| cay kahacica sapisanga tu yun-dong-cang imahida hwnay | 沒多少就給蓋運動場 |
| pakuyuc kami kiyami matabal mapayay ciyamaaku kyami | 我家境清寒父親早往生 |
| waku ku sakakaay mikuli tu kaku itaywan mlakalung | 我是長女,我己經工作二了 |
| mudip henay ciyamaku san-ke kaku mikuli mapatay ciyamaku | 我工作三個月我爸爸死掉了 |
| enem bataan ku cacay abulad kitadaan nu dipun | 我一個月只有60元,日本人居住的地方 |
| 30ing sipapeliaku citamakuwan 30ing iwina taw ya | 我親給30 母親給30 在當時 |
| san-ke-yue mulipida mapatay ciyama aku | 我領三個月薪水我父親就往生了 |
| mihicahica ku kawaw haw u pakuyuc haw | 有任何事,因為貧窮很難發揮 |
| pahakiw ku syihu sakamu cinaku ku cu akim kaku | 以前政府會送救濟品 |
| sacinaku anu nay i ci akim mapatay kaku sa | 我母親說如果有阿金我可能早就死了 |
| hicahica sa cinaku maliyah kaku misulit kaw-cuy-pa | 我不認識字靠嘴巴 |
| pay-tuo-len-ciy mahida ku ni kaudip aku tu siacawa | 我會拜託人家事情怎麼做 |
| tu ziwkiwsay u hulam nay ku maydihay | 19歲我結婚嫁人 |
| nu pangcah kiyami pakiyucen silumasa hatini | 因為家境不好誰要啊! |
| cimaku maydih nutaw waku ku sayaway siacawa tu hulam | 誰要我們呢我就嫁外省人 |
| sepat bataan idaw ku tulu amihca u hulam ku acawaku | 他43歲我19 我這部落第一個嫁給外省人的人 |
| 43 maleacawa kami nu hitay i tini min-lian tepal ahitay | 他43歲嫁給外省人他在明廉旁邊的營房 |
| makadih takuwa si-huan-wo sa hang sakauni | 他看到我說喜歡我我們就結婚了 |
| sayaway siacawa mikikung kami u lalumaan ninaku | 第一個結婚,我有辦喜宴 |
| sakamu satu kuheni siacawa ci Akim tuhulam u hulam | 我母親的親戚說我嫁外省人 |
| u hulam sa matawamin ku taw takuwan nukaudip aku | 外省人又怎樣呢他們笑我的生活 |
| kiya mangalay hakiya takuwan kyaacawaku emay | 我先生怎麼愛我,我也不知道 |
| siacawakaku sa nay nuwalian muenen kami nu patiyamay | 我結婚原本住東邊街上 |
| nay i ku tademaw itini matalaw nu sayaway | 我這裡沒有什麼人他害怕 |
| nay tini henay ku luma' niyam sayaway | 原本我們住這裡 |
| adidi'ku luma'niyam taynian nutaw miwawah | 我們的房子很小 |
| napatayni ku siyhu tu pida mi coy-ci kiyami | 政府有送救濟品來 |
| matalaw cinaniyam malimad tayda eyda | 我的母親害怕 |
| matuas tu kami tayni aca nacacay kami | 後來我們年長才又搬回來這裡 這裡人煙稀少 |
| katuud tu waca wawanamin kuyni nudikudan | 現在人多了,現在來的自己人 |
| wawa nu lumanamin nuynu lalumaan ninaku | 親戚的孩子母親的親戚 |
| katukuh eyda idada luma' nibakiyaku | 那裡都是我祖父的親戚 |
| naytida Wang-ma-ma-cya-ho-mang naw tumuk cibakiyaku sa | 我祖父的親戚住在王媽媽家的後面 |
| nu pangcah nay tiniay amin kiyaniyadu kuda | 這裡都是原住民的部落 |
| malimaday naw tiniay namin alan nu balad kyami | 全都搬回來,以前被洪水帶走 |
| tu malimad tu namin u sakul ku pangangan ayda | 全都搬回來名稱還是sakul |
| u Cupu cay hiday kyu u Cupu han awini u Cupu | cupu 就國福里 |
| sicupu itida kyami nay tiniay namin kida tademaw | 因為有石龍,他們以前都住在這裡. |
| uduma u wawa misanga tu luma' itida. | 孩子也會在那裡建造房子 |
| cibakiyaku sa nu sakidaya nu tumuk | 我的祖父過去當過Sakidaya頭目 |
| nu sakidaya ci kupaku ngangan | 最早的頭目叫kupa |
| nay tu kubabalaki cay tu katineng | 老人家不在了我們就不知道了! |
| ukawaw nu niyadu cinaaku namin ku pasubanaay | 部茖的事大部份我母親講給我們聽的 |
| yu mahida henay sikawaw cibakiyaku tumuk niya cupu | 當年部落有事我祖父和cupu的頭目一起共識 |
| tayni namin mipalita tu kawaw tu kawaw mahoca | 都來這裡問部落的事 |
| mibutingay mapeluk misakamu cay pacawi' | 捕魚的,滔滔不絶的說! |
| ubai nu taw yu mahida henay | 別人的祖母也是這樣 |