Brazil
.svg)
u siwkay nu kanatalmikawaway-kalumyiti
u Brazil sa ilabu nu Congnanmeico, itiza i 10 00 S, 55 00 W
u ahebal nu lala’ mapulung sa 8,515,770 sq km
u ahebal nu lalaay sa 8,358,140 sq km, u ahebal nu nanumay sa 157,630 sq km
hamin nu tademaw sa 205,823,665.
kakalukan umah sa 32.90%, kilakilangan umah sa 61.90%, zumaay henay umah sa 5.20%
tapang tusu nu kanatal (首都)mikawaway-kalumyiti
u tapang tusu nu kanatal sa u Brasilia.
kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)mikawaway-kalumyiti
kakining nu kanatal demiad sa 7 bulad 9 demiad.
tabakiay a tapang nu kanatal (元首)mikawaway-kalumyiti
u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Michel Temer, micakat a demiad sa i 2016 a mihca 8 bulad 31 demiad.
u hatamikawaway-kalumyiti
u kulit nu hata nu Brazil, situlu ku kulit. u landaway u semilaway u takulaway atu salengacay.
u sulit nu zuma a kamumikawaway-kalumyiti
u sulit nu Hulam: 巴西
u sulit nu Lipun: ブラジル連邦共和国
u sulit nu Amilika: Brazil
巴西聯邦共和國，通稱巴西（Brasil），是拉丁美洲最大的國家。人口2.15億，居世界第五。其國土位於南美洲東部，鄰接大西洋，面積8,515,767平方公里，世界第五大，僅次於俄羅斯、加拿大、中國及美國。
Brazil a kapulunganay a kanatal nu hekalay a nipangangan, u sakay nu Lating Amuhuwanay u satabakiay a kanatal. u nikaidaw nu tademaw sa makaala tu 2.15 yik kayadah, nipasilsilan i kitakit sa sakalima. u kakitidaan ninakanatal sa kalatimulan nu Amuhuwan pasayda i nuwalian, micapi tu nutipay a bay' nikaahebal nu lala’ kaala tu 8,515,767 pin-huwan Kung-li, i tini i kitakit sa sakay lalima a kinatabaki, mamikilul tu Russia, Canada, China atu United states.
巴西擁有世界面積最大的熱帶雨林，國名源於巴西紅木。首都為巴西利亞，擁有聖保羅和里約熱內盧等大城市。巴西是熱帶經濟作物的重要出口國，咖啡、甘蔗、柑橘的產量居世界第一位，得益於豐厚的自然資源和充足的勞動力，巴西的國內生產總值位居世界第六。
u Brasil sa sikaidaw tu i kitakitay saahebalay a caledesay nu kalaudadan nu kilakilangan, u sikangangan sa namayni ku kasalingatu tiya kasumanahan a kilang. sakatatangahan a tuse sa ya Brasilia, sikadakecan tu ya Sen-pawlo, atu ya Liyie-zenyilu tabakiay a tuse. u Brazil sa sakay nu caledesanay a nikalukan ku sakahenulan a sapatahkal a pacakay tu sakikalisiw a kanatal, idaw ku Kuhi, tebus, kama, nikayadah sa malasayadahay i kitakit, nikahini sa nanu kalaidaw nu lahaday kasidamek nu lacul, atu nu sikataneng nu musakawaway, ina Brasil sa nu kanatalay a nikapulungan a mapasausi tu sakikalisiw sa, u sakaenem nu mapasilsil i kitakit.
宗教 nu kiwkay
由於歷史上曾為葡萄牙的殖民地，巴西的官方語言為葡萄牙語，主要信奉天主教及基督新教。
kalahidaen nu likisiay sa nau palatubangen nu Portugal, Brazilay a nakamuan i kanatal sa sanu u Porsilay i hekal, u sakasingkuan nu itiniay sa u tinsukiw a kiwkay atu nu ciwluay a kiwkay.
國名 ngangan nu kanatal
16世紀葡萄牙的航海家發現新大陸有一個大量生長巴西紅木(brazilwood)的國家，便大舉開採、運回歐洲，久而久之大家都忘了當初的命名，而將這個國家稱為為巴西 (Brazil)。
16 a seci sa ya Porsilay mitesekay a pabalungaay idaw ku nipakaadih tu sinayadahay a nu Brasi a langaw nu kilang sa, ya (brazilwood) a kanatal, kakayda satu kasibekan a miletek, ungpangen patayda i O-cuo, matenematenes sa, sikapawan tu kya imahidaay a nipangangan tiya kanatalan, sisa u ngangan nina kanatal sa u (Brazil) han.
國名來源 sakaidaw nipangangan nu kanatal
巴西一詞出自繁衍於巴西海岸的巴西紅木，巴西紅木在葡萄牙語中稱為pau-brasil，其中brasil意為像炭火一樣紅，由拉丁語brasa（「炭火」的意思）與後綴-il（來自-iculum或-ilium）構成。
Braszil i naulic katahkalan sa namakay sadipasan nu bayu’ sanuhinukiay a kilang, i Porsilay a hinuki nu Brasil sa nakamuan u pau-brasil han, i labu sa brasil a imin u masacelasay nu kasuy sananay kasumanah, nipaka i nu Lating a kamu ya brasa (celah sananay a imi) atu nu sacunus nu dikudan sa -il (nu makay -iculum atu -ilium) masaheci.
巴西紅木所產生的深紅色染料，引起了歐洲服裝業的重視，並引起了巴西早期的商業性開發。16世紀期間，當地原住民採伐大量的巴西紅木，由歐洲商人（多數來自葡萄牙，也有一部分來自法國）銷往歐洲。該地區原來在葡萄牙的官方名稱為聖十字架之地（Terra de Santa Cruz），而販賣紅木的歐洲商人多稱「Terra do Brasil」（Land of Brazil），這一名稱最終取代了舊的官方名稱。早期水手也稱之為「鸚鵡之地」（Terra di Papaga）。
nu Braszil a hinuki sikaidwan nu kasumanahay a sakuli a cica’sa, mapangengaw ku i O-cuoay misangaay tu dikuc a masakusiay, u nu O-cuoay a misiwbayay a tademaw (sayadahay ku nu Porsilay, idaw ku nu makay i France) sipacakay taydaan i O-cuo. ya kakitidaan sa u nanam nu pangangan nu kenisay a mamikuwanay a nipangiha tu ya masakiwacin hananay nu ziwzika a sakatamelac kakitidaan (Terra de Santa Cruz), zayhan ya nu O-cuoay a misiwbayay a tademaw katuud ku muhiniay a pangangan "Terra do Brasil" (Land of Brazil), ina ngangan i nu dikudan sa sipakutay kya malumanay a ngangan nu kanatalay. kasumamadan sa nu pabalungaay a nipangangan sa ya "Ingu’a kitidaan" (Terra di Papaga).
地理 nu kitidaan
全境大部份為熱帶氣候。北部是世界上面積最大的平原——亞馬遜平原，大部為赤道多雨氣候，降水豐沛，平原東北部略為乾燥。南部為世界上最大的高原——巴西高原，以熱帶草原氣候為主，首都巴西利亞位於高原之上。境內亞馬遜河是世界上流量最大的河流。巴拉那河是南美洲第二大河，著名的伊瓜蘇瀑布就位於其支流上。
u demiadan nu itiniay sa nikacaledesan. i amis sa i kitakit sa u ahebalay nu lala’ a enal i Yamasin a enal, kiyadahay sa u kacalrdesan kaudadan a demiad, kasasinanum, u enal nu walian kasaamisan adidi ku kaacak. nu timulan sa masanu satabakiay talakaway a enal, kacaledesanay a demiadan enal nu lutulutukan, ya Brasil hananay a talakaway a enal ku sasitungusay, ya tatangahan nu tuse sa ya Brasil-liya u nipatideng sa i masapabaw nu satalakaway a enal. i lalabu nu kakitidaan sa ya Ya-ma-sing hananay a sauwac, u satabakiay nikasilsil i kitakit ku nikasausi. ya Pa-la-na a sauwac sa i kalatimulan nu Amuhuwan u sakatusa nikatabaki nu sauwac i tini, sakasingangan a cascas ya Yi-ku-wa-su hananay kalapicaan nu sasilsil nu sauwac.
體育 pilatlatay
眾所周知，巴西最流行的體育運動是足球，據1999年的統計數字，巴西大概有近2萬多支足球隊。另外，巴西國家足球隊是唯一一支由1930年至2018年的世界盃足球賽從未缺席過一屆的球隊，也是唯一一支曾五次奪取世界盃冠軍的球隊（1958年、1962年、1970年、1994年和2002年）。
sikatineng nu katuuday sa, i Brazil u mutukuday tu mali’ sakanamuhanay a latlat, kalasilamit tu b1999 a mihcaanay kapulung a nisausian sa, itini i Brazil a kitakit sa hakay makaala tu tusaay a mang nu masakaputay nu mitukuday a milatlatay. u duma sa, nu Brazil kanatalay a mamitukuday a masakaputay sa, masa u nu i 1930 a mihcaan katukuh i 2018 a mihcaan, iti kitakitay a nikadadesdes nu mamimali sa, u caayay henay kaputun ku nilipihida a masakaputay, nau masacacayay a makademec tu kinalimaanay a mitukuday i kitakit ,(1958, 1962, 1970, 1994, atu 2002 a mihcaan).
此外，巴西隊和巴西球員也包攬了很多世界盃足球賽紀錄。2007年美洲國家盃在不被看好的情況下以3:0擊敗強敵阿根廷獲得冠軍，可說是完完全全的「足球王國」。
巴西的女子體操雖然遠遠不如美國、中國、俄羅斯、羅馬尼亞，但是成績也是還可以，或多或少都有選手可以進入世界體操錦標賽一、兩個項目的決賽。2003年的世界體操錦標賽，巴西體操運動員 Daiane dos Santos 取得自由體操－金牌（第一名）。
tuyda sa, nu Brazilay mamimaliay atu masakaputay sa, yadah ku nipangengawan nu mucebangay a nikadademecan. i 2007 a mihcaan nu Amuhuwanay a kanatalay a nipidademec tu a mitukut sa, caay pisakapah ku hekalay a miadih tu kademecan sananay a nipitapalan, nika nudikudan a nikalahecian sa, u 3:0 ku nikangasiwan tu ya Argentina hananay a kanatal makaala tu sakasengan a kawlah, taneng a pakaseneng tu nikaala tu kalahecianay (u masahungtyay a mamitukuday sa)
sakay nu tataynaay a masakaputay miticaway a nipilatlat sa, kanahatu caay pakakilul tu nu Amuhuwanay, China, Elarus, Romaniya, kayilay nu mitesek sa, nika u kaala tu nipidademec sa kalecadan tu ku nisaicelangan, kyu kalaidaw kalayadah anu tayda tu midademec tu nu tauay a masakaputay, micumud tu sadikuday a sasaketinan a midademec. i 2003 a mihcaan i kitakitay a midademec tu nu miticaway sa, u Brazil a kanatal miticaway a tademaw ci Daiane dos Santos makademec ty nu kunida sananay a miticaway kala tu (icibang).
巴西成功獲選成為2014年世界盃足球賽主辦國家，第二度舉辦世界盃。
巴西城市里約熱內盧成功獲選2016年夏季奧林匹克運動會舉辦城市，成為南美洲首個，南半球第二個國家，以及南半球第三個舉辦奧運會的城市。
nikalekuan nu Brazil sikala tu nu 2014 a mihcaan sakunu nu kitakitay mamusikawaw a kanatal, nipiliyawan tu a palekal tu nu kitakitay a madademec tu mamitukuday. nu Brazilay ya i Liyei-zenyilu a tuse kalahecian a masinkiw, tu nu 2016 a mihcaan nu laluday ya Olympic Games a sasikining, malanu masakatimulay i Amuhuwanay sayaway a mudimata tu kawaw, kalatusaan nu pakiway lala’li sakatusa a kanatal, atu mala sakatulu nu palalekalay i sakatimul anlali’ay madimataay tu Olympic a tuse.
承辦2014年國際足總世界盃。由於巴西社會的生存矛盾。近幾年，巴西民眾開始抵制世界盃的承辦，他們認為世界盃耗去大部分社會資源，而忽視民眾的社保，健康，環境等投入。臨近世界盃，巴西境內卻是遊行不斷，政治社會風暴籠罩世界盃'環中'，巴西總統表示將不參加世界盃開幕式。不過，由於巴西在足球上的特別地位，巴西世界盃仍被寄予很高期望。
miunu’c tu 2014 a mihcaanay nu kitakitay a mamutukut a nipidademec a kawaw. tu nikahida sa u siyakay a Brazil sakaudipan atu nidateng masasungaliw. kalacapian a mihcaan sa, mipulu ku binawlan nu Brazil a palekal a miunu’c tu kitakitay a sasikawaw, u nipidatengan nu katuuday sa sakay madademecay nu mamitukuday a kawaw sa pakalawpes sa tu laculan nu sisakay sa ku nidateng, misakaliyuh nayay ku sidayit tu binawlan a siading , kumceday, nupapupu han tu kitidaan sa milatuh, macapimacapi tu a kalingatuan a madademec sa, i labuay nu kanatal sa sacasacacay sa makakilul a paculi mipulu tu a miunu’c, sakay nu cengce hananay a kalabaliyusan a sasuayawan a macacukah, kangaleban ku nikalacus, ya cungtung nu Brazil sa tungusay a caay pilihida anu kalingatuan nu kitakitay a tayda sa, nika u kalasingangan nu Brazil i kitakitay a nutideng sa, u Brazil a kanatal sihedek ku hekalay tu pakelid tu katalakawan a singalih.