Hawana
kakiliman
mikawaway-kalumyitiHawana哈瓦那
nilaculan
mikawaway-kalumyitiHawana “kamu nu sipanya: La Habana u ngiha sa [la aˈβana] （ⓘ）”, tiniay a tademaw naayaway angangan sa wancin atusiyawana,u kupa akitidaan nu kanatal, tatelungan akitidaan u misiwbayay akakitidaan.
哈瓦那（西班牙語：La Habana，發音：[la aˈβana] （ⓘ）），當地華人舊稱灣京或夏灣拿，為古巴的首都，主要城市以及商業中心。
tademaw nu tukay 240 aemang ku tademaw. u ku-pa atu ciyalepi a bayu’ nu kanatal satabakiay a tukay.
城市人口有240萬人。是古巴和加勒比海國家里最大的城市。
Tukay palapasay nutipanay atu pasatimul a kuladlad, tinisa tulu ku minatu: Regla、Guanabacoa atu Atarés.
城市分別向西和向南延伸，內有三個港口：Regla、Guanabacoa和Atarés。
Almintalayse a banaw namakay nu timulan katukuh iamis patelek sa micumud i tukay, micumud i hululita a bayu’.
阿爾門達雷斯河從南到北貫穿整個城市，注入佛羅里達海峽。
Kitidaan sa i kupa nu tipan atu amisan a dadipasan, maliwliw nu hanawa a kitidaan, laad tu hululitacu nu ciwiysete nu timulan 144 a kuli ku laad.
它位於古巴的西北部海岸，被哈瓦那省包圍，距離佛羅里達州的基韋斯特南部144公里。
Upala nikitidaan i amis nu sabalat 23 a du 8 ahub nutipan a sabalad 82 adu 23 ahunan.
地理位置是北緯23度8分、西經82度23分。
nika misinanut tu, hawana a tukay “Ciudad de La Habana” caay kaw nu ayawan nu hawa a kitidaan, nu masacacayay mala kupa 15 a kitidaan nu cacay, u ngangan sa u hawana a kitidaan, Ciudad de La Habana, u hawana mala 15 ku kitidaan nu king “municipio”.
需要注意的是，哈瓦那市（Ciudad de La Habana）並不屬於前哈瓦那省，而是單獨成為古巴15個省份之一，名稱就是哈瓦那市（Ciudad de La Habana），哈瓦那市下分為15個（縣）區（municipio）。
I kupa atu maminnay udumasa u lamay a kanatal, municipio u mikuliay i sihu. Duma sa hawana “La Habana” akamu sa nuytiniay a ngiha mutudu tu tiniay a tukay nu sipanya nuni sawacuwa a binacadan nipalekal, u hawana nu malumanay a ngangan “La Habana Vieja”atu nadikudan patideng nu hawana “Centro Habana”.
在古巴及大部分拉美國家，municipio是基層地方政府。此外，哈瓦那（La Habana）一詞在當地人的口中一般特指該城於西班牙殖民時期所建的部分，即哈瓦那舊城（La Habana Vieja）以及後來建造的中哈瓦那（Centro Habana）。
Sipanya huli sakatusa a tapang nayi 1592 a mihcaan pasikining tu hawana a tukay a pangangan, namahida sa 1634 a mihcaan u kakitaan mihapiyu tu “amakayda baluhay a kitakit nu sacukcuk atu tipan nu intu a maluyaluyay a subal nu kitidaay” kyu patucek han tu pangangan tu tatelungan nu tiniay a kitidaan.
西班牙腓力二世國王於1592年授予哈瓦那城市的封號，並於1634年由皇家頒佈其「通往新世界的鑰匙和西印度群島的堡壘」封號以正式確認該市的重要地位。
wiyni a nipangangan tu hawana sa. sipanya atademaw malingatu misanga tu kitidaan nu sapisakakawaw, i 1553 a mihcaan u siyhu a kitidaan namakay subal tu walian ya sentiyake malimad katukuh i setiyake katukuh i hawana, kyu u hawana malatatengaay patucekan a kitidaan nu kanatal “de facto capital”
這個封號銘刻在哈瓦那的盾章上。西班牙人開始修建防禦工事，在1553年政府所在地從島上最東面的聖地牙哥遷到了哈瓦那，從而使哈瓦那成為實際意義上的首都（de facto capital）。
misanga tu minatu utatelungan nu sayaway nu itawyaay a ingki, huwaku atu helan u mikidemay i bayu i 16 asiki mialaw tuyniay a tukay.
修建港口防禦工事的重要性最早是由於當時英國、法國以及荷蘭的海盜在16世紀襲擊該城市。
i 1898 a mihcaan amilika mayinhaw a balunga i hawana nu minatu manebneb ku balunga sa nu amilika atu nu tipan a nukalpacw ku sayaway a palamal.
而在1898年，美國緬因號戰艦在哈瓦那港口沉船事件是美西戰爭的導火索。
ayda, hawana u kupa nu kanatal wiy-yun-huy, kupa nu kanatal a tademaw atu kupa kwsatu nu tanul wiy-yun-huy a kitidaan, katuud ku mamikuwanay a masakaputay atu misiwbayay nu hunbu itininamin patideng tu kitidaan.
現在，哈瓦那是古巴國務委員會、古巴全國人大和古巴共產黨中央委員會所在地，許多政體機構以及商業總部也都設在那裡。
yu mahida henay早期[編輯原始碼]
1519 a mihcaan sipanya nunisawacuan a binacadan i kupa nu amisan i dadipasan hawanawan nu tipan a pangkiway a subalpatideng tu tukay, kitidaan nu kanatal a pikulian nu sakakaay sikuwang ku putah pulung nu luma nu tapatapang.
1519年，西班牙殖民者在古巴北部海岸哈瓦那灣的西邊半島建城，辦公的首府位於武器廣場的總督官邸。
itawyu, kupa hinamasawacu nu makatalay namakayda i bayu’ atua da nu sibalungaay a kanatal tayni misawacu.
當時，古巴頻繁的受到來自海盜和敵國船隊的侵襲。
sisa u sipanya atademaw miliyung tu hawanawan mucwbalay ku laway mihaymaw, u bili’ ahebal micidek “mamin masinga ku tukay a kitidaan”
於是西班牙人想利用哈瓦那灣開口細長，腹部寬廣的特點來「藏」住整個城市。
malumanay nanu huwaku a tademaw idaw ku tinusa a balunga amialaw, sipanya atademaw malingatu i haywan nu tatahekalan tu tinusaay a lilis misanga tu mu-ling akitidaan nu hitay, u senwaltutela katukuh tu i kitidaan atu luma’ nu kakitaan nu hitay sapisikul tu binawlan u sapipulu’ tu makatalay, imahini misanga aca tu talakawa a langat amuliwliw tu malumanay a tukay.
舊城曾經被法國人用兩艘大帆船輕易占領，西班牙人開始在海灣出口的兩邊分別建造起墨龍要塞、聖薩爾瓦多德拉本達城堡和皇家軍隊城堡等防禦工事來抵擋外來入侵，同時又修建起高牆圍住整個舊城。
u langat tu dedemiad u labi siwaay ku tuku maideb tu, tucila u sananal mabuhat tu. sisa, hawana u malumanay a tukay masaupu itini i haywan nutopan tu pangkiw a subal kyu macakat kyutiniay.
城牆每天晚上九點關閉，次日一早開啟。由此，哈瓦那舊城集中在海灣西邊半島上發展起來。
1592 a mihcaan 12 abulad 20 ademiad, u tapang nu sipanya huylibu sakatusa pabeli tu kingli tu hawana a tukay.
1592年12月20日，西班牙國王菲利普二世授予哈瓦那城市稱號。
Nadikudan sa, inatukay mapatudu’ nu kakitaan nu sipanya u “baluhay a sacukcuk atu tipan nu indu maluyaluyay a subal nu kitidaan”.
後來，這座城市將被西班牙王室正式指定為「新世界的鑰匙和西印度群島的壁壘」 。
Imahini sa , telung misanga patideng atu musumad tu tukay sapi adding tu sapatektek tu kitidaan.
與此同時，繼續努力建設或改善城市的防禦性基礎設施。
1607 a mihcaan, hawana itawyu mala nu sipanya a nisawacuan a kitidaan nu kupa a kitidaan nu kanatal.
1607年，哈瓦那成為當時屬西班牙殖民地的古巴首都。
hawana i 17 a siki misaahebal macebal. Baluhay asapisanga sa hida nu subal u kapahay a kilang ku sapisanga, nipisanga tu cacanan hida nu yipili a nipisanga ku wayway, misatabaki micaliw tu antiliy maluyaluyay a subal nu micidekay a kulit.
哈瓦那在 17 世紀大幅擴張。新建築是用島上最豐富的木材材料建造的，建築物結合了各種伊比利建築的風格，並大量借鑒了安地列斯群島的特色。
imahini sa , inatukay patideng aca tu sapikining tu sapisinziya a luma’. pasu senawkuseting kitidaan nu sunghu, El Morro a luma’ Humilladero a kiwkay, selasalu a padekuwan kyu, aydaay naming a ziday kumihedekay.
在此期間，該市還建造了公民紀念碑和宗教建築。包括聖奧古斯丁修道院、El Morro城堡、Humilladero 教堂、聖拉薩羅醫院等設施，也都是在這個時代完成的。