Huwasa 華沙

kakiliman

Huwasa 華沙

nilaculan

Huwasa kamu nu “pulan; Warszawa [varˈʂava] tanam mitengil”  tatengaay a ngangan sa nu huwasa a kitidaan nu tabakiay a tukay “Miasto Stołeczne Warszawa” nu pulan a kitidaan nu kanatal satabakiay a tukay, macihese a kitidaan, u kanatal ku mikuwanay, sapilacul, lalangawan a kitidaan.

華沙（波蘭語：Warszawa [varˈʂava]  試聽），正式名稱為華沙首都市（Miasto Stołeczne Warszawa），是波蘭的首都及最大城市、馬佐夫舍省省會，也是該國的政治、經濟、文化中心。

Huwasa tini i pulan nu walian i wiysewa a banaw, laad tu pulu a bayu’ atu kelpacin a buyubuyu’an yaku 350 a kuli.

華沙位於波蘭中東部維斯瓦河沿岸，距波羅的海和喀爾巴阡山脈均大約350公里。

i tukay nu pala’ sa 517 a kuli, u tukay nu ahebal sa 6,100 a kuli, kamu namakay 2020 a mihcaan mapulung sa, u huwasa a tademaw sa1,793,579ku tademaw, nu tukay a tademaw sa 3,100,844 ku tademaw, nu u-mung saka nimuya a tabakiay nu tukay.

市區面積約517平方公里，都市圈面積約6,100平方公里。根據2020年統計數據，華沙人口爲1,793,579人，都市圈人口則為3,100,844人，是歐盟第七大的首都城市。

i pala nu kitakit a tukay nipikingkiw tu cakacay （GaWC）mihapiy tu kitakit a tukay idaw ku ngangan, u huwasa pacumudan i ALPHA- a saselal nu kanatal a tukay.

在全球化及世界城市研究網絡（GaWC）公布的世界級城市名單中，華沙被列為ALPHA-級別的國際都市。

Huwasa nu macuhuse a kitidaan wiysewa tepal nu banaw u cacayay a mibutingay a niyadu’.

華沙原為馬佐夫舍地區維斯瓦河畔的一個小漁村。

16 a siki nadikudan, tawya u pulan-litawwan a tapang cikemungte sakatulu patucek sa namakay kelakehu mabulaw tayda i huwasa, nadikudan sa huwasa haymaw sa macakat.

16世紀後期，當時的波蘭立陶宛聯邦國王齊格蒙特三世決定將首都從克拉科夫遷往華沙，此後華沙逐漸崛起。

1795 a mihcaan nu ayawan, huwasa nu pulan-litawwan nu pulung tatenga u kitidaan nu kanatal, nadikudan sa ci napulun t uku mikuwanay tu huwasa a kanatal nu kitidaan.

1795年之前，華沙一直是波蘭立陶宛聯邦事實上的首都，隨後則成為拿破崙統治下的華沙公國首都所在地。

19 a siki, itawya u misangaay ku sapacalilaw, tukay a tademaw mabakuhac ku nikacunus, kyu tawya u huwasa malaucu satabakiay, u tademaw macacelcel a tukay tini, mahida sa ya-sa-si ku ni pisanga tu luma’ a tu cancanan atu kilakilanga a dadan u katinengan naming nu katuuday.

19世紀時，在工業革命的影響下，城市人口呈現爆發式增長，使得當時的華沙成為歐洲規模最大、人口最稠密的城市之一，並以其優雅的建築和林蔭大道而聞名。

1939 a mihcaan, sakatusa namalpacaw mamin mabakuhac tu nadikudan, huwasa makusiw atu malaup, sisa 1943 amihcaan mulekal ku yutay a kitidaan, 1944 amihcaan huwasa mapalekal atu nadikudan idaw ku mi bugayay a palulaecus, kyu huwasa pihaceng ku nikalaecus mabugay. Nadikuda namalpacaw sa, u tukay mamin masumad muliyaw misanga.

1939年，第二次世界大戰全面爆發後，華沙遭到轟炸和圍困。由於1943年的猶太區起義、1944年的華沙起義以及隨後系統性的破壞，導致華沙受到嚴重破壞。戰後，城市得到全面重建。

Huwasa idaw ku tinusaay a pahikukian,duma i siyawpang a pahikukian nu pu-lan u sanayiay ku lawad a pahikukian, mutelin a pahikukiay adidiay kuytiniay, winisa inayay ku salacul kyu u pahikukiay a kusi micukaymasay.

華沙擁有兩座國際機場，其中蕭邦機場是波蘭全國最為繁忙的機場，莫德林機場規模則相對較小，主要由低成本航空公司使用。

tukay a pulunga kakacawan tu kadideng macakat ku kakacawan nuheni, u sasaay a silamalay, basu, kakacawan mikulia silamalay,idaw ku dingiki a kakacawan.

城市公共運輸系統非常發達，有地鐵、公共汽車、通勤鐵路、有軌電車等。

Huwasa nu pulan nu mikingkiway atu mikawaay tu baeketay a kitidaan,

華沙也是波蘭科研和外包產業的重要中心。

Huwasa u paya nuheni tunu kalisiway nu cungtung a kitidaan ku satabakiay, sabaeketay a sasalamaan tunu kalisiw a paya kuytiniay a kitidaan.

華沙證券交易所是中東歐地區最大、最重要的證券交易所。

Ucu u liwliw atu bayu’ u kingcal atu hitay nu uan a masakaputay nu binawlan atu sasitungus nu tademaw a kitidaan itini naming i huwasa.

歐洲邊境與海岸警衛隊總部以及歐安組織民主與人權辦公室均位於華沙。

Huwasa u nu uming a mutin satalakaway a tukay nu cacay, labunu tukay u huwasa utalakaw 310 mi, nu ucu satalakaway a nisangaan tu luma’.

華沙也是歐盟摩天大樓最多的城市之一，市內的華沙塔高310米，是全歐盟最高的建築物。

Huwasa idaw ku pu-lan a siy-yun,nu kanatal a mudatukay a masakaputay, huwasa saygaku, huwasa a li-kung-daygaku, kanatal papadengan tu naayaway a cacanan, ca-ciykanatal a nmikulitaya sasingaan, atu huwasa simung migikiay a kitidaan u tatelungan naming nu lalangawan a masaka[utay, duma u huwasa a sasalukiyawan a tu misakacuduay nu u-cu satabakiay a kitidaan kuyni.

華沙擁有波蘭科學院、國家愛樂樂團、華沙大學、華沙理工大學、國家博物館、扎切塔國家美術館和華沙大劇院等重要文化機構，其中華沙大劇院是歐洲最大的劇院之一。

Hida sat u namakayni muliyaw misakapah tu nu babalaki yadah tu kunisinga tu cayay kalecad a cacanan nu luma,1980 a mihcaan pacumuden nu kitakit mala zasang nu liwan.

經過重建的老城區保存了許多不同風格的歷史建築物，於1980年列入世界遺產。

Labu nu tukay sa idaw kutatemungan a naemekan anisangaan itawya tu luma’ pasu luma’ nu kakitaan,ya si-ci-si-mung-te a masakimuluay a cuked, se-ta-si-ce a kitidaan, malumanay a aaidangan a putah, wiy-la-nu-a kitidaan nu kakitaan, atu dadan nu kakitaanduduc sat u yadahay a kiwkay atu lumalumaan.u aaidangan atu nipalumaan tu kilakilanga sa makaalatu lulu hun nicacay.

市內其他重要歷史建築包括皇家城堡、西吉斯蒙德圓柱、斯塔西茨宮、老城集市廣場、維拉諾宮以及皇家大道沿線的眾多教堂 和宅邸。公園和綠地占城市面積的四分之一。

naemekan歷史[編輯原始碼]

1300 amihcaan -1800 a mihcaan

1300年–1800年[編輯原始碼]

16 a siki nu huwasam hu-se-lan.huw-pu-ken-pu-ke-huy

16世紀的華沙，弗蘭斯·霍根伯格繪

aydaay a tukan nu huwasa u liwliw nida sa sayaway a misanga tu langat sapilimek tu ada itini niyadu’ “i pu-lu-te-nu “nayi 9 katukuh10 a siki” atu ce-si-tu-lu “nayi 12 katukuh 13 a siki”

今日華沙市區範圍內的第一批有防禦工事的城鎮位於布羅德諾（建於9至10世紀）及澤斯杜維（建於12至13世紀）。

Itawya ci cesetulu kinapina tayniay nu liwliway a ada mibakuhac, mawawait, sisa tawya kuwananu idaw kidataw ci huwasa hananay ku ngangan tiniay u mibutingay a niyadu sanga satu tu langat sapidihing.

由於澤斯杜維屢受附近部落和公國的攻擊，於是當地統治者在一個名為華沙的小漁村修築了防禦工事。

1300 a mihcaan tawya, macu-hu kakitaan ci pu-li-wa-hu sakatusa tatengaay tu patideng tu huwasa a tukay, u sayaway sapaini tu huwasa a niyadu’ idaw ku sulit kapah duduce  katukuh i 1313 a mihcaan.

1300年左右，馬佐夫舍公爵波列斯瓦夫二世正式建立了華沙城，而第一份關於華沙城主的文獻則可追溯到1313年。

1390 a mihcaan mukilu tu ci sen-zu-han a sunghu tiniay a kiwkay a patideng, huwasa mala macu-hu a kitidaan nu kakitaan. Nayi 1413 a mihcaan tatenga mala macuhu kitidaan nu kanatal a ngangan.i tawya huwasa makaalatu 4,500 ku tademaw itini amuenen, u nalimaan ku kawaw atu Paliwal malasapilacul nu tektek.

1390年，隨著聖若翰洗者聖殿總主教座堂的建成，華沙成為馬佐夫舍公爵的駐地之一，並於1413年正式成為馬佐夫舍公國的首都。當時華沙約有4,500人居住，以手工業和貿易為經濟支柱.