Ji’an

Ji’an (吉安鄉) a sakuwan ku Hualien. kumud nu kalesakan, 62.65 km². （kalesakan nu linpanti 0 km², kalesakan nu pawliwti 0.68 km²）, u kasabinawlan, 78,633 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 29,613 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 14,299 ku ingcumin a tademaw. u kasabinawlan, Pakalatu 18%(Pangcah, Truku) ku kasabinawlan. u tademaw ilabu nu siyang u paylang ku alumanay.

Ji’an

nikasakuwakuwan

Ji’an mala 18 a cuwen atu 23 ku niyazu’(吉安鄉有18個里23部落)

kina 23 a niyazu’sa, Natawran（那荳蘭部落）, Pukpuk（簿簿部落）, Lidaw（里漏部落）, Mabuwakay（南華部落）, Cikasuwan（七腳川部落）, Isaetipan pahikukian（仁和部落）, Isawalian pahikukian（仁安部落）, Taracan（達拉贊部落）, Citekudan（小台東部落）, Cikeliwan（歌柳灣部落）, Atonan（阿都南部落）, Ciripunan（慶豐部落）, Sarad（撒樂部落）, Kungkung（大鼓部落）, Hacining（干城部落）, Fulufuluan（勝安部落）, Alang gnaalu（博愛新村部落）, Alang mkibuhw（南華部落）, Alang kiyumi（福興部落）, Alang miyamay（慶豐部落）, Buner（宜昌部落）, Sirakesay（永安部落）, Ciyibangcalay（吉野汎扎萊部落）.

Ji’an/Yusinu(吉安鄉)（阿美語：Cikasuan；臺灣話：Kiat-an-hiong；臺灣客家語四縣腔：gidˋ onˊ hiongˊ，海陸腔：gid onˋ hiongˋ）位於臺灣花蓮縣東部北段，北臨花蓮市，東濱太平洋，西鄰秀林鄉，南接壽豐鄉。境內人口約8.4萬人，為花蓮縣人口第二大城（人口數僅次於花蓮市），亦為全國人口最多的鄉。

Ji’an/Yusinu(吉安鄉), pangangan ku Cikasuan tu Pangcah/Amis, panagangan ku Kiat-an-hiong tu Taywan a tademaw, pangangan ku gidˋ onˊ hiongˊ tu se-sing-cang a kamu nu ngayngay(客家語四縣腔), pangangan ku gid onˋ hiongˋ tu hay-lu a kamu nu ngayngay(客家語海陸腔), tini i Taywan Kalinku a kenis nuwalian tu saamisan, nuwamisan micapi tu Kalinku a tuse, Walibatu satipan belaw u Siu-lin-siang(秀林鄉) nutimulan matatules nu Sou-bung-siang(壽豐鄉). lalabuay a tademaw pakala tu 8.4 a mang ku tademaw, nu Kalingkuay kenis a tademaw sakatusa nu tabakiay a tuse, u tademaw uyni dada’ Kalingkuay nu hamin nu kanatal sakatuuday kenis a tademaw.

近年來，花蓮縣政府及台開集團致力於發展南吉安（即光華工業區一帶），目前已落成新天堂樂園一期及貨櫃星巴克、威秀影城，洄瀾灣區新市鎮全數落成後，預估將對南、北吉安的均衡發展，帶來莫大助益。

ayzaay tu mihcaan Kalingku a sebu atu Taiwan Land Development Corporation (TLDC台開集團) saicelang sa palahat tu nutimulan Yusinu atu Kuan-hua-kung-ye-ci (光華工業區) a kakitizaan, imahini maleku tu ku baluhay kapahay a idangan atu Huo-kuy Starbucks(貨櫃星巴克), VIESHOW CINEMAS (威秀影城),  Huy-lan-wan (洄瀾灣) a kakitizaan baluhay a tuse kenis malekutuay, paliayaw nizateng tu sakay nutimulan nuwamisan tu Yusinu balecad a malahat, mikelid tu satabakiay tu pipadang.

hekal a lala’(地理)

吉安鄉山地面積佔15%，其餘85%為吉安溪及木瓜溪的沖積平原，地勢開闊而平坦，氣候屬副熱帶季風氣候。鄉內居民包括閩南、客家、外省、原住民四大族群，產業無論是農業或工商業均相當發達，市區與花蓮市連成一氣，發展甚為迅速。有新天堂樂園、威秀影城、貨櫃星巴克、麥當勞及寶雅生活館等城市指標性連鎖業、購物商場進駐。

Ji’an/Yusinu(吉安鄉) a kenis hekal a lala pakala tu 15%, nuzuma 85% nu Yusinu a sauwac atu Mu-kua a sauwac masaupu masaenal,ahebal ku lala’ masaenal, demiad tungus u kacacaledesay kabalian tu a demiad, labu nu kenis tademaw pasu layak, ngayngay, hulan, yincumin sepat ku tabakiay kasabinacadan, nilaculan anu canancanan nikalukan atu kusi misubayay a kawaw malecd tu macakat, tuse a kakitizaan u Kalingku malalutin tu makakat, kalankag kunikalahad, izaw ku Nuovo cinema Paradiso (新天堂樂園), VIESHOW CINEMAS (威秀影城), Huo-kuy Starbucks(貨櫃星巴克), McDonald's (麥當勞) atu Poya sen-hou-kuan (寶雅生活館) kenis a taduduan (指標) malalutin tu sapaliway a kawaw micumud tu pacakayay tu pabaliway.

吉安鄉早期為原住民阿美族的活動範圍，舊稱「知卡宣（Cikasuan）」，在阿美族語中係指「薪柴（Cikasoyay）很多的地方」，為南勢阿美族五大族群中七腳川社、里漏社、荳蘭社、薄薄社的領域。日治時期，七腳川事件後，七腳川社被毀 ，1910年日本台灣總督府鼓勵日本人移民花東地區，因此利用七腳川社原野建立了「吉野村」，分為三個聚落宮前（吉安、太昌、慶豐、北安），清水（福興、稻香），草分（永興）。

Ji’an/Yusinu(吉安鄉) i kasumamadan a Amis nu yincumin liwliw a pisakakawan(範圍), malumanay a ngangan ”Cikasuan”, u kamu nu Pangcah (南勢阿美) “Cikasoyay”(薪柴) katuudan a kakitizaan, nu Pangcah (南勢阿美) sakalima tabakiay a binacadan u Cikasuan han a kenis, Lilaw a kenis, Nadawlan a kenis, PukPuk' a kenis, pikuwanan henay nu Lipun a zitay, Cikasuan a kawaw hawsa, Cakasuan malasawad tu, 1910 a mihcaan Lipun Taywan sakakaay nu zebu paicelang tu Lipun pabulaw tu tademaw i Kalinku a kakitizaan, satu mili-yung tu Cakasuan patizang tu nu umahay, Cikasuan a niyazu'’, tulu kuni kasiniyazu’ nuayawan a a Yusinu, Tay-cang, Cing-bung, Pay-an, Sin-suay, Bu-sin, Taw-sian, Caw-ben, Yung-sin.

1920年分屬吉野區（吉野村）與平野區（里漏、荳蘭、薄薄），1937年東部地方改制，吉野區合併上述三個大字設置「吉野庄」（吉野、南埔、田浦、舟津），劃歸花蓮港廳花蓮郡管轄。戰後初期沿用其名，設置花蓮縣吉野鄉，但因覺得「吉野」兩字日本味太重，遂於1948年易名為「吉安鄉」至今。

1920 a mihcaan tungusy nu Ci-ye kakitizaan (吉野區) Ci-ye a niyazu' (吉野村) nu Ping-ye a kenis “Lidaw, Natawlan, Puhpuh, 1937 a mihcaan nuwalian a kakitizaan pasumat tu lekec Ci-ye a kakitizaan papulung han tunu ayawan tuluay nipazengan tabakiay nisulitan Ci-ye-cang, Ci-ye, Nan-pu, Tan-pu, Cou-cin, makakenis panukas tu Kalinku a pikawawan a kakitizaan Kalingku a sakuwan “Cang-ting”,  zikuzan nu ngangayaw saayaway unian a ngangan, patizang Kalingku a kenis Ci-ye a niyazu' (吉野村) , nika zayhan mitapal tu, Ci-ye tusaay a sulit masaLipun kuyni kamu, kilul i 1948 a mihcaan ngangan Ji’an/Yusinu (吉安鄉) a kenis han katukuh ayza.

tademaw(人口)

統計至2020年12月底，吉安鄉人口數83,507人，密度約1,280人/km²，為全國人口數最多、密度第七高的鄉。

pulung tuni sulitan katukuh i 2020年12月 a buladan, Ji’an/Yusinu (吉安鄉) a kenis u tademaw tu piasip 83,507 ku tademaw, kakatuud pakala tu 1,280 ku tademaw/km², nu hamin nu kanatal u sakatuuday a tademaw, sakapitu talakaway katuuday a kenis nu tademaw.

caculilan(交通)

吉安鄉位於臺灣花蓮縣花東縱谷平原東北側，北臨花蓮市，東濱太平洋，西鄰秀林鄉，南接壽豐鄉，因鄰近花蓮市交通較為便利，台鐵台東線和花蓮客運、台9線、台11線皆有經過。台鐵在此設有吉安火車站；公路的客運汽車自花蓮火車站起可分為台9線、台9丙、台11線、花蓮縱谷線共8處有公車站，民眾可搭乘大眾運輸工具也可自花蓮火車站租借汽機車或腳踏車前往。

Ji’an/Yusinu(吉安鄉) a kenis tini i Taywan Hua-lien a kenis nuwalian a sahedung tu nuwalian nuamisan a masaenalay saamisan micapi tu Hua-lien tuse, muwalibayu, satipan belaw u Siw-lin a kenis, nutimulan patatules nu Sou-bung a kenis, zayhan macapi ku Hua-lien kenis lihalay ku caculilan, micaliway tu silamalay Tay-tung a zazan atu Hua-lien a basu, Tay siwa a zazan, Tay sabaw cacay. silamalay a zazan i tini patizeng tu silamalay a  Ji’an/Yusinu(吉安鄉) pangicuwan, basu a zazan kazizeng makay a Hua-lien a silamalay malingatu izaw ku Tay siwa a zazaan, Tay siwa pin, Tay sabawcacay a zazan, Hua-lien masahelungay (縱谷) pulung walu ku kazizengay a kapulungan a pihalhalan tu kazizeng , binawlan taneng mikakaw tu tabakiay miculuay taneng aca makay Hua-lien silamalay micaliw tu o-tu-bay atu batikal a tayza.

nilaculan(產業)

吉安鄉位於木瓜溪與吉安溪的沖積扇之上，平原面積遼闊，可耕地足足有5千餘公頃之多，為花蓮縣的主要農作物生產地，生產稻米、甘藷、南瓜、玉米、甜椒、韭菜、芋頭、龍鬚菜、芥菜及少數水果等，其中芋頭方面為全台四大產區之一，而龍鬚菜為第一大產區，栽培面積占全台灣43%。

Ji’an/Yusinu(吉安鄉) a kenis tini i Mu-ka a sauwac atu Ji’an/Yusinu(吉安鄉) a sauwac tu masaupuay macebalay, ahebal ku masaenalay a hekal, taneng a kalukan ku lala’ pakala tu lima a malebut kung-cin kaahebal, nu Hua-lin a kenis u anganagan nu malukay palumaan a lala’, paluma tu tipus tubah tamulak kuhkuh sicedamay a daydan u teluc nu puki, u kulang atu caay ka yadah ku heci, uzauma u tali mahamin nu kanatal sakasepat sakayadahay nipalumaan a kakitizaan, u teluc nu puki, u saayaway kayadahay a nipalumaan nu kakitizaan hekal nu sapaluma macalap ku hamin nu Taywan 43%。

tademaw a laylay(人文)

吉安鄉的族群組成包含閩南人、客家人、外省人、阿美族及太魯閣族等等，各族群和睦相處，但仍保有自己的習俗，不致遭漢人主流文化同化，使當地文化變得更加多元、豐富。清康熙35年(西元1696年)刊行的《臺灣府志》，紀載了直腳宣社群，成為吉安境內最早見諸史書的住民。

Ji’an/Yusinu (吉安鄉) a kenis kasaupu nu binacadan pasu Layak a datemaw Layakay, Naynayan, Hulan, Amis atu Truku kutademaw, kasabinacadan masungaay a mapulung niak izaw kunuuzipan a lisin, caay kapiduduc tunu Layak a lisin, tuway tiniay a lalangawan masumad sangalep kayadah ku lalangawan. Kahulaman tu Kang-si tulu bataan izaw ku lima a mihcaan “celacan tu 1696 a mihcaan” tahkal i cudad “Taywan-bu-ze”, nisulitan tu ce-ciw-suan-se-cung, mala u Ji’an/Yusinu (吉安鄉) lalabu u saayaway nisulitan i layly a cudan nu Yin-cu-min.

tuud haku a Sing-ba-ke (貨櫃星巴克)

門市建築由知名日本設計師-隈研吾操刀設計。以航遍全球各大港口的29個貨櫃為主要建材，賦予他們新生，再結合力學基礎將貨櫃交疊而成倒金字塔型，兼具環保及實用性的特色建築物。貨櫃共有四層樓高，但門市只佔兩層，第三、四層只是建築裝飾用。

nisangaan a panan u singanganay nu misangaay a saydang a Lipun ci Wey-yan-wu u misaayaway a misanga’, pakabayu mahamin nu kanatal kasatabakiay a minatu tu 29 a tuud a haku uangangan a sapisanga’ a zayliyaw, pabeli tu baluhay a nikauzip, a patatungus han papulung a mapatungtuh tu tuud a haku mala tukinihay a Kin-ce-ta-sin, sakahuan-baw atu ayungan tu micidekay a nisangaan. tuud a haku pulung sepat a tatungduh ka talakaw, nika nu pahan tusa katadungduh dada’, sakatulu sakasepat a tadungduh u pisanga’ u sakakazalian dada’.

u nipalumaan (特產)

tali (芋頭)

may-kuy(玫瑰)

lan-hua(蘭花)

cyw-cay(韭菜)

sicedamay a daydan (甜椒)

deluc nu buki (龍鬚菜)

ciy-ye a belac (吉野米)

kulang (芥菜)

namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan

• 內政部戶政司全球資訊網
• 原住民族委員會全球資訊網統計資料
• 中文維基百科:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%90%89%E5%AE%89%E9%84%89