Kosovo
Kosovo (科索沃)
Kosovo (科索沃)
mikawaway-kalumyitiu Kosovo (科索沃) sa i labu nu O-cuo, itiza i 42 35 N, 21 00 E
u ahebal nu lala’ mapulung sa 10,887 sq km
u ahebal nu lala'ay sa 10,887 sq km, u ahebal nu nanumay sa 0 sq km
hamin nu tademaw sa 1,883,018.
kakalukan umah sa 52.80%, kilakilangan umah sa 41.70%, zumaay henay umah sa 5.50%.
Ke-sul-ual-kung-he-kuw,Ke-sul-wal han nu mita pangangan, u tatuungusan nu heni izaw tu ku mingayaway,cacy kayadah paheciay tu tungus a kanatal, i o-cu wali-timulan a Pa-al-kan-daw, i 2008 a mihecaan sakakusa pangihaay miteked. ya Say-al-wi-ya a kanatal paheci tu nu mipaina’an nu binawlang a ceng-hu sa, u papahecian nu heni i tasa u tusaay Ke-sul-wal atuMa-tul-si-ya a kenis.
(u kamu nu Hulam sa: 科索沃共和國（阿爾巴尼亞語：Republika e Kosovës；塞爾維亞語：Република Косово，轉寫：Republika Kosovo），簡稱科索沃，是一個主權爭端地區及有限承認國家，位於歐洲東南部巴爾幹半島，於2008年單方面宣布獨立。塞爾維亞雖然承認其民選政府，但只承認該地區為塞爾維亞的兩個自治省之一（科索沃和梅托希亞自治省）。)
tapang tusu nu kanatal (首都)
mikawaway-kalumyitiu tapang tusu nu kanatal sa u Pristina.
kakininan nu kanatal demiad (國家紀念日)
mikawaway-kalumyitikakining nu kanatal demiad sa 17 bulad 2 demiad.
tabakiay a tapang nu kanatal (元首)
mikawaway-kalumyitiu tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Hashim Thaçi, micakat a demiad sa i 2016 a mihca 4 bulad 7 demiad.
likisi (歷史)
mikawaway-kalumyitimaka i 1999 a mihecaan Ke-sul-wal tu kalepacaw masatezep, Ke-sul-wal i pangangan tada’ sa u nu Say-al-wi-yaay a kenis, u tatengaay sa u nu masakapuday a kanatal papikuwang tu Sa-al-wi-yaan. makamasakaputay a kanatalay a Ke-sul-wal nanunuz tu sing-ceng-dang-ci-te-pay-tung a mananunuz mi kuwang.1990 a mihecaan katukuh i 1999 a mihecaan, i tiyaay a tademaw A-l-pa-ni-ya-zen tu Ke-sul-wal kapatu mipangangan tu Ke-sul-wal-kung-he-kuw, na idawya sa caay kayA- l-pa-ni-ya a kanatal ku paheciay tu Ke-sul-wal.
(u kamu nu Hulam sa: 自1999年的科索沃戰爭結束以來，科索沃僅在名義上為塞爾維亞的一部分，實際上則是聯合國的託管地，由聯合國科索沃臨時行政當局特派團臨時管治。1990年至1999年間，該地阿爾巴尼亞族人也將科索沃稱為「科索沃共和國」，但當時該國僅有阿爾巴尼亞一國承認。)
izaw ku bungday nu Ke-sul-wal caay han kalaheci, ya A-l-pa-ni-ya a binacadan mitungus maydih a miteket sa, u Say-al-wi-ya milunguc tu lala’ nu kanatal a caay kapica sa. manay u malacabayay i 2006 a mihecaan 2 a bulad 20 a demiad malingatu matatengil tu bungday nu Ke-sul-wal. macaliway tu tusaay a mihecaan ku sapisasakamuan a mitapal, i 2008 a mihecaan 2 bulad 17 a demiad maawas tu miteket, pangihaay tu miliyasay tu Say-al-wi-ya, katukuh ayza izaw ku 93 a kanatal nu masakapuday a paheci.
(u kamu nu Hulam sa: 科索沃問題一直懸而未決，阿族堅持要求獨立，但塞方要求保證塞爾維亞領土完整。各方已於2006年2月20日起就科索沃問題展開談判。經過兩年的談判與周旋，科索沃於2008年2月17日通過獨立宣言，宣布脫離塞爾維亞，現時獲得了93個聯合國會員國的承認。)
Sal-al-wi-ya a ceng-hu pangiha’ay a caay piales tu Ke-sul-wal a tungus, pisiludi a sapidemec tu Ke-sul-wal han sa mihusyu a caay katena’ tu sapiteket nu Ke-sul-wal, 2010 a mihecaan 7 a bulad, 22 a demiad, han sa kay Kuw-ci-ha-yen miales tu Sal-al-wei-ya a kanatal pangiha’ay a miteket, caay pihanday tu Kuw-ci-ha.
(u kamu nu Hulam sa:塞爾維亞政府已經宣布絕不放棄科索沃的主權，準備採取多項制裁措施，但保證絕不使用武力阻止科索沃的獨立。2010年7月22日，國際法院指科索沃宣布脫離塞爾維亞獨立，並不違反國際法。)
i yeban a si-ci (中世紀)
mikawaway-kalumyitiKe-sul-wal i ayaway u I-li-li-ya atu Se-le-s-zen a kenis, zekuzan i cacayay a se-ci sa malaLul-ma-di-kuw a ngatuan. nu zekuzan Kung-yen 6 se-ci, i ayaw nu 7 a se-ci sa, Ku-se-la-hu-zen malingatu tu makai amis mabulaw tayza i Ke-sul-wal.pasayda i timul pacumud tu tademaw katukuh i ayzaay a Al-pa-ni-ya, Si-la a kenis.
(u kamu nu Hulam sa: 科索沃古為伊利裡亞人和色雷斯人地區，後來在公元一世紀成為羅馬帝國的一部分。公元6世紀末、7世紀初時，古斯拉夫人開始從北方向該地遷徙，並向南滲透到今阿爾巴尼亞、希臘等地區（阿希兩國都不是斯拉夫國家，也就說斯拉夫人後來由於民族遷徙、融合等原因，地盤又有所退縮）。)
u lalangawan nu Al-pa-ni-ya caay kasapingan, ayzaay han sa ya Al-pa-ni-ya a binacadan namakai Ku-i-li-le-ya a binacadan a laylay saan, u micekiw tu likisi nu Al-pa-ni-ya a tademaw han sa ku kamu u AI-li-li-ya a binacadan, i ayaw 6 a se-ci sa mabahbahay nu Se-la-hu-zen a binacadan nu mabulaw tu i Al-pa-ni-yaay a kenis, izaw ku makai kenisay angangaan nu patahekalay i sumamad. na tiza ku Al-pa-ni-ya matenes tu mueneng i tiza. nu makai Pay-zan-ting-di-kuw a laylayan i 1043 a mihecaan izaw aca ku Al-pa-ni-ya binacadan nu papikalisiwan a hitay katukuh i tebanay nu Al-pa-ni-ya, i dawya sa ya Say-al-we-ya nu ci punuay han sa, ya Al-pa-ni-ya binacadan na makai cung-dung matatulesay atu o-zu u mabadacay a Kaw-ca-sul a buyubuyu’an.
(u kamu nu Hulam sa: 阿爾巴尼亞族的起源則比較不確定，現在一般認為阿族是古伊利裡亞人的後裔，阿爾巴尼亞歷史學家稱伊裡利亞人早在6世紀時就被斯拉夫人的遷徙浪潮驅趕到今阿爾巴尼亞等地，並以該地區的一些地名的淵源為證，認為阿族長期在該地居住，但拜占庭帝國史料表明在1043年才有「阿爾巴尼亞族」僱傭兵抵達今阿國中部，同時也有塞爾維亞學者稱阿族來自遠在中東與歐洲交界處的高加索山脈。)
idawyaay a Ke-sul-wel i Pay-zan-ting-di-kuw a sapikuwanay atu Se-la-hu mabulaway a kenisay salaliting. ayaw nu 1014 a mihecaan ya Ke-sul-wal u Baw-cia-li-ya ku misimaway, idawya a mihecaan ya Ke-sul-wul muliyaw aca micumud i Pay-can-tin papisikul.12 a se-ci nu zikuzan tukuh sa i 1216 a mihecaan, namakai amisay a Ke-sul-wal Ni-man-ya-wan-zaw kalepacawan ku Ke-sul-wal.
(u kamu nu Hulam sa: 當時的科索沃位於拜占庭帝國控制範圍和斯拉夫移民地區的交匯處。1014年前科索沃由保加利亞人所控制，該年科索沃重新並入拜占庭。12世紀末至1216年，科索沃以北的尼曼雅王朝兼併了科索沃。)
ya Ni-man-ya-wan-caw u ayzaay a Say-al-wey-ya na ayaway a ngangaan, sacaayay a kenis nu Ni-man-ya-wan-caw sakakuwanay tu ceng-ze, key-zay a kahenulan a kenis, ya Wan-caw a mabulawan atayza i Bu-li-s-ti-na a kahenulan a tusi. sakabuwak nu Ni-man-ya-wan-caw a binacadan pabaliway henay ku micekiway tu likisiay. Say-al-wi-ya nu sitangahay a micikiw han sa ya Ke-sul-wal i dawya sa u S-la-hu-zen ku mikuwanay, nu Al-pa-ni-ya a micikiway sa u babalaki nu Al-pa-ni-ya a binacadan ku i tizaay a mauzip.
(u kamu nu Hulam sa: 尼曼雅王朝為現在塞爾維亞的前身，科索沃當時為尼曼雅王朝的政治、經濟中心，該王朝一度定都普里斯提納。但尼曼雅王朝的民族構成則為現在歷史學家頗有爭論的問題，塞族學者認為該地當時主要是斯拉夫人，但阿族學者則認為當時科索沃的先住民為阿族人。)
E-tu-man-ti-kwo a demiadan（鄂圖曼帝國時期）
mikawaway-kalumyitii tepan nu 14 se-ci, mahuming tu Ni-man-wan-caw, i dawya mi debung tu ku E-tu-man-di-kuw, 1389 a mihecaan Ke-sul-wal malpacaw mademec ku Sal-al-we-ya a tademaw, i zikuzan sa Ke-sul-wal haymaw sa tu mala E-tu-man-di-kuw a cacay a kenis.
(u kamu nu Hulam sa: 14世紀中葉，尼曼雅王朝衰弱，同時鄂圖曼帝國開始入侵，並於1389年的科索沃戰役中擊潰塞爾維亞人（實際該戰役的結果現在尚有爭議）。之後科索沃漸漸成為鄂圖曼帝國的一部分。)
malakenis nu E-tu -man-di-kuw nu ayaw, yadah ku i Ke-sul-walay a Al-pa-ni-ya a tademaw musingku tu Ten-cu-ceaw. i Tu-al-ci mikuwan sa, yadah ku tademaw a milaliw tu baeked sapadansu tu maka nu kiwkayay a kalisiw, miliyas tu kilisi tu a singku, misingku tu I-s-lan-ceaw. izaw ku micikiw nu Say-al-wey-ya han sa nu mahiniay namakai mabulaway a Al-pa-ni-ya a tademaw, Al-pa-ni-ya a binacadan culal satu i Ke-sul-wal a kenis, izaw aca ku misakamuay idawya sa i Ma-tul-si-ya a kenis izaw tu ku Al-pa-ni-ya a binacadan mueneng i tiza.
(u kamu nu Hulam sa: 被鄂圖曼帝國吞併前，許多科索沃阿爾巴尼亞人都信仰天主教。在土耳其人的統治之下，很多民眾為逃避當局向基督徒徵收的額外稅負而改信了伊斯蘭教。一部分塞爾維亞學者認為這些都是從阿爾巴尼亞遷來的移民，阿爾巴尼亞族人漸漸在科索沃的部分地區出現，但也有學者認為當時在梅托希亞地區已經有阿爾巴尼亞族人居住。)
misateked tu ku ke-so-wal (科索沃獨立事件)
mikawaway-kalumyitiidawyaay a cung-li nu Ke-sul-wal Ha-sin-ta-ki, i 2008 a mihecaan pangiha’ sa tatenga’ tu musateked ku Ke-sul-wal, i ihey pasaupu milubang tu cidekay a heyi, u i-yen ku painaay maawas tu ku sapateked,namaka sasaay nu tademaw a balucu’, mala teked, u datungus, u min-cuay a kanadal.
(u kamu nu Hulam sa: 時任科索沃總理的哈辛·塔奇於2008年2月17日宣布科索沃正式從塞爾維亞宣稱的科索沃自治省獨立。在議會召開特別會議，由議員投票通過科索沃獨立，按照人民意願，成為「一個獨立、有主權和民主的國家」。)
u sapilubang a kawaw makatelibi mihusu, pasakung-yun pangiha’ tu teked, ya I-cang Ke-la-s-ni-ci pangiha’ay teked tu, ya i-yen tangsul sa tu paini panutekay tu baybay atu bacu nu kanatal. u baybay nu kanatal sa kulit tu i Ke-sul-wal nu masulit tu lala’, cunusen tu nuo-mem a baybay palecad han u sumilaway ku kulit, atu enemay a binacadanay a enem ku lima’ay a bunel, mahiza u tatalaayaw nu Ke-sul-wal ku o-men, ya Bu-li-s-ti-na mala nuKe-sul-wal sakahenawlan a tuse.
(u kamu nu Hulam sa: 會議過程由電視直播，隨官員宣讀獨立宣言，議長克拉斯尼奇（Jakup Krasniqi）宣布獨立，之後議員還隨即投票決定國旗和國徽。國旗勾勒出科索沃在地圖上的整個領土輪廓，配以跟歐盟旗幟一樣的藍底色，以及代表科索沃6個民族的6顆5角星，象徵歐盟是科索沃的未來，而普里斯提納成為科索沃首都。)
Al-pa-ni-ya atu Ke-sul-wal kuan-yun u teked nu Ke-sul-wal mahizaay patizeng tu Al-pa-ni-ya a kanatal sakahenulan a dankay, tatusaay malecad ku misausian a malaAl-pa-ni-ya-kun-he-kul. nu Say-al-wey-ya kun-hun atu Ke-sul-wal palita sa nu Sal-al-wey-ya a tademaw masaupuay i amis nu Ke-sul-wal atu Al-pa-ni-ya a tademaw katuud ku tademaw muenenay i Pu-le-se-wal-san-ku malaliyun tu lala, mahiniay a kawaw paayaway nu Amilika.
(u kamu nu Hulam sa: 阿爾巴尼亞和科索沃官員都把科索沃獨立看作建立統一的阿爾巴尼亞人國家的重要步驟，雙方一致謀求統一科索沃到阿爾巴尼亞共和國。塞爾維亞官方與科索沃方面均提出將塞爾維亞人聚居的北科索沃與阿爾巴尼亞人居多的普雷舍沃山谷進行「領土交換」，獲得美國等國支持。)