Kus kus mikawaway-kalumyiti

u suilt nu Halum: 高士部落

Pingtung sian, Mutan siang, Kawse chun. Kawse niyazu' naayaw sa u "Kawsefo" ku ngangan. caaytu katineng ku sakuizaway, hakay yadah ku lutuk, kapah ku lala' saisaw, hakay u "mibelisiw" sananaay.

屏東縣牡丹鄉高士村高士部落舊稱"高士佛",原義不詳,可能是最初部落土地肥沃雜草易生,居民需費力除草,因此為日語「除草之音」的轉訛,也可能是因為最初祖先居住的地方,地勢高風非常強,意指風像小刀一樣把花草樹木刮得一乾二淨。據說該部落有六百年以上的歷史。日治時期建有神社。光復後"高士佛"再簡化為"高士"。高士村區分為上、中、下三個部落,或分別稱為yubuz、chiapachiz、sabujikan部落,大致呈南北方向分布,前部落地勢最低,中部落居中,後部落地勢較高,派出所位於中部落。

u siwkay nu niyazu' mikawaway-kalumyiti

i Pingtung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Kus kus. u kasalumaluma’ nu Kus kus sa, 225 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 631 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 606 ku tademaw, pakalatu 96%.

u zuma sa, cay ku Ingcumin, 25 ku tademaw, pakalatu 4%.

u asip nu cidekay a tademaw mikawaway-kalumyiti

u kasabinacadan, Paywan(Paiwan) 93%, Pangcah(Amis) 1%, zumazuma 2%.

u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) mikawaway-kalumyiti

u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) kuyni, katuud ku Paywan(Paiwan) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Yuwatan(Bunun). inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng.

排灣族(排灣語:Payuan,書寫系統制定前慣以 Paiwan 拼寫)為台灣原住民,發源於北大武山(Kavulugan)一帶,屬於南島民族。目前居住在海拔1,000公尺以下的山區。以台灣南部為活動區域,分布北起三地門鄉,南達屏東縣恆春鎮,東到台東縣太麻里鄉以南海岸。包括屏東縣、台東縣境內,為台灣第二大原住民族,總人口約十萬餘人。擁有台灣原住民特有的部落領袖、貴族、勇士、平民的階級制度,並以巫術及工藝文化出名。

u niyazu’ nu Paywan(Paiwan) kuyni, katuud ku Paywan(Paiwan) itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Pangcah(Amis). inayi' tu ku zuma cidekay a tademaw itini mueneng. Paywan(Paiwan,Payuan) a cideaky sa, u Taywan Yincumincu, nalemangaw nay Amis-Tawu buyu'(Kavalugan).   ayzasa, mueneng isasa' 1000m bayu-talakaw. saungay i timul nu Taywan. mikitinay ku Timul Subal kamu cidekay. satimul katukuh Henchun zen, saamis katukuh Santimen siang, sawali sa katukuh Tamali siang timulan. yamalyilu ilabu nu Pingtung sian atu Taytung sian, u sakatusa tabakiay a cidenay nu Taywan Yincumincu, izaw maka mangasiw cacay bataan a mang ku tademaw. saca uzamaay a mililiday nu niyazu', matekesay(貴族), makapahay atu habutud binawlan, uzumaay a selal-hecek(階級制度).singangan nu mapalaway atu nalimaan lalangawan.     

u Sakizaya a tademaw mikawaway-kalumyiti

inayi' ku Sakizaya a tademaw mueneng itini, hakay izaw tu, caay henay misumad ku cidekay a ngangan nu Sakizaya.

u cidekay nu Taywan yincumin mikawaway-kalumyiti

cidekay 民族別 cidekay 民族別
Sakizaya 撒奇萊雅族 Rukay 魯凱族
Pangcha(Amis) 阿美族 Cou 鄒族
Tayan(Tayal) 泰雅族 Saysia 賽夏族
Paywan(Paiwan) 排灣族 Kabalan 噶瑪蘭族
Yuwatan(Bunun) 布農族 Tau/Yami 雅美族
Sejek(Sdeeq) 賽德克族 Saw 邵族
Taluku(Truku) 太魯閣族 Kanakanabu 卡那卡那富族
Puyuma 卑南族 Laaluwa 拉阿魯哇族

u siwkay nu Yincumin mikawaway-kalumyiti

u Yincumin sananay, u saayaway a muenengay a tademaw itini, itini uyiniyan a subal. u sasubana'ay(學術) a kamu sa, Taywan Yincumin sa mikitinay "Timul Subal kamu cidekay(南島語族)" saan. u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis). situlu ku kakuniza nu Yincumincu,sakacacay ku ibukelalay, sakatusa ku ibuyuay, sakatulu sa ku tangbulanay.

tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 1 a bulad mikawaway-kalumyiti

pulung sausi Pangcah Tayan Paywan Yuwatan Rukay Puyuma Cou Saysiat Yami Saw Kabalan Taluku Sakizaya Sejek Laaluwa Kanakanabu zuma
559,918 208,761 89,741 100,317 58,210 13,287 14,081 6,641 6,593 4,592 778 1,460 31,375 924 9,942 393 329 12,494
271,910 102,171 42,514 48,539 28,049 6,425 6,789 3,149 3,166 2,272 374 717 15,161 465 4,961 205 167 6,786
288,008 106,590 47,227 51,778 30,161 6,862 7,292 3,492 3,427 2,320 404 743 16,214 459 4,981 188 162 5,708

tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 6 a bulad mikawaway-kalumyiti

pulung sausi (562,395), Pangcah (209,851), Tayan (90,309), Paywan (100,872), Yuwatan (58,509), Rukay (13,326), Puyuma (14,199), Cou (6,632), Saysiat (6,624), Yami (4,615), Saw (788), Kabalan (1,471), Taluku (31,552), Sakizaya (944), Sejek (10,046), Laaluwa (401), Kanakanabu (338), zuma (11,918)

malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan mikawaway-kalumyiti