羅馬(義大利語:Roma [ˈroːma] ( 聆聽))是歐洲國家義大利首都和羅馬首都廣域市的首府及義大利全國的政治、經濟、文化和交通中心,位於義大利半島中部的台伯河下游平原地,建城初期在七座小山丘上,故又名「七丘之城」。

Loma ( I’tali’ a kamu : Roma ) sasayaway akenis i Oco a kanatal u I’tali’ atu Loma kuwani’se suhu atu I’tali’ hamin nu kitaki a cenci , manamec ,nulangaw atu lawa’dan , i I’tali’pantaw nu tebanan taypusawac nu makasasaay a enal , sayaway misanga tu pituay u adidiay a buyu’ , kiyu panganga han tu ‘’ pitu masabuyu’ay a kenis ‘’ .

按城市範圍內的人口計算,羅馬是義大利人口最多的城市,面積範圍約1,285平方公里(496.1平方英里),市區人口約2,860,009人,其都會區範圍人口總計約4,355,725人。是歐盟人口第三多的城市。

asip han ku maylabuay a tademaw nu ancen a kenis , kina kenisan u sayadahay a tadebaw nu Loma i I’tali , u ahebal nu lala’ hatida 1,285 pinwankungli ‘’ 496,1 pinwainli ‘’ , tuseay a tademaw sa 2,860,009 tantaw , baylabuay nu kenis a tademaw hamin sa 4,355,725 tandaw . u tademaw nina kenisan i Omong u sakatulu kayadah nu tandaw .

羅馬是世界著名的歷史文化名城,地中海文明的重要源頭和古羅馬文明的發祥地,建城歷史悠久,可考的城市歷史長達2800多年,是歐洲最古老且連續的城市文明。

u Loma i kitaki sakasingangan tu nu namekan a nulangawan kina kenis , sakahenulan nu sitangahay ku tatangahan nu kacakadan i ticunghay atu u tasayaway matinengay i sumamada u Loma , satenesay nu namekan a nisangaan kina luma’ , u tanengay a kenis nu namekan tu tenes 2800 a mihca , nu sumamadan kacakadan kina kenis i Oco .

自公元前8世紀至公元5世紀初的1300餘年內,羅馬一直是是羅馬王國、羅馬共和國、羅馬帝國、西羅馬帝國的首都,是羅馬文明的中心。羅馬自8世紀成為教皇國與神聖羅馬帝國的首都,一直持續到1870年。

ayaw nu seci walu celahcan katukuh nu sasayaway a seci lima calahcan makaala tu 1300 a mihca , u nu hungtian tu a kenis ku Loma mahida tu ku Loma hungti kanatal , Loma masacapuay a kanatal , Loma hungti kanatal satipanay nu Loma huti kanatal . namakay waluay celahcan mala pasubanaay a kanatal atu kakisama Loma hungti a kanatal kya kenis , mahida tu hayni katukuh 1870 a mihca .

公元前1世紀羅馬詩人 提布魯斯首次將羅馬稱為「永恆之城」(拉丁語:Urbs Aeterna),此別名被奧維德、維吉爾和李維等文學家和歷史學家傳頌而被世人所知。在古羅馬時期和中世紀時期,羅馬也被稱為「Caput Mundi」(世界之都)。

ayaw nu celahcan cacay a seci i Loma u matinengay misulid a tademaw ci Tipulusi sayaway pangangan tu ‘’ nadatenga a kenis ‘’ ( latin a kamu :Urbs Aetema ) , kuyini a nipangangan awiyte , wiycil , atu liwiy u matinengay misuliday atu namekan a tatacuwa katinenga namin nu tandaw . i kasumamadan nu Loma atu mayteban a seci henay sa ,  pakasinganganen ku Loma ‘’ Caput Mundi ‘’( kenis nu kitaki ) .

羅馬面積有1200多平方公里。羅馬同時是全世界天主教會的中樞,擁有700多座教堂與修道院、7所天主教大學,市內的梵蒂岡城是羅馬主教(即教宗)及聖座的駐地。

u ahebal nu lala’ idaw ku 1200 pinwankungli nu Loma . Loma i kitaki u tinsukiw a kiwkay naming i payteban a kitidaan ,hatida kayadah idaw ku 700 nu kiwkay atu siwtawyan , pituay u tabakiay nu tinsukiw a picudadan , kakenisan nu fatikan u tapang a kiwkay nu Loma ( u mikelitay a sunhu) atu u enen nu babaungan a kakitidaan .

城市及郊區保存大量古蹟,羅馬與佛羅倫斯同為義大利文藝復興中心,自尼各老五世以來,幾乎所有教皇都在羅馬內追求連貫的建築和城市計劃,使這得座城市成為世界藝術和文化中心。

kenis atu unaumahan yadah tu ku nipisinga’ tu tuud nu kasumamadan , Loma atu Fololusi malcaday i nu I’tali’ a palekalay tu nalimaan misulid a kitidan , namahida nikapatayan nikelawu’ , mamin mahidanan ku nu hungti a pasubanay i Loma mikilul tu nikalalitinlitin misanga tu luma’ atu misakapah tu sasangan i tuse , kina tuse a niyadu’ i kitakit pala u kucungay atu nulangaw a kitidan .  

同時也是巴洛克藝術和新古典主義的發源地,著名藝術家、畫家、雕塑家和建築師將羅馬作為他們活動的中心,在整個城市創造了傑作。1871年,羅馬成為義大利王國的首都,1946年成為義大利共和國。

Namahini duma sa paluke kucungay atu baluhay sumama nidatenga a kawaw u saayaway a naenengan , idaw tu ku nikawawan tu kucungay , mikulitay, mituktukay atu misalumaay mala kalaluwaluwan a kitidan , hami ninakenis u tutuud a nisangan . 1871 a mihca , u Loma unu I’tai’ huntiay kitaki a tuse , 1946 a mihca malu nu I’tali’ a masakaputay kapulungan a kanatal .  

2019年,羅馬是世界上旅客訪問量排名第14的城市,有860萬遊客,是歐盟訪問量第三大的城市 ,也是義大利最受歡迎的旅遊景點。其歷史中心被聯合國教科文組織列為世界遺產。

2019 a mihca , i kitaki u Loma sabaw sepad ku sayadahay nu midangay amidang tina tusean , idaw ku 860 nu midangay , nu Omong pakatulu ku yadahay nu midangay tina tusean ,u kanamuhan nu midangay kina piidangan a midang ku I’tali’ . nahmekan nu duma unu paykanatal pasubanaay kesey nulangaw a kaput i kitaki nisubelitan .

.也曾在1960年作為夏季奧運會的主辦城市,目前,羅馬也是聯合國多個專門機構的所在地,如聯合國糧食及農業組織(FAO)、世界糧食計劃署(WFP)和國際農業發展基金((IFAD)。

Namahida i 1960 a mihca mikawaw tu nu lalutay awinhuy kina tuse , ayda , u Loma unu paykanatal tu mitesekay a mikawaway a kakitidaan , pikanan nu paykanatal atu masakaputay nu malukay ( FAO , ) , pikanan nu mikawaway i kitaki ( WFP ) atu kanatal nu malukay sapalahat sikawaway ( IFAD ) .

該市還設有地中海聯盟議會大會秘書處(UfM) 以及許多國際企業的總部,例如埃尼、義大利國家電力公司、及國內和國際銀行,羅馬的歐元商業區是許多石油工業、製藥業和金融服務公司的所在地。

Kina tuse idaw ku ticunghay nu malcapuay pikaykian u pikaykian nu misu pikawawan ( UfM) atu katuuday nu kanatal tu kakawawan hamin ,  mahida  u ayni , I’tali’ kanatal nu padinkiay a pikawawan , atu nu itiniay a kanatal atu nu kanatalay u pisingaan tu kalisiw , u kalisiw nu Loma i pisiwbaan a kitidaan yadah ku simal a kakitidaan , misangaay tu sapaiyu atu kitidan nu mikawaway tu kalisiw a kusi .  .

國際知名品牌在這座城市的發展,也使羅馬成為重要的時尚和設計中心。

i palahad tina kenisan i kanatal u singanganay naming , u kahenulan i Loma ku kapah nu salungayan atu misangay a kitidaan .