Majia

Majia（瑪家鄉）

Majia a sakuwan ku Pingtung. kumud nu kalesakan, 61.68 km². （kalesakan nu linpanti 11.05 km², kalesakan nu pawliwti 49.62 km²）, u kasabinawlan, 6,757 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 2,029 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 6,507 ku yincumin a tademaw. u kasabinawlan, Pakalatu 96%(Paiwan, Rukai) ku kasabinawlan. u Paiwan atu Rukai ku sakalaniyazu’.

nikasakuwakuwan

Majia mala 6 a cuwen atu 10 ku niyazu’. kina 10 a niyazu’sa, Paljur（白露部落）, Zayazayan（玉泉部落）, Vecekadan（三和部落）, Laulauzan（美園部落）, Payuwan（排灣部落）, Kazangiljan（佳義部落）, Wakaba（涼山部落）, Masilid（北葉部落）, Makazayazaya（瑪家部落）, Tjanavakung（達那瓦功部落）.

Majia a kenis(瑪家鄉)（排灣語：Makazayazaya）位於臺灣屏東縣東北方，北臨三地門鄉，東側和北側連霧台鄉，西鄰內埔鄉，西南連萬巒鄉，南接泰武鄉，為臺灣本島面積最小且唯一未滿100平方公里的山地原住民鄉。

Majia a kenis(瑪家鄉)（Paywan a kamu：Makazayazaya）tini i Taywan Ping-dung akuwan nuwalian satipan, nuwamisan micapi tu San-ti-men a kenis, satimulan atu saamisan mitules tu Wu-tay a kenis, satipan belaw u Ney-bu a kenis, satipan nutimulan mitules tu Wan-luan a kenis, mutinulan mitules tu Tay-u a kenis, nu Taywan uynian a dubal adidi’ ku hekal caay ka edem tu cacay lasubu ping-bang-kung-li buyu’ay a yincumin a kenis.

本鄉另有一飛地－三和村，夾在長治鄉、內埔鄉與鹽埔鄉之間。本鄉地處中央山脈南段，大武山北側，地勢險阻，起伏甚大，氣候上屬熱帶季風氣候，鄉內居民以臺灣原住民排灣族為主。

uynian a kenis zumaay Fey-di San-he  a niyazu’, maemic i Cang-ce-a kenis, Ne-pu a kenis atu Yin-pu a kenis a laed. uynian a kenis kakitizaan i satimulan nu Cung-yan-san-may,  Ta-u a buyu’ tu samisan, u lala’ katalawan, caay ka lecad ku kasaenal, demiad tungusay caledes kasabalian a demiad, labu nu kenis a tademaw angangan nu Taywan Yin -cu-min Paiwan a binacadan.

laylay歷史

瑪家鄉為排灣族瑪卡札亞札亞社（Makazayazaya）、馬須利德、娃卡巴、卡扎給蘭、排灣（Payuan）的居住地，瑪卡札亞札亞在排灣族語中是指「傾斜的山坡地」，意指其部落是居住在溪流坡地上，瑪家在史前時期到日治時期前，一直由Vavulengan大頭目家族分別擔任最高領袖，目前Vavulengan當家長嗣為徐春美（Eleng Vavulengan），目前此家族已記載到十六代，而排灣地區則由排灣道旮督（Tjaugadu）家族擔任領導。

Majia a kenis(瑪家鄉)u Paywan nu Makazayazaya Ma-suy-li-de, Wa-ka-pa, Ka-ca-ci-lan, Payuan tu pienengan,Makazayazaya i kamu nu Paiwan u “matekinihay a lala’ han”, u imi uyzaan a niyazu’ pienengan i kalikidan nu nanum tu masaapilisay a lala’an, Majia i nu kasumamadan ayaw nu pikuwan nu Lipun a ziday, mahiza tu uiya ci Vavulengan a tumuk a lalumaan tungus mala u satalakaway nu mukeliday, i mahini ci Vavulengan malau sakakaay a wawa ci Eleng Vavulengan, imahini uynian lalabu nu luma’ izaw kunisulitan katukuh sabaw enem a iluc, Paiwan kakitizaan u Paiwan ci Tjaugadu a lalumaan ku mala mikeliday.

日治時期將部分居民遷居，設置警察駐在所治理一切事務，在1920年的地方改制中劃入高雄州潮州郡。戰後初期將上述五村名字改為瑪家、北葉、涼山、佳義、筏灣（後又正名為排灣），因文獻及口傳歷史都認為大武山（Kavulugan）排灣（Payuan）部落是台灣原住民排灣族的發祥地，於是經台灣省政府在1986年4月2日將音譯錯誤的筏灣村正名排灣村，原定的鄉名為「瑪佳沙」，後於1946年改為瑪家鄉，劃歸高雄縣管轄，1950年改隸屏東縣至今。

pikuwaan nu Lipun a ziday mabulaw ku zuma’ a tademaw, patizeng tu kakitizaan nu Taylin milisimet tu kawaw, i 1920 a mihcaan a kakitizaan misumat tu lice makakenis(劃入) tungus tu nu Kaw-sing zou-caw zou-cun, zikuzan nu ngangayaw hawsa saayaway(初期) uynian limaay a niyazu’ pasumat han ngangan u Majia, pay-ye, Ling-san, Cia-i’, Ba-wan satu pangangan aca Paywan han, zayhan(因) nisulitan i cudad tu nakamuwan (口傳) laylay nu Ta-u a buyu’ “Kavulugan” sanay sa, Payuan a niyazu’ nu Taywan yincumin Paywan a binacadan lalekalan a lala’, uyza sa makay Taywan Seng-cen-fu i 1986 a mihcaan sepat a bulad tusa a demiad uyni a ngiha’ ku patelacay(錯誤) Fa-wan a niyazu’ pangangan Paywan a niyazu’, na u yaanay nipanutekan kenis a ngangan (原定的鄉名) u “Ma-cya-sa” han, namahiza sa i 1946 a mihcaan pasumat Majia a kenis(瑪家鄉) han tu, kakenis tungus nu Kaw-sing akuwan ku mikuwanay, 1950 a mihcaan pasumat tungusay tu nu Pin-tung akuwan katukuh ayza.

piidangan(旅遊)

Taywan yincumin piazihan tu lalangawan(台灣原住民族文化園區)

nuwamisan Ta-wu a buyu’ tu satipan a cascas(北大武山西側瀑布群)（太古拉筏斯瀑布）

nu batu’ay a luma’ nu Paiwan a binacadan(排灣族石板屋)

Ping-tung Majia a kenis(瑪家鄉) piidangan tu malukay mibutingay a kakitizaan(屏東瑪家鄉休閒農漁園區)

Fa-wan-se-lu malumanay a kasaniyazu’ kasumamadan nisubelidan tu tuud(筏灣射鹿舊落群遺址)

Pay-ping a buyu’(白賓山)

Ping-tung kapahay salunganay a pilapinan(屏東瑪沙露風情旅店)

Lian-san a cascas(涼山瀑布)

Li-na-li a niyazu’(禮納里部落)

Shan-chuan  cuyacuy a sangaw(山川琉璃吊橋)

Shan-chuan  cuyacuy a sangaw/Shanchuan Glass Suspension Bridge(山川琉璃吊橋)

山川琉璃吊橋位於臺灣茂林國家風景區內，為連接屏東縣三地門鄉與瑪家鄉的人行吊橋，跨越高屏溪的支流隘寮溪。橋體為吊床式吊橋，橋長262公尺、距河床平均高度45公尺，曾是全臺灣最長的吊床式吊橋，直至2017年由桃園市復興區的新溪口吊橋（橋長303公尺）超越。

Shan-chuan  cuyacuy a sangaw tini i Taywan Maw-lin piazihan tu hekal nu kantal a kakitizaan, mitulesay tu  Ping-tung akuwan San-ti-men a kenis atu Majia a kenis(瑪家鄉) tu caculilang nu tademaw cuyacuy a sangaw, miawas tu Kaw-ping sauwac adidi’ay cilis Ay-liaw a sauwac, u uzip nu sangaw u masacuyacuyay a sangaw, katanayu’ a sangaw 262 kung-ce, laed tu sauwac palalecad tu talakaw sepat bataan izaw ku lima debah, nau satanayaay masacuyacuay a sangaw, katukuh 2017 a mihcaan u Tuing atuse Fu-sing a kakitizaan u baluhay a sacumud nu sauwac cuyavuy a sangaw “katanayu’ nu sangaw 303 debah malakuit tuway”.

山川琉璃吊橋為聯絡屏東縣三地門鄉三地村與瑪家鄉北葉村的吊橋，屬於吊床式吊橋，最大乘載人數100人。琉璃珠的意象裝置為由排灣族藝術家撒古流·巴瓦瓦隆所設計，橋體兩側鑲有32面故事牌，講述32個不同部落的故事。吊橋兩端設有馬賽克藝術作品以及巨石裝置藝術。橋體兩側在試營運結束至正式營運期間加裝了1,664顆琉璃珠。

Shan-chuan  cuyacuy a sangaw/Shanchuan Glass Suspension Bridge(山川琉璃吊橋) u satakus tu Ping-tung akuwan San-ti-men a kenis San-ti a niyazu’ atu Majia a kenis(瑪家鄉) Pa-ye a niyazu’ tu cuyacuy a sangaw, tunusay masacuyacuyay a sangaw, u sakatuuday pitubian tu tademaw cacay lasubu, Liu-li-cu a sakahini tu pipazeng nu Paiwan a binacadan a Yi-su-ciya ci Sa-ku-liw-pa-wa-wa-lung mibihekacan a misanga’, u uzip nu sangaw tusaay a takinilan izaw kunipazeng tu tulu bataan izaw ku tusa a paya’ tu kungku, nusakamu 32 masazumaay a kungku nu niyazu’, cuyacuy a sangaw i sacumut atu katukuhan patizeng tu Ma-say-ke yi-su-zuo-pin atu tabakiay a ba’tu kunipazeng tu yi-su. uzip tu sangaw tusa a takinilan pahezek tu pitanam katukuh tatengaay tu amiculul a demiadan micunus tu mipazeng tu 1,664 ku Liu-li-cu.

舊筏灣部落原為排灣族、魯凱族祖先之發源地  舊筏灣海拔800多公尺 ,石板屋依山勢而建與對面山頭的射鹿、高燕與好茶部落隔著隘寮南溪 ,雲深之處便是排灣族的聖山「大武山」 ..整排的排灣族石板屋保存的還算完整這樣面山臨水、居高臨下的地理位置 提供早期筏灣人生活上的便利,也得以防範宿敵好茶部落的來犯  早年的筏灣部落人口達一百多戶 ,日治時期日本人曾強迫射鹿及高燕兩部落的人搬遷到筏灣,台灣光復後國民政府再度安排三部落的人遷村到現今北葉、瑪家及筏灣村 ,原來的筏灣部落也改名為舊筏灣.

malumanay a Fa-wan a niyazu’ na u Paiwanay tu ,Rukai a binacadan u lalangawan a tuas ulalekalan a lala’ nu tuas,   malumanay a Fa-wan u talakaw pakala tu 800 debah, ba’tuay aluma’ micangday tu butu’ amipatizeng atu nu ayawan a buyu’ tu Se-lu, Kaw-yan atu kapahay aucya niyazu’ silaed tu ai-liau nutimulan a sauwac, ilabu ku kakitizaan nu Paiwan a binacadan a kakawsan a buyu’(聖山) “Ta-uw a buyu’”, kasilut(整排) nu Paiwan a binacadan ba’tuay a luma’ masupet u masakapahay malisimed u mahiniay nusuayaway tu butu’ micapiay tu nanum, u satalakaway a maazih ku  kakitizaan a lala’ pawapen tu kasumamadanay tu Fa-wan a tademaw lihalay kunikauzip, uyza  sa amitena’ tu miubiay tu kapahay a ucya, i saayaway a mihcaan u Fa-wan niyazu’ a tademaw katukuh tu cacay lasubu kayadah ku luma’, u pikuwanay nu Lipun a ziday Lipun a tademaw napacici tu Se-lu atu Kaw-yan tusaay  niyazu’an a tademaw, mabulaw tayza i Fa-wan, Taywan napatizang hawsa ku-min-cen-bu pasilut aca tu tuluay niyazu’ a tademaw mabulaw ku niyazu’ tayza i ayzaay Pa-yia, Majia  atu Fa-wan a niyazu’, nauyaanan(原來) u Fa-wan a niyazu’ pasumad han ku ngangan u malumanay Fa-wan.

nipalumaan(特產)

mang-gu(芒果)

yincumin nituktukan atu nalimaan(原住民雕刻及手工藝品)

Majia a niyazu’ lalekalan a kungku nu babalaki(瑪家部落起源神話)

是台灣排灣族瑪家部落（排灣語：Makazayazaya，位於今屏東縣瑪家鄉）的部落起源神話，其中以頭目誕生的環節為最主要的內容。太古時期，有一個人從石頭中出生，他擁有號召他人的神力，並且藉此召集許多人建立部落，成為他們的頭目。

nu Taywan Paiwan a binacadan Majia a niyazu’ “Paiwan a kamu, Makazayazaya, tini i Pin-tung akuwan Majia a niyazu’ a niyazu’” lalekalan a kungku nu babalaki, uyni u tumuk kalecuhan u angangan nilaculan. kasumamadan a zitay , izaw kya cacay a tademaw makayba’tu tahkal, izaw ku nu dituay a icelangciniza miawza tu tademaw, satu auynian misaupu tu katuuday a tademaw, patizeng tu niyazu’, mala u tumuk nuheni.

namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan

• 內政部戶政司全球資訊網
• 原住民族委員會全球資訊網統計資料
• [1]中文維基百科: 瑪家鄉https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%91%AA%E5%AE%B6%E9%84%89
• [2]中文維基百科: 山川琉璃吊橋: https://zh.wikipedia.org/wiki/%E5%B1%B1%E5%B7%9D%E7%90%89%E7%92%83%E5%90%8A%E6%A9%8B
• [3] 中文維基百科: 筏灣射鹿舊落群遺址:https://billylo.pixnet.net/blog/post/5539943
• [4] 中文維基百科:瑪家部落起源神話:https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%91%AA%E5%AE%B6%E9%83%A8%E8%90%BD%E8%B5%B7%E6%BA%90%E7%A5%9E%E8%A9%B1