Shizi

Shizi（獅子鄉）

Shizi a sakuwan ku Pingtung. kumud nu kalesakan, 313.35 km². （kalesakan nu linpanti 156.87 km², kalesakan nu pawliwti 140.63 km²）, u kasabinawlan, 4,481 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 1,421 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 4,292 ku ingcumin a tademaw. u kasabinawlan, Pakalatu 96%(Paiwan) ku kasabinawlan. u Paiwan ku sakalaniyazu’.

nikasakuwakuwan

Shizi mala 7 a cuwen atu 14 ku niyazu’. kina 14 a niyazu’sa, Lemiyau（伊屯部落）, Kaidi（楓林部落）, Nansiku（南世部落）, Yungkilu（新路部落）, Tjinavanavalj（橋東部落）, Kuangka（橋西部落）, Puljekuwan（下草埔部落）, Tjisaulem（雙流部落）, Tjacekes（上丹路部落）, Pasumaq（下丹路部落）, Tjuruguai（竹坑部落）, Qaljecim（和平部落）, Tjusinlung（中心崙部落）, Kacedas（內獅部落）.

獅子鄉（排灣語：Sisigu）位於臺灣屏東縣東南方，北臨春日鄉，東鄰臺東縣達仁鄉，西鄰枋山鄉，西南連車城鄉，南接牡丹鄉，是全縣面積最大的鄉鎮，1875年的獅頭社事件即發生於此。

Si-ze-syang. ( nu Paywan a kamu sa u Sisigu hananay), eneng i Taywan Ping-tung-saing wali-timul, i amisay milalitin tu Tun-ze-hauing, i waliay militin tu nu Taytung-syang Da-ze-syang, i edip mibelaw tu Hung-san-syang, i edip-timulan militin tu Ze-zen-syang, nu timulan militin tu Mu-dan-syang, nu Ping-tung-syang sa ahebalay a lala’, 1875 a mihecaan a Si-tul-se paculiay a kawaw i tiniay mahaka.

本鄉地處恆春半島，地質上屬中央山脈的一部分，地勢險峻，多山少平地，鄉境內有楓港溪、枋山溪流經。氣候上屬熱帶季風氣候，每年冬春兩季均有強勁的落山風吹襲，居民則以臺灣原住民排灣族為主。

mueneng  i Heng-tung-pan-daw, u lala’ nu Cung-yun-san-mayay a ngatu, i tepadtepad nu buyu’ ,u buyubuyu’an ku lala’, adidi’ ku enal, i labu izaw ku micaliway a sauwac Hung-kan-si, Hun-san-si. nu kahemheman a demiad nu Ze-day-ci-syang, maymihecaan i kasienawan sadingsingan izaw ku satabakiay a bali ( lul-san-hun) tayni pabali. u muenengay a binawlan sa u Pawan binacadan ku kahenawlan.

likisi/nadipa’an(歷史)

獅子鄉是台灣政府所規範之行政區域，此地實為大龜文群（排灣語：Tjakuvukuvulj）與射不力（排灣語：Sapediq）等群之傳統領域。據當地的耆老稱在獅子村有巨大岩石，形狀很像獅子頭，因而命名為「獅子頭山」，村落也被稱之為「獅子頭社」。日治時期屬於高雄州潮州郡的蕃地，各社均設有警察官駐在所，掌理一切行政、教育、治安等工作。中華民國來台初期成立公所，並定名為「獅子鄉」，原劃歸高雄縣管轄，1950年改隸屏東縣至今。

i na Se-ze-haing nu Taywan-ceng-hu kuyi-heanay a cing-ceng ciy-yi, i tiniay sa Da-kuyi-ung-cing (kamu nu (nu Paywanay a kamu: Tjakuvukuvulj) atu i Se-pu-li (nu Paywanay a kamu: Sapedig) cing nu padutus a patadas a lala’ nu babalaki. nu maka kalas a kamu itiza Se-ze-hcuing na izaw ku tabakiay a ba’etu (u uncung), mahiza u tangah nu lain, mangay pangangan hantu (Se-ze-tul-san), i tizaay a niyazu’ pangangan tu  (Se-ze-tul-se). i kalipunan sa nu Kaw-chun-zeu Ceaw-zu-ceng a hung-ti, may-se izaw ku nu kingcalan a sakakawawan, mikuwan tu cing-ceng, u papasubana’an, mikuwanay tu maenapay a kakawaw. kataynian nu hulam i saayaw sa napatizeng tu yakuba, pangangan tu Se-ze-haung, patungusan i Kaw-chung-saing ku mikuwangay, 1950 a mihecaan sumaden malaPing-tung-saing ku mikuwanay katukuh ayza.

aidangan (景點)

卡悠峰瀑布

大門坑瀑布又有內獅瀑布之稱，為枋山溪上游阿士文溪的源頭，高約四十公尺，在豐水期期間可以看到水流如扇形開展後流洩而下，四周捲起陣陣水氣，正好在陽光的照攝下形成重重彩虹，可能是目前枋寮以南最雄偉壯麗的瀑布。

Ta-mem-keng cascas i labuay nu Se-ze cascas, namaka i Hung-san-si a sauwac a pabaway a A-se-ung-si nu lingatu, 40 kung-ce katalakaw, i masibek ku nanum sa makaazih ku nanum mahiza u sapihpih makai talakaway habelut sa tasasa, i capiay mahiza na malutlutay ku nanum, matiya i sasa nu cilal sa sasing han yadah azihan ku bihekac ni edek, na cascas sa padahalay nu Hung-liaw sa timulan kina cascas nayi tu ku pitabakiay.

獅頭社之役

獅頭社之役（內外獅頭社之役、獅頭社戰役），發生於1875年，為台灣清治時期的大龜文王國與大清帝國之戰役，地點是屏東縣獅子鄉一帶，被視為沈葆楨在台期間規模最大的戰爭。此戰役發生的遠因是長久以來存在的漢清朝對原住民政權的侵擾，近因則是同治13年秋獅頭社人民被刺桐腳莊民殺害，雙方交惡，且又臨日軍侵犯原住民，及獅頭社逮捕入侵部落之莊民和王開俊麾下營夫，以致清朝將領王開俊率領官兵數千名進犯，但為排灣軍所阻，後王開俊中伏而亡，且隨後全軍覆沒，是以引戰。

Se-tul-se-ze-yi ( i labu, i hekalay Se-tul-se-ze-yi, Se-tul-se mangangayaw), haka i 1875 a mihecaan, nanu Taywan cing-ce a ceaw-dayay Da-key-ung-wan-kul atu da-Cing-di-kul malpacaw, i tiza i Ping-tung-siang Se-ze-shang malpacaw, i na ngayaw sa tabakiay mapacaw i pikuwanan ni Sen-baw-cen i Taywan. i na ngayaw mahaka a lelekalan matenes tu izaw i balucu’an ku pikuwan tu yincumim midebung tu sapikuwan nu yincumim tu binawlan, izawhenay nu tung-ze 13 a mihecaan i balangbangan nu Se-tul-se a benawlan mapacuk ni Ze-tung-ceaway a tademaw, malaada tu, i tawya  izaw aca ku lipun a hitay midebung tu yincumim, nu mizakepan tu nu midebunay a ada atu i sasaay ni Wan-kay-cing a hetay, malinges ci Wan-kay-cing mililid tu hitay niza a talabu midebung, matena nu Paywan a. hitay, ci Wan-kay-cing mabihekac tu. mapaday, kasenun sa sibek, taneng tu a malapacaw.

清國欽差大臣沈葆楨在牡丹社事件後開始「開山撫番」的政策，計畫打通往恆春和後山之路，遂於1875年（光緒元年）2月為強行開闢道路，藉口保護莊民，發動淮軍攻擊內獅頭社、外獅頭社、竹坑社、本武社和草山社，並發生清軍屠殺原住民之事，戰事約持續3個月，出兵數萬人，清軍最後雖勝，但損失慘重，殘兵所剩無幾。

ya cing-cay-da-cen Sen-paw-ceng nu Mu-dan a kawaw nu zikuzan i tiya malingatu tu (mipatadas  mipayhay tu hun) a tatuzuan, pabalucu’ a pazazan tuHen-chung atu i zekuzanay  nu buyu a zazan, i 1875 a mihecaan ( Kung-si-yun-nen) 2 a bulad debungen nu heni misanga’ tu zazan, sa asu’ sa ku kamu a miadiinng tu binawlan. mihaka tu Hay-cing ngayaw tu i labuay a Se-tul-se, i hekalay a Se-tul-se, Cu-ken-se, Ben-wu-se, Caw-san-se, i tawya u hitay nu Da-cing yadah ku mipacukan tu yincumim a kawaw, tulu a bulad matuling kina ngayaw katenes, patahekal tu hitay pinaay a emeng, katukuh i zikuzan, mademec ku cing-ceng, pihaceng ku malasawaday nu  heni, liwan sa caay tu ku pinapina.

獅頭社之役後，沈葆楨於地圖上，片面將當地之中文地名之竹坑社改為永平社，本武社改為永福社，草山社改為永安社，內、外獅頭社改為內、外永化社。

na mangangayaw nu. zikuzan ku  Se-tul-se, ci Sen-paw-ceng  masulitay i bacuan, ci niza sa paCu-ken-se sumaden mmalaYun-pinn-se, Pen-wu-se masumad. malaYun-hu-se, Caw-san sumaden mala Yun-un-se, i labuay, i pudahay Se-tul-se sumaden tu mala  i labuay i pudahay. a Yun-ha-se.

王太帥鎮安宮三層八卦形磚塔。

《恆春縣志》：「光緒十年，丁參將映昇建白骨塔，在縣北七十里南勢湖。」

就實際成效而言：番學大多荒廢，招墾事務弊端亦多。表面上，番目與代管者協助官方，以維護部落治安，但事實上，當地生活習俗依舊，除了改變部落傳統的經濟結構外，並未真正動搖大龜文群的內在基礎。是故，獅頭社之役結束後，清廷在台灣南部所實施的開山撫番政策成效是有限的。

Heng-chung-saing-ze: “Kung-si 10 a mihecaan, Tin-yin-sun ziang cing a patizeng tu papazenan. tu ukak a luma’, i amis 70 kung-li Nann-se-hu.” nu patahekal paheci azihan sa: hung-sia makelal, mabadi tu, u sapipatadas a kawaw yadah ku. lacusay a kawaw. mitapal sa, hung-mu atu pikuwanay miedap tu mikuwanay, masasimaw tu niyazu’ay sa, tatenga sa u tizaay a nina’ mahiza tu nu ayaway, sumaden ku nu niyazuay a padutus a key-zay sa, caay kapasumad tu Da-kuy-ung-ceng a tatudungan. sisa ngayaw nu zikuzan sa, ya Cing-ting i timul nu Taywan u patadas a kawaw mipahay tu hung-mim a di’di’ sihezek ku tanengay.

在屏鵝公路南下獅子鄉南世村前路旁的王太帥鎮安宮，為祭祀王開俊，旁邊還有一座三層白塔。匾額是前枋寮地區農會總幹事李增隆1985年所立。

i tiza i Ping-ue-kung-lu pasatimulan i Se-ze-sahang Nan-se-chung ayaway a zazan nu tapiingan sa Wan-tay-seay, Zen-un-kung, misalising ci Wan-kay-cingan, i tapiingan izaw ku tuluay tadungluhan a salengacay a luma’. nu panganganay sa i ayaway nu hung-lyaw a kenisay nun-huay-cung-kan-se ci Li-zen-lung i 1985 a mihecaan ptizengan.

namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan

• 內政部戶政司全球資訊網
• 原住民族委員會全球資訊網統計資料
• 獅子鄉維基百科：https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%8D%85%E5%AD%90%E9%84%89_(%E5%8F%B0%E7%81%A3)
• 玩樂台灣 https://okgo.tw/buty/town.html?county=19&town=29
• 獅頭社事件 https://zh.wikipedia.org/wiki/%E7%8D%85%E9%A0%AD%E7%A4%BE%E4%B9%8B%E5%BD%B9