Taromak
Taromak（u sulit nu Hulam：達魯瑪克部落）
u siwkay nu niyazu
mikawaway-kalumyitii Taitung a kuwan nu Kalinku ku niyazu’ nu Taromak. u kasalumaluma’ nu Taromak sa, 493 ku luma’. kumud nu kasabinawlan sa, 1,388 ku tademawan. kasabinawlan nu Ingcumin sa, 1,235 ku tademaw, pakalatu 89%.
u zuma sa, cay ku Ingcumin, 153 ku tademaw, pakalatu 11%.
達魯瑪克最早於西元一六五O年列入正式的歷史資料。當時，在荷蘭人的戶口資料中，達魯瑪克被列為敵蕃。傳說中，達魯瑪克發祥於中央山脈巴油池（小鬼湖）一帶。經過多次遷徒，而到肯都爾山（Kintool）、再到卡帕里瓦（Kapaliva，海拔約五百至五百八十公尺高，距今東興村約十公里）附近。在卡帕里瓦可能居住有數百年之久。據說當時曾發生天花和霍亂，死了很多人。
西元1874年，恆春發生牡丹社事件後，滿清政府才開始經營東台灣，稱達魯瑪克為「大南社」。日據時期，日本人以武力統治達魯瑪克。民國十五年，日本政府在「番社集團移住」的政策下，將達魯瑪克東遷至兜（Doo，海拔約三百公尺高，位於大南水利發電廠上方）與比利良（Irila，海拔約一百五十公尺高，位於大南水利發電廠下方）。民國三十、三十一年，再遷到現址而定居。
民國三十四年，部落內部份民房遭洪水沖毀，災區附近族人乃再遷至現今利嘉溪南岸，建立蘇巴陽的小部落。大南則經歷民國五十八年的大火後，在原地重建，即今天的達魯瑪克。
※資料來源：http://www.beinan.gov.tw/upload/article/introduction/otc/page/produce2.htm
u asip nu tademaw
mikawaway-kalumyitiu kasabinacadan, Rukay(Rukai) 74%, Paywan(Paiwan) 4%, Pangcah(Amis) 3%, Yuwatan(Bunun) 1%, Puyuma 3%, zumazuma 3%.
u niyzau' nu Rukay
mikawaway-kalumyitiu Rukay a niyazu' kyuni, katuud ku Rukay itini mueneng. u zuma a tademaw sa u Paywan(Paiwan) u Pangcah(Amis) u Yuwatan(Bunun) atu Puyuma.
u Sakizaya a tademaw
mikawaway-kalumyitiinayi' ku Sakizaya a tademaw itini mueneng. caay kaw nu Sakizaya a niyazu' kuyni. haykay izawtu ku Sakizaya a tademaw, caay henay misumad ku ngangan nu cikdekay.
u cidekay nu Taywan Yincumin
mikawaway-kalumyiti| cidekay | 民族別 | cidekay | 民族別 |
| Sakizaya | 撒奇萊雅族 | Rukay | 魯凱族 |
| Pangcha(Amis) | 阿美族 | Cou | 鄒族 |
| Tayan(Tayal) | 泰雅族 | Saysia | 賽夏族 |
| Paywan(Paiwan) | 排灣族 | Kabalan | 噶瑪蘭族 |
| Yuwatan(Bunun) | 布農族 | Tau/Yami | 雅美族 |
| Sejek(Sdeeq) | 賽德克族 | Saw | 邵族 |
| Taluku(Truku) | 太魯閣族 | Kanakanabu | 卡那卡那富族 |
| Puyuma | 卑南族 | Laaluwa | 拉阿魯哇族 |
tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihcan 2 a bulad
mikawaway-kalumyiti| pulung sausi | Pangcah | Tayan | Paywan | Yuwatan | Rukay | Puyuma | Cou | Saysiat | Yami | Saw | Kabalan | Taluku | Sakizaya | Sejek | Laaluwa | Kanakanabu | zuma |
| 560,248 | 208,931 | 89,823 | 100,437 | 58,254 | 13,301 | 14,084 | 6,639 | 6,597 | 4,598 | 779 | 1,461 | 31,412 | 925 | 9,962 | 395 | 330 | 12,320 |
tademaw nu Yincumin, pulung sausi katukuh 2018 a mihca 01 a bulad
mikawaway-kalumyiti| pulung sausi | Pangcah | Tayan | Paywan | Yuwatan | Rukay | Puyuma | Cou | Saysiat | Yami | Saw | Kabalan | Taluku | Sakizaya | Sejek | Laaluwa | Kanakanabu | zuma |
| 559,918 | 208,761 | 89,741 | 100,317 | 58,210 | 13,287 | 14,081 | 6,641 | 6,593 | 4,592 | 778 | 1,460 | 31,375 | 924 | 9,942 | 393 | 329 | 12,494 |
u sakaizaay saan, u saayaway mueneng itiniay a tademaw sananay, itini uyiniyan a subal, tina subal(島嶼) a ngangan sa ku "Taywan", u Hulam a sulit sa ku 台灣.
u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw.
silecaday(相同) a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan.
si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. u Yincumin a kamu nu Sakizaya sananay, u ngiha' nu Hulam a kamu nu "原住民".
u niyazu' sa, u luyaluy nu tademaw, pulung muengeneng, u kabana' kami, hina u lalumaay amin i niyazu', caay kayadah ku ihekalay a tademaw. silecaday a lalangawan, lisin, kamu, atu kabanaan. si kalilidan(Tumuk) saca babalaki mililid tu niyazu'. i Taywan Yincumin, izaw ku 16 cidekay puluung sa 748 a niyazu', maka 55 a mang a tademaw. satabakiaya a cidekay ku Pangcah(Amis), saadidi'ay a cidekay ku Laaluwa. u tabakiaya a niyazu' sa, ku Tapalong, u niyazu' nu Pangcah(Amis).