Yaciyana

kakiliman

Yaciyana亞加納

nilaculan

Yaciyana “camuli a kamu: Hagåtña nu sipanya a kamu sa : Agaña han nu amilika sa: Agana nu cung-ku talu sa: nu siyang-kang aciyaniya”, nu kuwan taw a kitidaan, tida i subal nu tipan.

亞加納（查莫羅語：Hagåtña、西班牙語：Agaña、英語：Agana，中國大陸、香港作阿加尼亞），是關島首都，位於島的西岸。

i 18 a siki katukuh 20 a siki sa , Yaciyana u kuwan taw atademaw ku katuudaymasaipu itini, nika ayda mala kiwan taw sakatinusa a kakatuuday nu tademaw a niyadu’.

在18世紀至20世紀中時，亞加納仍是關島人口最集中的地區，但現在已成為關島人口第二少的聚落。

Kanahatu mahida sa, yaciyana ayda mahidatu nu subal a misiwbayay a kitidaan nu cacay, u tatelungan nu mikuwanay a kitidaan.

即便如此，亞加納現今仍是島上的商業中心之一，亦是主要的行政中心。

u ngangan名稱[編輯原始碼]

Hagåtña u camulu a kamu “ idang” sananay a imi, Agaña nu sipanya a tademaw  tayda sa i kiwantaw patucek sa tu sasakamuen.

Hagåtña是查莫羅語「血」的意思，Agaña是西班牙人到關島後制定的拼法。

1998 a mihcaan , milubang ku kuwantaw mikeda ku tukay namakay Agaña ku ngangan sumaden Hagåtña, nuka mahida u danggay hank u tepalay nu tukay Agaña Heights “camulu a kamu Tutujan” nu amilika a pangangan sa katukuh ayda caay kasumad.

1998年，關島議會批准將城市名稱從Agaña改回Hagåtña，但懸崖上的鄰市Agaña Heights（查莫羅語Tutujan）英文名至今維持不變。

naemekan歷史[編輯原始碼]

tini i kuwan-taw nu nisawacuan a tiniay muenenay, ya-ciyana naw nu itiniay a ca-mu-lu-atademaw nu niyadu.

島被西班牙殖民之前，亞加納曾是當地查莫羅人的村莊。

1668 a mihcaan sayaway a sipanya a midinduay a tademaw ci tiyake.luyise.te.sang.wiyyuliya katukuh tina subalan.

1668年，第一位西班牙傳教士迪亞哥·路易斯·德·桑·維多利亞抵達該島。

Ke-pu-ha u tumuk nu labunuluma miedap pabi tu yaciyana tu lala’, kya wiytuliya ngay kapah patideng I kuwan taw tu sayaway a kiwkay.

克普哈酋長家族捐贈了亞加納的土地，使維多利亞能夠在關島建造第一座教堂。

i sipanya kumikuwanay, mangaleb ku sipanya-ya camulu a kalepacaw, u kuwan taw atu duma maliya a subal widasa u muenenngay a tademaw pacici han papiliyas tinatukayan.

在西班牙統治下，尤其是西班牙-查莫羅戰爭期間，關島和其他馬里亞納群島的大部分居民被迫遷往該市。

u kuwantaw i 1898 a mihcaan u maysi a kalpacawpakelapan nu sipanya pabi tu amilika nadikudan sa ,  yaciyana mala i nu kaygung nu amilika nu hitay mikuwanay a kitidaan nu siyhu.

關島在1898年美西戰爭中被西班牙割讓給美國後，亞加納成為美國海軍管理局的政府所在地。

katukuh 1940 amihcaan, inatukay a tademaw macunus macakat tu 10,000 a tademaw, pasu tiniay a subal makaala tu latusa kuytiniay a binawlan.namakayni i ciyalulin a malimaday misanga tu niyadu itini.

到1940年，這座城市的人口已經增長到大約 10,000 人，其中包括該島近一半的居民。來自加羅林群島的移民則在附近建立了村莊。

1941 a mihcaan 12 abulad 10 a demiad, alaw sikawaw tu cencu a minatu a kawaw nadikudan sa, u kuwantaw taydaan nu dipun amielul mialaw, sumad han ku ngangan “u u miyazima” “おおみやじま”u kitidaan u yaciyana han sumad hank u ngangan u min-se”.

1941年12月10日，即發生珍珠港事件的數日後，關島被大日本帝國佔領，並被更名為「大宮島」（おおみやじま），其首都亞加納則被更名為「明石」。

i kuwantaw nayi 1944 a mihcaan sakakinatusa namalpacaw namakay lima nu dipun a muhulak a patahekal, yaciyana I amilika nibakudangan nu hitay nu amilika kya mausaw . katuday a binawlan nadikudan nu lepacaw tucek sa muneknek tini muenen I kuwantaw atu duma akitidaan.

。關島於1944年在二戰期間從日本人手中解放出來，亞加納在美國海軍的轟炸中遭到嚴重破壞。許多前居民在戰後選擇定居在關島的其他地區。

nadikuda nu lepacaw, mala kuwantaw muliyaw aca misanga tu duma, hitay nu amilika i yaciyana maluayaw misabalihay tu kiyaku nu tukat.

戰後，作為關島重建計劃的一部分，美國海軍在亞加納進行全新的都市計畫。

ayda. Kanahatu tiniay a binawlan 1,000 a tatademawan “caykaw 1% hatiniay a tademaw, nika yaciyana nukuwantaw a siyhu nu kitidaan .

當代，儘管當地居民僅約1,000人（不到關島總人口的1%），但亞加納仍然是關島政府的所在地。

u pahikukian sa , yaciyana itini I tamunin atu paliciyata nu antungniaw.wangpute a kanatal nu pahikukian miedap tu binawlan.

航空方面，亞加納由位於塔穆寧和巴里加達的安東尼奧·汪帕特國際機場提供服務。

kitidaan地理[編輯原始碼]

yaciyana tini i kieataw nu tipan a yaciyana han a tatangahan nu balad. Kamunu namakayda i amilika nipikinsa sa, ina tukay tuyni u ahebal sa cacay a pihuwang kuli “2.6” ku ahebal.

亞加納位於關島西海岸的亞加納河口。根據美國普查局的調查，該市總面積為1平方英里（2.6 平方公里）。

nu amilika nu tipan a pala tu kitidaan a tukay. nu amisan nu niyadu’ u yaciyanaywan a likelikenan, nu walian sa u yaciyana a balad atu masuemetay, nu timulan sa u danggay.

是美國最西部的州或領地的首府城市。村莊北面是亞加納灣的沙灘，東面是亞加納河和與濕地，南面為懸崖。

Teban nu miyadu’ sa idaw ku talakaway luma’ kakitidaan a mipan-kung, u tukay nu tipan sa u lumaluma’an naming.

村莊中心有幾座高層辦公樓，而城市的西部則為住宅區。

atu nu katuuday a niyadu’ caayay kalecad, yaciyana a tukay malatukay ku sausi nu nabakuwan a kitidaan, u pulung nu niyadu’ nu kitidaan idaw ku pacakayay a patiyamay a tu kakadan patiyamay.

與許多村莊不同，亞加納市中心被劃分為城市街區，整個村莊的中心設有商店和小餐館。

u demiad氣候[編輯原始碼]

yaciyana, idaw ku atu yamasin a masabintangay a pala’ malecad tu caledesay a tu udaudadan a demiad, nikauda sa micidek ku yadah, yu namakay 6 abulad katukuh 11 a bulad , i 1997 amuhcaan 8 ay abulad nucacayay a bulad sa makaalatu 978hawmi”38.50batac”, 2004 a mihcaan nu naemekan nu sa suemetay a mihcaan, nikaudad makaala tu 3,539haw mi “139.33 a batac”.

亞加納擁有與亞馬遜盆地相似的熱帶雨林氣候，降雨量特別多，尤其是從6月到11月，在1997年8月的單月則達到約978毫米（38.50英寸），2004年是歷史上最潮濕的一年，降雨量則達到約3,539毫米（139.33英寸）。