hinatimelay a imelang
hinatimelay a imelang 慢性疲勞症候群
mikawaway-kalumyitihina timelay a imelang “igu: chronic fatigue syndrome、nisaadidian a sulit :CFS” singangan naca tu adada nu udiudipan tangah “igu: myalgic encephalomyelitis、nisaadidian a sulit：ME”, ayda singangan tu adada nu udiudipan tangah/ hina timelay a imelang “ME/CFS”, i udipay nu matulinay a nika timelan a adada caay tu kahademhem ku udiudipan, nika taisingan a makaala tu enemay a buladan, a wadaen ku nika timelan a nikacaayan ka tinengan nu nikatimelan atu utiih nu udiudipan.
慢性疲勞症候群（英語：chronic fatigue syndrome、縮寫：CFS）又稱肌痛性腦脊髓炎（myalgic encephalomyelitis、縮寫：ME），現合稱肌痛性腦脊髓炎/慢性疲勞症候群（ME/CFS），為一種身體出現慢性的持續性疲勞症狀的病症而無法恢復，診斷的定義是發生期間達連續6個月以上，且排除已知的疲勞原因後的不明原因的疲勞感覺或身體不適。
ayda nu mahiniay a imelanga caay henay kaw kakatinengan, sakabalihenawan caay ka yadah ku katinengan, yu mahida nu baduk sa acacay ku katinengan, nika i tini i ke-sye anicudadan nai’ henay ku wantan sa. nu hatidaay tu a imelangay mahida u nisakakawawan tu nikasinpayan atu namakaydaay i balucuay, atu hatidaay a nikaudipan, anu pakeda han ku udip a matimel, caay lihidai, alaw a yadah ku kalihanawan nu adadaan, sipakayda i ahemaway nu “ timelan” alaw pihacen satu a “ mapatay nu ngelu’an”.
目前這類疾病病因仍不明，危險因子也瞭解不多，在過去曾認為是病毒所引起的疾病，但是科學證據力仍不足以支持這樣的論點。絕大部分的患者都與工作緊張與壓力過大，以及長期生活作息不正常等有關；若長期任由身心疲累，沒有好好調養，可能會引發一些危險因子，從輕微的「疲勞」演變成嚴重的「過勞」。
mahicaay a imelang病徵
mikawaway-kalumyitihina timelay a imelang yadah, idaw ku, adada nu ukaukakan, maliyuh a mitaneng, itini i udiudipan atu cikalaan hamaw sa a inai’ ku’ken.
慢性疲勞症候群的病徵很多元化，計有：肌肉及關節疼痛，認知困難，在精神上及體力上的慢性且嚴重的無力感和耗盡感。
duma satu mahida u : nikasinicuan, tahekal ku tibeni atu caay kaw kakatahekalan nu imelangan. amica ku nikatimelan u hatidaay tu nu imelanga tahekal naming ku mahiniaay a adadaan, nika CFS a hatidaay tu nu imelangan, hatidaay nu imelangan caay ka lacad a tahekal, sisa utiih a katinengan. 48 153
其他諸如：發燒、出疹等較少見的病徵。雖然疲勞是一種在很多疾病都會出現的病徵，但CFS的各種病徵是多系統的，而且往往很少因為一種病症所引起而同時發生，所以是有辦法分辨出來的。
nina imelang病因
mikawaway-kalumyitiME/CFS a imelangan nai’ henay ku wantan. saan siawulan atu hekalan mapalalid naming, nika itini i nikaawulan inai’ ku wantan sa. sinkicu atu sakalaheci nu udiudipan atu nika tahekalan nu wendayan hakiya anumihiniay tu sa. ME/CFS u cilakayan a adadaan, caay kaw namakayda i udip atu nabalucuan a imelang, caay kaw nika laecus nu hulumungan sa.
ME/CFS 的病因尚不清楚。據信遺傳和環境因素都有影響，但遺傳成分不太可能是單一基因。神經和免疫系統以及能量代謝問題可能是因素之一。ME/CFS 是一種生物疾病，而不是精神或心理疾病，也不是由失調引起的。
nika taisingan診斷
mikawaway-kalumyitihinatimelay a imelang katukuh ayda nai’ henay ku laheci a mikinsa tu sapalutatengaan a nika taisingan. itida i dayday nu kanpuyaku sipayhida i “nai’ ku ken a humingan” itini i si-yi, nika taisingan sipakayda i Amilika nu sapiput atu a hican mihaymaw a nakamuan, nu mahiniay a imelangan a idaw ku malabuaay nu tusaay a sasulitan: milakuuyd tu enemay a buladan, matulin ina’ ku nika hicahicaan sa pihaceng sa ku timel, nika timelan caay kaw nika lakuuydan a misakakawaw. mahiniay a imelangan anu pahanhan sa caay tu ka ngaay sa, saisa anu tiyung sa mahicaay tu kiya ku udiudipan nu mita. 101 310
慢性疲勞症候群在目前為止仍無任何化驗可作為診斷。在傳統中醫學把有關病徵歸類為「虛勞」；而在西醫學，它的診斷是根據美國疾病控制與預防中心之定義，患者須全部符合下列2項：
超過6個月以上，持續或反覆出現無法解釋的嚴重疲勞，而且疲勞並非因過度勞動所致。病況無法透過休息得到改善，並導致活動水準明顯下降。
itini i sasa idaw ku sepatay atu mitapabaw a waywayan, hina pawanpawan mahicaay kiya ku tangah, nami sakakawaw satu, hina timeltimel, namakemet satu caay tu ka sumad ku timel,adda’ ku udiudipan, adada’ saca ku ukaukakan, atu nika caayan kalecad atu naayawan ku adada atu pihaceng ku adada nu tangah, muliyawmuliyaw ku adada nu takulaw, lalielan atu kakilian idaw ku alutid. 60 370
下列4項或以上之情況，記憶力或注意力缺損，勞動後，極度疲憊，睡眠仍無法改善疲勞，肌肉酸痛，非發炎性之多發關節痛，與以往不同型態或嚴重度之頭痛，重複發生的喉嚨痛，頸部或腋下淋巴結腫痛。
hican mingaay治療
mikawaway-kalumyitisakay tina hina timelay a imelangan nai’ ku tada sapingaay a sakataydaan i ising payu, inai’ ku tatengaay a sapyuan, itini i kanpuyaku atu nu isingan, idaw ku sananay tu mahiniay u sakataisingan nu mingaayay atu sapisumadaw tu cilekayyan a imelangan, itini i isingan sa, sipakayda i sapicunus tu idangan a mingaay tina imelangan, itini i kanpuyaku hantu, sipakayda i yen-ce misumad tu udip a yi-yen, namakayda misumad tu udip nu imelangan, acaay ka hinacunuscunus, sipakayda i kan-may-ta-caw-tan pacumud misumad tu udiudipan. duma satu, sipakayda tu nipicucukan atu ci-kun idaw ku mihinaay tu sapingaay tu mahiniay a imelangan sa.
目前對於慢性疲勞症候群並無有效的治療方法，也無有用之檢測指標，但中西醫學上，仍有許多推斷認為這些療法可能具有療效或改善病徵之效益；在西醫學上，有透過補充血清素來改善病徵；而在中醫學，有採用複方起陽籽來調理身體的陰陽平衡，從而改善患者的體質；又或與一般情緒病一般，透過服用甘麥大棗湯來調理五臟六腑間的問題。另外，針灸與氣功療法也被認為可能具有療效或改善病徵的功用。