malineng ku kitakit 地球在轉動

sapuelac tu ulic mikawaway-kalumyiti

ngatu cacay mikawaway-kalumyiti

ci Cilily sa unu cacay bataan izaw ku pitu 世紀ay sinmung tu sakay 物理學家 nu 義大利. cayka demec ku punu’ niza, nanikauzipan niza caypakaliyas tu sapikingkiw tunu tapukuay a cudad. kapulungan 1609 a mihcan, maseking ni Cilily ku satenesay miazih a kingkiw, u tatengaay tuwaca kuni Kepayni哥白尼、aci Pulunuw a « sasukamuan ku teban nu cilal »日心說. sakalecad « nu teban nu cilal a kamu » sa u tatenga’ay. matepatepa’ kunu 中世紀ay uni pupuwan nu kiwkay tina kamuwan ni Tulumi tu «u teban ku lala’, u pauzipay ku mikuwanay » sanay a « kamu nu lala’ » , manguhanguh tu ku nipikwan tu 科學 atu 禁錮, kyusa macudad tu ku hungti皇帝 nu Loma kyukay羅馬教會 atu kyuday amin, kapulungan 1616 a mihcan tuluway a bulad tusaay izaw ku enem a demiad, yaci Cililyay a tademaw saliuucan nu hungti nu Loma kyukay羅馬教會 . itini i huying法院, ya sumanahay ku zikuc a 主教 sakamu sa:ya « sasukamuan nu teban nu cilal » mibelihay tu kamu nu « sy siu » a sapasubana’ sa, ci Cilily sa 「mitatikusay tu kamu nu kyukay 」. anucay piales tu「異端邪說 」 sa, a saybangan nu huying sa.