micidekay ku wayway a tademaw
micidekay ku wayway a tademaw(鐘樓怪人)
mikawaway-kalumyitikungku (故事大綱)
故事一開始暗示婦人跟男人私奔，產下一名極為美麗的私生女嬰，但不久極為美麗的女嬰被偷抱走並被掉包成一個極為醜陋的駝背嬰兒，母親無法接受自己的女兒被偷走的事實，將駝背的嬰兒丟棄在巴黎聖母院門外。
lingatu nu kungku milingusay tu tatayna atu tatama maladay mulaliw, mulecuh tu cacay salunganay bucud tatayna a lutungay, nika caay katenes ya salunganay tatayna a lutungay maubi sipakutay han tu cacay u salacu’say u makunulay a lutungay, ya wina caay palatateng’ maubi ku nu uzipay tatayna a wawaan, ya makunulay a lutungay sipibakah i putah nu Pa-li- sen-mu-yan.
1482年的巴黎愚人節，聖母院的駝子加西莫多被選為愚人教皇，因為他是全巴黎長相最醜陋的人。他被群眾推舉上王座並在全城遊行。葛林果是一名貧窮潦倒的詩人，他在愚人節推出神蹟劇，但觀眾都只看遊行不看他的戲劇。
1482 a mihcaan tu pibalakasay tu tademaw a demiadan nu Pa-li, Sen-mu-yen ya makunulay a wawa ci Cya-si-mu-tow mapili’ay tu mala u mibalakasay tu tademawan nu mikeliday, zayhan i Pa-liay a tademaw amin u cayay kasalungan a tademaw ciniza, mapalekalan nu binawlan ciniza mala u sakakaay a mitaliyuk tu niyazu’ amipaazih. ci Ke-lin-kow sa u sapakuyucay nu matinengay misulita tu dadiw aadihan a cudad a tademaw, i pibalakasay tu tademaw a demiadan patahkal tu Sen-ci a igian, nika binawlan caay piazih tu piigi niza uyzasa u mitaliyukay i niyazu’ ku azihen.
身無分文的葛林果為了得到食物，尾隨著一名吉卜賽街頭舞女愛絲梅拉達，並為她的美麗所傾倒，但走到一個轉角的時候，愛絲梅拉達卻突然被加西莫多和聖母院副主教孚羅洛襲擊。
ci Ke-lin-kow u makihkihay nayay ku kalisiw amaydih pakala tu kakanan, kilulsa tu cacay a tademawan Ci-pu-say musalukyaway i zazanan a tatayna ci Ay-s-mey-la-ta, manualay nu salungan niza, nika katukuh i kaniyulan a kalimucu’an hawsa, ci Ay-li-s-ta bahal sa mangayaw ni Cya-si-mu-tu atu ci ‘Sen-mu-yen nu miedapay ci Bu-low-low’.
葛林果想救她卻被加西莫多打倒，後來誤入了乞丐王國，而孚羅洛則逃走了。王家的弓箭隊隊長菲比斯及時來到並捉拿了加西莫多。當晚稍後，一幫乞丐和盜賊準備將葛林果吊死，但愛絲梅拉達出現摔罐並與他締結四年「婚姻」，葛林果因此得救。
ci Ke-lin-kow maydih miala cinizaan nika matii’k ni Cya-si-mu-tu, satu munganga micumud tu miaamay a kanatal, mulaliw tu ci Bu-low-low’. wang a luma’ acin a sakaput nu mikeliday ci Bey-pi-s katukuh zakep satu ci Cya-si-mu-tow-an. uya labii hawsa, ya miaamay amin atu miubiay a tademaw milasul amipacai’ mipatay ci Ke-lin-kowan, nika ci Ay-s-mey-la-ta culal sa mibatung tu lingkung atu “kalaacawaan” niza tu sepatay a mihcaan, sakasa mapauzip tu ci Ke-lin-kow.
翌日，加西莫多被推上法庭，之後被判在格列夫廣場接受兩小時的酷刑。他在絞台上磨轉，又被群眾嘲笑，身心皆受侮辱。他乞求一點水喝，但沒有人理會他，直至愛絲梅拉達上前並給他一些水。在附近隱居的修女巴格特看到這一幕，尖叫著說愛絲梅拉達是一名吉卜賽小偷，並把十五年前女兒被綁架的事歸咎於她。
tucila a demiad, ci Cya-si-mu-tow mapatayza i huing, zikuz mapasaybang i putah nu Ke-lye-bu tu tusaa a tatukian ku pisawacu a mitii’. ciniza ipabaw pimelmelay tu pipatayay, katawaan han nu binawlan, masawacu’ maduka ku malucu’. misalunguc ciniza tu adidi’ a nananuman, nika nayi’ ku misikulay cinizaan, katukuh i pananum ni Ay-s-mey-la-ta cinizaan. i capiay nu aeneng nu Siw-ni ci Pa-ke-te maazih niza ku mahiniay, luyi sa musakamu u miubiay nu Ci-pu-say sa ci Ay-s-mey-la-ta sa, ayaw nu sabaw lima a mihacaan tu nipicebis tu tataynaan a wawa sipatelid cinizaan.
兩個月後，愛絲梅拉達在街上走著，被百合花·貢德洛里埃和她的朋友從陽台上發現。百合花是一名貴族小姐，同時也是菲比斯的未婚妻。她嫉妒愛絲梅拉達的美貌且假裝看不見她，但她的朋友卻把愛絲梅拉達叫了進來。
tusa tu a bulad hawsa, ci Ay-s-mey-la-ta muculal i zazan, maazih tu ni Bidakelung Kung-te-lou-li-ay atu cabay niza makay likutay a cabeng. ci Bidakelung u kakitaan a limecedan, satu u saacawaan aca ni Bey-pi-s. mainap tu ka salunganan ni Ay-s-mey-la-taan sakaliyu sa a caay pakazih cinizaan, nika awaw han u cabay niza pacumud ci Ay-s-mey-la-ta.
當愛絲梅拉達步進房間，貴族小姐們立即相形見絀。她們雖然長得也很美，但卻比不上愛絲梅拉達。貴族小姐們意識到愛絲梅拉達艷壓群芳，便轉向嘲笑她的衣著。菲比斯嘗試讓愛絲梅拉達好受些，但百合花拿走她的袋子並打了開來，跌出了幾塊寫了字母的木板，愛絲梅拉達的小羊佳麗把那些字母拼成「菲比斯」（Phoebus）。百合花意識到她有了一個情敵，並認為愛絲梅拉達是個女巫。愛絲梅拉達離開後，菲比斯也跟著她。
yu micumud i kakabi’an ci Ay-s-mey-la-ta, ya kakitaan a limecedan amin kasenun han palalecad caay tu kahicahica. kanahatu salungan ku heni, nika caay tu pikakaan ci Ay-s-mey-la-taan. kuy-cu a limecedan matineng tu caay pakademec tu salungan ni Ay-s-mey-la-taan, auyza matawa tu kasizikuc niza. mitanam ci Bey-pi-s pakinasusuzan tu balucu’ ni Ay-s-mey-la-taan, nika alaen ni Bidakelung ku lalubu niza wawah hantu , tahkal tu ku pinaay a nisulitan a sapad tu ina wawa aazizhan cudad, ci Ay-s-mey-la-taay a sizi Cya-li uyza ya sulit tu ina wawa padadepi’ han mala u “Bey-pi-s” “Phoebus”. ci Bidakelung pizateng niza izaw ku cacay a ada maydihay, hicasa u mapalaway a tatayna ci Ay-s-mey-la-ta sa. miliyas tu ci Ay-s-mey-la-ta hawsa, mikilul tu ci Bey-pi-s cinizaan.
那個月稍後，愛絲梅拉達和菲比斯會面並向他表白。菲比斯趁機吻了她，又假裝自己也愛她。菲比斯無意和她結婚，令愛絲梅拉達很難過。菲比斯假裝很傷心地說愛絲梅拉達不會再愛他，愛絲梅拉達便說她是真心愛他，並願意為他做任何事。
uyza a buladan hawsa, ci Ay-s-mey-la-ta atu ci Bey-pi-s masasukazih paheci sa musakamu cinizaan. kisu han tu ni Bey-pi-s ciniza, satatenga’ay sa manamuh cinizaan. ci Bey-pi-s caay ka sibalucu’ atu cinizaan a siacawa, malalum tu ci Ay-s-mey-la-ta. ci Bey-pi-s salalulamum sa musakamu ci Ay-s-mey-la-taan a caay tu kanamuh cinizaan sa, sakamu han ni Ay-s-mey-la-ta ciniza u balucu’ aku manamuh cinizaan sa, a mahang mikawaw tu canacananan a kawaw niza.
菲比斯開始解開她的衣衫和再吻她。孚羅洛一直在門後注視著他們，他妒火中燒地闖進房間，刺傷菲比斯後逃走。愛絲梅拉達昏倒後醒來，竟發現自己被控謀殺，又因為一些誤解，陪審團以為菲比斯已經死了。
ci Bey-pi-s malingatu mihulak tu zikuz amikisu cinizaan. ci Bu-low-low’ itiza tu zikuzan nu panan misametek miazih tuhenian, u inap niza belut satu micumud tu kakabi’an, namicucuk maduka tu ci Bey-pi-s hawsa laliw satu. namabulilah ci Ay-s-mey-la-ta nengil satu, amatineng mapaulami nu mipatayay, zayhan namapatelac ku zumaan, misaybangay a sakaput u mapatayay tu ci Bey-pi-s asaan.
愛絲梅拉達宣稱自己是無辜，但卻被嚴刑逼供，她的腳被鎖在鐵靴裡越收越緊，由於無法忍受劇痛，她承認自己是殺害菲比斯的兇手。法庭判她死刑，罪名是謀殺和行使巫術（法庭見過小羊佳麗的拼字把戲），愛絲梅拉達被鎖進單人牢房。
sakamu satu ci Ay-s-mey-la-ta u mapateliday kaku sa, nika tii’kan a mipacici musakamu tu kawaw, ya kuku’ niza sipacukcuk i mukin a hangka sulup han makeleckelec, yu caay pakadungdung tu adada, hang aku ku mipatayay ci Bey-pi-s satu ciniza. paketun satu ku huing a patayen ciniza, u ngangan nu cumi umipataya atu mitima “i huing maazih kya adidi’ay a sizi ci Cya-li tu padadepit tu nisulitan a cudad a sapibalakas”, ci Ay-s-mey-la-ta mapatanged tu i tataytayay a kakabi’an nu lalubuan.
孚羅洛來探望她，她卻躲在一角。孚羅洛告訴愛絲梅拉達他對她深層的慾望，並給她最後通諜：選擇他或者死。愛絲梅拉達拒絕了他。孚羅洛變得瘋狂，之後離開了城市。翌日，愛絲梅拉達要被絞首前的幾分鐘，加西莫多戲劇性地從聖母院趕來，帶走了她，跑回聖母院的時候高喊「請求避難」（sanctuary），也譯「聖地、庇護所」，因為按當時的法律，法官無權進入教堂抓人。
ci Bu-low-low’ mizizaw cinizaan, azihan milimek i kalimutu’an ciniza. ci Bu-low-low’ sakamu sa ci Ay-s-mey-la-taan mutesek ku kaidih cinizaan sa, a pabeli cinizaan tu sazikuzay a satakus, mipili’ cinizaan ancaay sa mapatay. kai’en ni Ay-s-mey-la-ta ciniza. singki sa ci Bu-low-low’, zikuz liyas satu tu tuse. tucila a demiad ci Ay-s-mey-la-ta ayaw tu pipatay tu pinaay a sasulitan, ci Cya-si-mu-tow saigian sa sa ku balucu’ makay Sen-mu-yen tayni, ladeyen niza, mulaliw tayza i Sen-mu-yen hawsa tunutuwa’ sa “misalungic amilimek” “sanctuary”, pabelin aca “u timelacay a piadingan”, zayhan kilul tuyaan a hulic, u miliclicay a tapang caay ka situngus micumud sa tu kiwkay amizakep tu tademaw.
當愛絲梅拉達留在聖母院的時候，她慢慢地跟加西莫多成為朋友，並越過他畸形的外表，看到他的內心。加西莫多給了她一個聲音尖銳的哨子，這是他能夠聽見的東西的其中一個，並叫她需要自己幫忙的時候使用。有天愛絲梅拉達發現菲比斯走過聖母院，她叫加西莫多跟著菲比斯，但加西莫多卻看到菲比斯正離開未婚妻的房子。加西莫多告訴菲比斯愛絲梅拉達依然在生，但菲比斯相信愛絲梅拉達已死並叫加西莫多走開。
yu i Sen-mu-yen ci Ay-s-mey-la-ta hawsa, haymaw satu malacabay ci Cya-si-mu-towan, milakui’ tu ka sacidek nu hekal a uzip niza, maazih ku balucu’ niza. lacing sa ku suni amipiyuk ci Cya-si-mu-tow cinizaan, uyni u tanengay matengil niza tu zumaay a tuudan, sakamu han tu ciniza anu maydih tu saedap hawsa. u zuma a demiad maazih ni Ay-s-mey-la-ta ci Bey-pi-s pakayza i Sen-mu-yen, muawaw ciniza ci Cya-si-mu-tow-an papiladay ci Bey-pi-s-an, nika maazih ni Cya-si-mu-tow ci Bey-pi-s amiliyas tu lima’ nu saacawaan. sakamu han ni Cya-si-mu-tow ci Bey-pi-s mauzip tu ci Ay-s-mey-la-ta, nika palatateng’ ci Bey-pi-s mapatay tu ci Ay-s-mey-la kaciya’ han niza ci Cya-si-mu-tow.
加西莫多回去後說他找不到菲比斯。愛絲梅拉達和加西莫多過了幾星期平靜的生活，但孚羅洛突然回來，見到愛絲梅拉達和加西莫多相處得很好而大感憤怒。他偷偷躲起來不讓他們發現，孚羅洛諾在小室躲了幾天，計劃下一步該怎
taluma’ tu ci Cya-si-mu-tow hawsa sakamu sa caay katepa niza ci Bey-pi-s sa. ci Ay-s-mey-la-ta atu ci Cya-si-mu-tow katukuh tu pinaay a pilipayan ku lihalay nu nikauzip, nika ci Bu-low-low’ bahal sa taluma’, pakazih ci Ay-s-mey-la-ta-an atu ci Cya-si-mu-tow-an linges sa tu kakapah nu kaladay, sunuk sa ciniza milimek a caay kaazih nu heni, ci Bu-low-low’-now itiza i adidi’ay kakabi’an milimek tu pinaay tu a demiadan, milekakawaw tu zuma a hicaen ku kawaw sa.
某個晚上，他用萬能鑰匙打開愛絲梅拉達的房間。愛絲梅拉達醒來，孚羅洛用身體壓著她並想非禮她，她極為驚恐。反抗不了孚羅洛，愛絲梅拉達拿出哨子並拚命吹響它。當孚羅洛意識到她在幹什麼的時候，加西莫多已經提起了他，把他猛扔到牆上，並以想殺死他的力度毆打他。當加西莫多快要打死他時，孚羅洛踉蹌著走到窗口射進來的月光裡。
zuma tu a sandeban, miyung ciniza tu canacananan a sacu’kcu’kan makawawahay tu a sacukcukan mawawah tu ku kakabi’an ni Ay-s-mey-la-ta. maengil tu ci Ay-s-mey-la-ta, ci Bu-low-low’ u uzip ku sapipenec cinizaan a maydih mikacay cinizaan, ceku’k sa amatalaw ciniza. caay pakademec ci Bu-low-low’-an, ala satu sapiyuk ci Ay-s-mey-la-ta saicelang sa mipiyu’ cinizaan. yu mazateng ni Bu-low-low’ mihica tu ciniza sa hawsa, ci Cya-si-mu-tow namusakamuay tu cinizaan, saicelang bakah cinizaan i cabeng, u sapipatayaw niza a icelang ku sapiti’k cinizaan. yu a mapatay tu ci Cya-si-mu-tow hawsa, ci Bu-low-low’ sawalawala sa ku culil tayza i sasingalan tu nipaedil nu bulad.
加西莫多發現襲擊愛絲梅拉達的竟然是他，感到大為吃驚。孚羅洛極度憤怒，離開聖母院前，他暗自發誓：如果自己不能得到她，其他人也休想。
maazih ni Cya-si-mu-toa mingayaway ci Ay-s-mey-la-ta-an alaw cinizaay yaca, tademaceku’k. linges satu ci Bu-low-low’, ayaw nu piliyasan tu Sen-mu-yen, paheci sa cinizaan tu cinizaa tu, anu caay pakaala cinizaan, u zuma a tademaw amana kapizateng.