sakiatay mikawaway-kalumyiti

 
Andrographis paniculata (Kalpa) in Narshapur forest, AP W2 IMG 0867

穿心蓮

(俗名:苦心蓮、一見喜、四方蓮、欖核蓮、一葉茶、春蓮秋柳、斬蛇劍、圓錐鬚藥草、印度草、金香草、金耳鉤、苦草、熊膽草、蛇草、百勞利、指天花、日行千里)

kagak kakuniza(科學分類) mikawaway-kalumyiti

subal(域):真核域 Eukaryota

salaedan(界):植物界 Plantae

panan(門):被子植物門 Magnoliophyta

upiz(綱):雙子葉植物綱 Magnoliopsida

mata(目):唇形目 Lamiales

sapamat(科):爵床科 Acanthaceae

mikitinay(屬):穿心蓮屬 Andrographis

hicahicaay(種):穿心蓮 A. paniculata

u siwkay nu nipaluma mikawaway-kalumyiti

kakuniza 植物分類 ()tabakiay a kilang ()adidi'ay a kilang (v)lutuk ()lutuk-balu ()masay ()zuma

()mahetik ku papah ()dauc landaway (v)zuma

()yadah a mihca ku uzip ()cacay a mihca ku uzip (v)1-2 a mihca ku uzip ()zuma

takalaw nu bayu' 生長海拔高度
mauzip subal 生長區域
nipaluma sasahicaan 栽種功能 yumah野生(v) mukan食用() sapayu'藥用(v) paazih觀賞() lidung遮蔭() zuma其他()
takalaw maka 株高 30-80cm
papah tanaya' 葉長 6-8cm
papah ahebal 葉寬 1.5-2.5cm
papah mapela' 葉瓣
balu ahebal 花徑
balu kulit 花色 sibalu i 9-10 a bulad
heci 果實 siheci i 10-11 a bulad
paenu 種子

u sanek nu nipaluma mikawaway-kalumyiti

1 sanek 7 dawmi
2 letek v 8 siceka'
3 cedam 甘,甜 9 dieku
4 aledah 辣,辛 10 cuedet 寒,涼 v
5 atekak v 11 acak
6 cupelak 12 zuma 其他

malaheci tu imelang mikawaway-kalumyiti

1 pangangay (生)津 27 kaliwates  (消)小疔
2 akacay-akuti (減)燥熱 v 28 malebawa (消)跌打腫傷 v
3 cuedet (減)寒冷 29 akuti' (消)燙傷
4 patezep tu izang (消)出血 30 tunatun (消)瘀血
5 paisi' (利)排尿 31 tibeni (消)泡疹、痱子
6 taluktuk (減)發炎 32 kebing (消)麻疹
7 sulalis (退)發燒 33 sizaz (消)濕疹
8 cebu' taluktuk (消)尿道膀胱炎 34 butus (消)水腫
9 mapudasay (減)皮膚病 35 kalad nu bau (減)蛇咬 v
10 atay taluktuk (減)肝炎 36 bulad adada' (消)經痛
11 adada' (減)痛 v 37 cadi'ci (減)心痛
12 sicedam isi (減)糖尿病 38 pasicucu (增)乳汁
13 ngidngid (消)嘴破嘴角發炎 39 bali-malalemed (減)風濕
14 teluhu (消)濃痰 40 calenged (止)皮膚癢
15 takulaw adada' (減)喉嚨痛 41 sinawal (減)暈眩
16 tuzu malebawa (減)關節炎,風濕痛 42 manah (消)痔瘡
17 mabanic (消)腹瀉 43 pucu' (消)淋巴痛
18 muta' (調)嘔吐 44 buyu' (解)中暑
19 masikata' (調)便秘 45 suaw (止)渴
20 adada' tangah (減)頭痛 46 muni' ku banges (消)皮膚潰爛
21 malihen (怯)咳嗽 47 takalaw ku izang (減)高血壓 v
22 makamaw (減)感冒 48
23 milisawada' (調)腸胃病,胃痛 49
24 walak (解)中毒 50
25 maduka' (消)破皮傷 51
26 puces (消)膿包、大疔 52 zuma 其他(扁桃腺炎、腮腺炎、細菌性痢疾、鉤端螺旋體病、眼結膜、支氣管炎、肺結核、泌尿系統感染、膿胞瘡)

pasubana i cacudadan a lacul mikawaway-kalumyiti

u cudad a ngangan Andrographis paniculata (Burm.f.) Nees.
u sapamat a ngangan Acanthaceae(爵床科)
u Amilika a ngangan Common Andrographis, Green Chiretta

u zuma a cidekay a kamu, saungay misapayu' a cidekay mikawaway-kalumyiti

cidekay ngangan miungay
Sakizaya sakiatay v
Pangcha
Tayan
Paywan
Yuwatan latasban isang tu ismud v
Sejek
Taluku
Puyuma
Rukay lalukuru v
Cou cuun ciurun tukun v
Kabalan
Tau/Yami
Saw
Kanakanabu
Laaluwa
Saysia

u sulit nu zuma a kamu-Hulam atu Amilika mikawaway-kalumyiti

Andrographis paniculata is an annual herbaceous plant in the family Acanthaceae, native to India and Sri Lanka. It is widely cultivated in Southern and Southeastern Asia, where it has been traditionally used to treat infections and some diseases. Mostly the leaves and roots were used for medicinal purposes. The whole plant is also used in some cases.

namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan mikawaway-kalumyiti

《中國高等植物資料庫全庫》. 中國科學院微生物研究所. [2009-02-24].

行政院原住民族委員會-原住民族藥用植物2009-p160

穿心蓮 Chuanxinlian 藥用植物圖像資料庫 (香港浸會大學中醫藥學院) (中文)(英文)

穿心蓮 Chuanxinlian 中藥材圖像資料庫 (香港浸會大學中醫藥學院)

穿心蓮 Chuan Xin Lian 中藥標本資料庫 (香港浸會大學中醫藥學院) (繁體中文)(英文)

http://plant.tesri.gov.tw/plant100/WebPlantDetail.aspx?tno=527061610 穿心蓮

邱年永 原色臺灣藥用植物圖鑑(3) 193穿心蓮 p210 台北南天書局

中國植物誌 第 70 卷 207 頁 PDF 穿心蓮

臺灣藥用植物資源名錄行政院衛生署中醫藥委員會編 穿心蓮92年10月418頁