saungay dingwa

kakiliman

tantaneng sapenec limaki

1992-2014 limad dingwa a kalahad

saungay dingwa singangan aca tu ikecenay dingwa, tu ngangan ikec dingwa, limaki, izaw tu ku keli dingwa, limad dingwa, hinasumad dingwa, uzipay dingwa anipangangan, u tanengay i ahebalay a liwliw micukaymas tu kelidanay dingwa, atu paenenganay dingwa (taenengan, paeneng dingwa) patatudung. 1990 a mihcaan tu teban iayaw matekes ku aca tabaki aca, saaca uyza amin u lumwa igaan u sakakaay nu lumwa ku micukaymasay, mahiza singangan aca tu taketa. 1990 a mihcaan tu zikuz hamaw satu a yadah, ayza i kitakit u satalakaway a nipacakay tu palapes nu dingki a tuud, nu ayzaay nikauzip a tademaw u cayay ka azaaway tu nu dingkiay a cacukaymasan a tuud.

nilaculan

imahini i kitaki micukaymasay saahebalay sa sakasepat ziday atu saka lima ziday saungay patakus nalimaan. sakasepat ziday saungay patakus nalimaan u LTE a angangan, midap tu kalamkam a nisulitan patayza masadibuay calay saungay dingwa nalimaan. 4G mikawa taneng malecad patayza tu suni (masasukamu) atu pakatineng, masasuazih, (patigami, kasenun patakus) u pasaheci tu nisulitan ciniza.

limad dingwa a kalahad

imahini mahiniay a kawaway paysayza amin sakalima a ziday saungay patakus nalimaan mabulaw. hekal nu limaki zuma huntu pasu aizaw ku cacay piazihan atu cacay papenecan, ayzaay nu tiyungenay tu aazihan a limaki mawada’ tu ku papenecan, u liwan sabelih atu sapatiku a papenecan. nu ayzaay a limaki caay ku nu mahizaay a dingwa ateneng dada’, apasu tu nu teked midap tu nisulitan, sabalakasan, MP3 pahupuan, sapisasing, sapilingiha, wiy-sin panutekan kacacayat atu matatules tu kitakit a calayan a sayadah ku satineng, u heni hamin a ngangan sitinengay a limaki han.

palahan tu likisi

yaday satinengan limaki

sitinengay limaki (A-mi-lika a kamu, Feature phone) nu saungay dingwa angangan kasasizuma. sitinengay limaki u kapahay, sisa taneng miedem tu katuuday a binawlan palawpesay tu kakaydihan. saayaway nu sadibungay a patizengan tu calay atu limakian mikawaw tu patakusay dingwa calay, mapangangan tu (saayaway ziday) saungay patakus (IG).

tini i celahcan 1980 a mihca katuku i 90 a micaan hawsa, i iga tilibi a nisulitan hina maazih u kakitaanaay a tademaw igiay a nicukaymasan tu ikecenay dingwa. mahiniay saungay patakus kacacayatan saayaway a singangan sa nu A-mi-lika mu-tu-low-la a kusi ci Ma-tin. Ku-pow

pow-se. mahiniay limaki yadah ku masahicahicaay, mahiniay NMT

(A-mi-lik a kamu, Nordic Mobile Telephone) palalecad tu saungay dingwa kacacayat, TACS (A-mi-lika a kamu, Total Access Communication System), nika mahiniay micukaymas pasazuma yadah ku zazan uyza dada’ mikawaw suni patakus. caay ka tanektek ku pisulup, saaca caay kataneng ku nidimut, caay kataneng ku piliyung tu kaahebal nu suni.

mahiniay limaki mahiza madayumay tusa patayzaay tu nisunitan i

tentay, masasukamu hawsa mapaeneng itiza ku niculil nu suni, sisa micukaymas kapah misumad tu culil nu suni i tintay taneng mikidem mitengil tu masasukamuay. ayza satu, pitiyak tu suni u palalecad, taneng patayza tu culil nu suni.

namakelec ku nilacul tu batili , palalecad misumad tu nalimaan maydih tu  tabakiay a telay, atu piculilan nu dingki palahad tu nikakelec, katukah tahkal ku mow-tow-low-la StarTAC (A-mi-lika a kamu,Motorola StarTAC) ayaw nu tepikenay a limaki, mahiniay saungay dinhwa u tungusay (taneng limaden), caay ka katukauh tu (kelidenay i uzip) a tatudung.

sastinengay a limaki san-sin Galaxy Z Fold 3 atu Z Flip 3

mahiniay saayaway ziday zikec dingwa i saayaway zayhan u hekal kuhan, hina pangangan nu katuuday tu (linnga) anucaay sa (lemeni’ay cingkang ) han. zayhan malilid nu lumwa igaay nu baketay a tademaw ( taketa) micukaymas amin tuyni limaki a kulitan, mahiniay tabakiay nu malumanay a limaki i binawlan singangan tu (taketa ).

Syang-kangay kalitang simalan paya S-ciw-may i 1980 a mihca  nisanga’ tu (taketa) hekal masatiuyay u sanubu, saaca malusiyangay, sisa Syang-kang a tademaw pangangan tu mahiniay limaki (tiuy) han.

i saayaway nipacumud tu saayaway ziday saungay dingwa yutawyaay calayay, micukaymas tu (taketa) u tinakuay tu nu uzipan. u Syang-kang ku saayaway, i 1985 a mica, cacay ku (taketa) uaca tusa mang siwa malebut Syang-kang a kalisiw, katukuh 1990 a mihcaan, uaca mahiza tu katukuh cacay mang tulu malebut Syang-kang kalisiw.

Taywan sakacacay ziday kalalecad saungay dingwa calay i 1989 a mihca u saculilan pulung nu padingwaan a nipacumudan, 2001 a mihcaan 11 a bulad tatenga’ay patahkal tu pacakayay mikawaw tu padingwaan. uyaanay nipatulakaan tu satangahan a banggu 0910, 0911.

ayzaay limad dingwa（Samsung）

sakatusa ziday saungay dingwa (2G) u kalalecadan suni patakus calay, mala u pakatineng nisulit makakutay tu patakus calay. patahkal i pabaw ciniza i celahcan 1990 a mihca tu saaya, i 1990 a mihca tu teban zikuz haymaw i kitakit kasa kitizaan katukah celahcan tu 2010 a mihca tu teban mahiza ahebal ku kalaliwaliwah i kitakit.

uynian a limaki micukaymas tu nu Ow-coway GSM, CDMA anucaay PHS uynianay mazuhemay tantaneng, tanektekay ku kasasukamu atu tanengay ku pihalhal tu tuki. mahiniay a limaki sisasukamuan atu zuma mahiniay tuki demiad, patayzaay i limaki patakaus nalimaan, zuma mahiniay caay ka pabesuc patayza i E-mail, tinnaw a pakatineng, au uyza masasukamu atu zuma mahiniay tuki demiad patayza i limaki patakus nalimaan tu mahiniay.

i sakatusa saungay dingwa calayay a palahadan, sakay taneng macunus tu demiad maydih patakus tu nisulitan, zuma paicelangay tantaneng a sapatayza (mapangangan aca tu 2.5G twaca tu 2.75G) miduduc tuynianay i limakiay amapadang, patinaku GPRS ,EDGE atu WAP A K a kawaw.

Taywan sakatusa ziday nisulitanay saungay dingwa calay i celahcan 1997 a mihca mikawaway tu padingwaan u kakuniza lekec mikawaw zikuz nu pinaay a tabakiay nu mikawaway masasizuma ku nipacumud, caliway tu ahebalay aazihan micukaymas tu mingkiw tu katanaya’ ku kawaw zikuz. zuma pacakayay tu limaki zuma nu uzipay a limaki pangangan han 2.75G  limaki, u kasazuma uyza izaw ku EDGE kikadadawaen ku GPRS.

tinengay limaki

Ke-lin-bey-al-te-ta limad dingwa a kakitizaan

sakatulu ziday saungay patakus kacacayat (3G) makay celahcan 1990 a mihca tu sazikuzay malingatu migingkiw, i calahcan tu 2000 a mihca ayaw nu teban malingatu i kitakit paykanatal lalid sa malingatu mikawaw, imahini haymaw katuud satu ku micukiymasay. sakatulu limaki malingatu misabalucu' milungad tu cacay taneng madayumay mitules tu calay, saaca taneng i hamin nu kitakit masamicukaymas tu nayay telay patakus kacacayat, nika taenga'aay i sazikuzay haymaw satu masumad tahkal ku mahicahicaay masazumaay wayway a hekal.

imahini i kitakit angangan izaw ku W-CDMA、CDMA2000 atu TD-SCDMA madademec tu hekalay. uyni baluhay a hekal makayniay CDMA

(makakilac tu banggu misuped pacumud) nalimaan, i ahebal nu ngiha miliyung atu nisulitan patakus talaayaw tu ku kalahad. i kalamkam patayza tu nisulitan atu dibu saungay patakus a nalimaan, i calahcan 2007 a mihcaan 10 a bulad pabaluhay micunus tu WiMAX tantaneng sakay sakasepat nalimaan likec.

Taywan sakatulu ziday nisulitanay saungay dingwa calay i celahcan 2005 a mihca namapapulung atu micunus misanga’ zikuzanay lima tabakiay nu mikawawa kasasuma pacumud, i 2010 a mihca salingatu tu tinengay limaki hamaw satu yadah tu zikuz, mala saungayay dingwa u angangan tu.

3G zikuz lalid mipasumad tu hekal mapangangan aca tu (3.5G), ciniza pasu HSDPA (HSDPA, HSUPA) atu HSPA nalimaan a hekal, taneng ku micukaymasay salihalay micukaymas tu 7.2M katukuh 42M ka kalamkam misuped. i pawapen tu kalamkam mikawaw tu nisulitan tukalecad hawsa, sakalihalay amasakapah tu.

Taywan sakasepat a sulitanay saungay dingwa calay i celahcan 2014 a mihca malingatu tu mikawaw, nu sitinengay limaki saungay pacalay mikawaw tu baluhay angangan. paliayaw i 2017 a mihca milayap tu sakatusa ziday saungay dingwa calaay napaalesan zikuz nisubelidan tu patakus ahebal ku suni.

4.5G micukaymas tu LTE Advance Pro, kunizateng howa-wi i 2014 a mihca tu saayaway nipatahkal, saaca i 2015 a mihcaan 10 a bulad mapatatenga’ nu 3GPP mala u LTE baluhay tantaneng, mahiniay ngangan anipatahkal , 4G nu LTE, LTE Advance a talaayaw kacakat nalimaan, u kasatabakiay calay misiwbayay ayaw a micumud tu 5G u kahenulay a katizeng. 4.5G pakay saupu tu culil, 4x4 MIMO atu 256 QAM a nalimaan, calay misiwbayay pawapen tu sakawaw 4G calay nilacul atu misuped tu kalamkam a kalamkamen tu nu ayaway, sapipadang mihulak tu malalibuday a kawaw.

5G sa nu 4G zikuz a lalad, A-mi-lika (kaw-tung), Cong-kow Talu (howa-wi) Hang-kow (san-sin) Li-pun (NTT) Ow-mung kasakanatal amin micumud amin tada sakasilaculan mikingkiw tu 5G calay. celahcan i 2016 a mihcaan 11 a bulacd 17 a demiad, kitakit nayay telayan  tantanengay sakaput 3GPP saka 87 a katatengil i A-mi-lika La-s-wi-cya-s amatatengil, Cong-kow Ta-lu how-wi anipatahkal tu PolarCode (baluhay nisanga’an a banggu) a mahiniay, A-mi-lika Kaw-tung a nipatahkal tu LDPC a mahiniay Ba-kow a nipatahkal tu Turbo 2,0 a mahiniay, sazikuzay apuyu’ay banggu a mahiniay u baluhay nisanga’an a banggu satalakaway tahkal, nuayawan tanayu’ay banggu nu LDPC satalakaway tahkal, saisasaay hekal patizeng. 5G calay paliayaw a i celahcan 2020 a mihca haymaw sa i kasakanatal malingatu malaliwaliwa patizeng amiditek.

lihalay micukaymas

tuyni padil nu limaki matatungusay ku nayay talay papelat, izaw ku pabaliway tu salihalay, micidekay sakay lilid tu punu’, nika imahini nayay henay kasapinang ke-sye nisulitan pawacay mahapinang macacayat tu. sakay sakacaay kalilid ku sapiditek matatungus a sakawawen, yadah ku kakitizaay la’cus micukaymas tu limaki.

patinaku, i pibahel nu hikuki atu kadebuan, mitena’ sakay pilawa’ kacacayat malawlaw tu a tabaki ku satebuc, sisa i hikuki la’cus micukaymas tu limaki, nika u nikacakat nu ke-ci haymaw satu taneng baluhay nisanga’an a hikuki acaay kalabades, paliayaw anuayaw a teneng micukaymas, miazih tu limad dingwa atu lihalay mibahel.

i singanganay tu Discovery aazihan tu nakamuan pahezekay kamukuay

patahkal, (limaki satakus baluhayay amahetik ku hikuki) sa mahulak tu ku nakamuan, nika zayhan u hulic nu pahikukian, tizadada’ i sasa a caay caayhenay pibahel mitanam, saaca zayhan u lihalay kuhan a la’cus i hikukian micukaymas tu limaki.

i pasimalan, gasu sapabalian atu pipazengan tu hinalikatay hinapungay  hwa-sye a tuud pasuluan a kakitizaan, sakay mitena’ tu nayay telay a satakus i mukinan a silamal mapung a sikawaw, mahiniaytu la’cus palimaki atu mitengil tu dingwa, nika i nakamuan pahezekay kamukuay patahkal mala u (mahulak ku nakamuan), nika sakamuen ku binawlan tu sakalihalay u saayaw a zatengen.

i padekuwan yadah ku sakay nipazeng tu dingki kalawlaw tu sapikinsa (sapiazih tu balucu’ sapiazih tu balucu’ sapiazih tu punu’, sapikinsa tu tatebud nu balucu’) atu kapahay sapihanhan, itini sakay ketuneng kuyni sapikinsa a kapah tu mikawaw atu pizazateng tu lihalay a la’cus micukaymas tu limaki, nika i padekuan misulul tu PHS saadidi’en ku suni saungay dingwa a micukaymas.

caay ku nisakamu tu tuluay katinengan nu tademaw dada’, izaw henay ku uzuma mahiniay paculi tu kazizeng ( miazih tu limad dingwa atu lihalay paculil tu kazizeng (A-mi-lika a kamu Mobile phones driving safety), atu kayadah kakitizaan mahiniay piazihan tu iga, pidadiwan, picudadan (pasubanaan), pisekingan, pikingkiwan, pitatengilan, piazihan tu cudad atu zuma panutekan a kakitizaan nu zuma la’cus micukaymas tu limaki atu mipaneng tu sapalekal a tineng, anu kapahaytu micukaymas amaydih pasumad mala u misaungayay a limaki a misaadidi’ tu kamu atu misaapuyu’ tu kamu, sakacaay u suni milawlaw tu tau, i zuma a kanatal atu kakitizaan hakay la’cus i miculuay tu tademaw kacacayat micukaymas tu limaki.

padangay mikawaw

hamin nu kitakit limaki kapulingan sakalahan mipadang banggu nu dingwa (112). limaki pacumud tu (* # 0 6 #) taneng maazih ku 15 banggu nu kitakit saungay nipazeng sakating tu banggu (IMEI), anu mahedaw ku limaki, maala nu kapahay balucu’ a tademaw patayza i tayLinan, namapatalinay tu ku pakahedaway taneng tini IMEI zunbay a banggu miala tu mahedaway a limaki, anu maydih padingwa tu kitakit mabataday a dingwa, kapah i kitakitday a banggu ayaw mipenec tu (+).

Syang -kang	Aw-men	Taywan	Sin-cya-po	Sang-hay	Pye-cin
1995年－1996年	hinasumad dingwa taketa	ikec dingwa	hinasumad dingwa	uzip dingwa	limad dingwa	limad dingwa
1996年－1997年					taketa
1997年－1998年	ikec dingwa	hinasumad dinngwa	hinasumad dingwa taketa		limaki
1998年－1999年			hinasumad dingwa	hinasumad dingwa
1999年－2000年	hinasumad dingwa	limaki		limaki		limaki
2000年－2001年		hinasumad dingwa	limaki
2001年－2002年	limaki
zuma a kamu
miazih tu ningkiw an a nisulita ni Wang-huy-ti, uyni itawya dengadeng caay ku lalekalan. 1997 a mihcaan u patizengan tu taketa.

malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan

[1]A-mi-li-ka a kamu

[2] saungay dingwa

[3] limad dingwan kalat cilal sakalacus nu uzip

[4]limad dingwa wanglu

[5]saungay dingwa mima

[6]saungay sapiyung a cen-se