"Taywan" misumad laeday sasizuma

刪去的內容 新增的內容
LamiHungsasukamu | paanin
LamiHungsasukamu | paanin
silsil 12:
中華民國是位於東亞的民主共和制國家,自1912年成立至1971年退出聯合國期間,為國際上廣泛承認的「中國」代表政權;現因實際控制領土及政治狀況,國際上常以「臺灣」作為通稱。
 
Cung-wa-ming-ku (中華民國) Taywan (臺灣) , u i Waliay Ya-cuo (亞洲) sunida paydangay a kanatal. zayhen namakay 1912 a mihcaan ku nipatizeng katukuh 1971 a mihcaan maales tu i Kasaupan[[sakaputay nua kitakitkanatal]] (聯合國) hananay sa, u Cung-ku (中國 ) tu ku nganganganen atu u Cung-ku (中國) ku pikuwanay. nika azihen ku kakitizaan lala’ay atu ayzaay a kawaw nu ceng-ce (政治), mapangangan tu Taywan (臺灣) han i kitakit.
 
目前其實際統治範圍之領土面積為36,197平方公里,包括臺灣本島及附屬島嶼、澎湖群島、部份福建沿岸島嶼與部份南海諸島。
 
ayzaay ahebal nu  lala' ay nu Taywan (臺灣 ) 36,197 mang sq km, lalabu sa izaw ku tatenganay  lala' ay ngangan nu Taywan (臺灣本島), kilul sa Pung-hu subalsubalan (澎湖), zuma sa wiza mililisay tu dadipasan nu Hu-cian (福建) atu Nan-hay (南海) adidiadidiay a subal .
 
== tapang tusu nu kanatal (首都) ==
u tapang tusu nu kanatal sa u [[Taybak]].
 
== kakininankakinginan nu kanatal demiad (國家紀念日) ==
kakiningkakinging nu kanatal demiad sa 10 bulad 10 demiad.
 
== tabakiay a tapang nu kanatal(元首) ==
silsil 51:
 
 
== likisi (歷史) ==
 
 
臺灣首都為臺北市,最大城市為新北市,總人口約2,360萬,主要由漢族與臺灣原住民族組成。
 
 
國家語言為各固有族群使用之自然語言,通用標準漢語、閩南語(臺灣話和金門話)、客家語、臺灣南島語與閩東語等,書寫使用漢字。
 
 
tapang tuse nu kanatal nu Taywan (臺灣) u Taypak (臺北市), satabakiay a tuse sa u Sing-pey-se (新北市), katuud nu tademaw makaala 2,360 mang (萬), sakatuuday a binacaan sa u Hang-cu (漢族), kilul sa u Taywan Yuan-cu-ming (臺灣原住民族).
 
國家語言為各固有族群使用之自然語言,通用標準漢語、閩南語(臺灣話和金門話)、客家語、臺灣南島語與閩東語等,書寫使用漢字。sapisasukamuen a kamu nu Taywan (臺灣) kasasizuma nu binacadan izaw ku kasasizumaay a kamu itini. sayadahay a kamu sa u Hang-yu (漢語) kilul sa u Ming-nang (閩南話) a kamu, Ke-ciya-yu (客家語), anu tayza i niyazu' nu Yuan-cu-ming (原住民族) sa , izaw aca ku masasizamaay a kamu nu Yuan-cu-ming(原住民族)ku kamu.
 
sapisasukamuen a kamu nu Taywan (臺灣) kasasizuma nu binacadan izaw ku kasasizumaay a kamu itini. sayadahay a kamu sa u Hang-yu (漢語) kilul sa u Ming-nang (閩南話) a kamu, Ke-ciya-yu (客家語), anu tayza i niyazu' nu Yuan-cu-ming (原住民族) sa , izaw aca ku masasizamaay a kamu nu Yuan-cu-ming(原住民族)ku kamu.
 
 
第80行 ⟶ 第75行:
namakayza 1978 a mihcaan kinatusa u sakaenemay atu sakapituay matulin mala Cung-wa-ming-ku (中華民國) a cung-tung (總統) ci Cang-cing-ku (蔣經國) .
 
nika i 2000 a mihcaan malaliyas ku balucu' nu Ku-ming-tang (國民黨) i ayaw nu pisingkiwan (選舉) , kyu u Ming-cing-tang (民進黨) ci Ceng-sui-peng (陳水扁) tu ku mala cung-tung (總統) nu Cung-wa-ming-ku (中華民國) , wyni sa u saayaway makakutay ku cung-tung (總統) atu makakutay ku ceng-tang (政黨)。
 
2008 a mihcaan katukuh i 2012 a mihcaan, makakutay aca ku cung-tung (總統) , u Ku-ming-tangay (國民黨) ci Ma-ing-ciw (馬英九) tu ku cung-tung (總統).
 
2016 a mihcaan tahmahini i 2021 a mihcaan, ci Ceay-ing-wung (蔡英文) tu ku Cung-wa-ming-ku (中華民國) a cung-tung (總統) , u saayaway u tatayna ku malatabakiay tapang nu kanatal ciniza, i Taywan (臺灣) u tataynaay a cung-tung (總統) ayza.
 
== misademiaday (氣候) ==
 
misademiaday (氣候)
 
臺灣本島位居北迴歸線上,介於海洋性熱帶與亞熱帶氣候間,北迴歸線以北為亞熱帶季風氣候、以南為熱帶季風氣候;整體氣候夏季長且潮濕,冬季較短且溫暖。
 
 
izaw kya amislic (北迴歸線) hananay makayza i teban nu kakitizaan nu Taywan(臺灣 ) sisa malatusa ku misademiaday nu Tai-wan (臺灣), i nuamisan nu amislic (北迴歸線) sa u tanengay ku akuti’ay (熱帶) nu kabalian ku misademiaday , i nutimulan nu amislic(北迴歸線)sa u akuti’ay (熱帶) nu kabalian ku misademiaday , mahiniay a misademiaday yu laludan sa tanayutanayuay malalemelemeday ku misademiaday , yu kasienawan sa apuyupuyuay didihkuay ku misademiaday .
 
 
 
臺灣島西部為台灣海峽、北部為東海、東部緊鄰菲律賓海至太平洋、南部為呂宋海峽、西南方為南海,臺灣島位處地震活躍的環太平洋火山地震帶,有發生地震情形。
 
taetipan nu Taywan (臺灣 ) mililis tu Taywan babayuan (臺灣海峽), taamisan u waliay bayu (東海), tawalian macapi tu Hu-li-bing bayu (菲律賓海) atu mililis tu Waliyu (太平洋), tatimul u Li-sung babayuan (呂宋海峽), taetip-timulan u timulay bayu (南海). z zayhan i Tay-pin-yang silamalay kaninelan (太平洋火山地震帶) ku kakitizaan nu Taywan(臺灣 ) sisa sumamad maninel itini.
 
 
 
第105行 ⟶ 第99行:
2015 a mihcaan zikuzan nu pituay a bulad makaala 4,219.6 Yu mey-yuan (億美元) ku Way-hey-cung-ti(外匯存底) nu kalisiw nu Taywan (臺灣), sisa mapulung atu Siyang-kang (香港), Hang-ku (韓國), Sing-cia-pu (新加坡), u sasepatay Ya-cu’ adidi’ay a Lung (亞洲四小龍) han mipangangan , mahiniay a nipipangangan namakayzaay u saicelangay kapahayay ku sakauzip a kawaw nu kanatal nu binacadan nuheni saan.
 
== macacubelisay (交通) ==
 
macacubelisay (交通)
 
1978年中山高速公路(國道1號)通車、全長373公里,及1997年通車、全長432公里的福爾摩沙高速公路(國道3號)。
 
第115行 ⟶ 第107行:
 
另外已興建了有臺北都會區,高雄捷運和桃園捷運,台中捷運和新北捷運仍繼續建設。
 
 
 
1978 a mihcaan malaheci tu ku nisanga’tu Natalzan 1 (國道1) Cung-san siuzazan (中山高速公路) ku ceng-fu (政府), wuya tanayua’ nu saculilan nina Cung-san siuzazan (中山高速公路) Natalzan 1 (國道1) 373 Km mamin ku sausien.
 
1978 a mihcaan malaheci aca ku nisanga’tunisanga’ tu Natalzan 3 siuzazan (國道3 高速公路), u saculilan nina Natalzan 3 siuzazan (國道3 高速公路) 373 Km mamin ku sausi.
 
zuma sa i nuwalian izaw aca ku nisanga’tu mabesbesay a zazan (快速道路) , paynien tu maheniay kalamkamay a zazan, taneng tu ku binacadan a tacuwacuwa, tinaku ya nisanga’tu Natalzan 5 (國道5) Sey-sang-suey-taw (雪山隧道), u sapikitinay tu Taypak (臺北市) atu I-lang (宜蘭) a zazan kyuni , atu makayni Natalzan 5 (國道5) Sey-sang-suey-taw (雪山隧道) , kapah mabesbesay tu ku sakataluma’ a zazan nu Halienay a binacaan.
 
2007 a mihcaan cacayay a bulad, wey-tuen(委託) nu ceng-fu(政府) kya Taywan siumalay a kung-se (台灣高速鐵路公司) papisyubayen tu kawaw nina siumalay, ya tanayu’nu Tai-wan siumalay 345 Km mamin ku sausi.
 
kilul sa malahci tu ku nipisanga’ nu ceng-fu (政府) tu nulpin (捷運), tinaku: maminay tu a nisanga’an tu Tai-pe-Taypak tu-hey-ci (臺北都會區) a nulpin (捷運), Kaw-siyung-se a kakitizaan (高雄市區)a nulpin( (捷運) atu Taw-yang-se桃園市a nulpin (捷運), wuya Tay-cungay (台中) atu Sing-pey-su (新北市) a nulpin (捷運) mukilil a misanga’tu baluhayay a nulpin( 捷運) ayza.
 
== binacadan (族群) ==
 
binacadan (族群)
 
當前具有中華民國戶籍總人口為23,590,744人,而在族群組成部分,有95%人口為漢族,其中有84%漢族是17世紀至1945年前便從中國大陸移民的後代,這批臺灣地區居民又被稱作「本省人」。tahimahini mapanganganay tu Cung-wa-ming-ku (中華民國) a tademaw sa makaala 23,590,744 ku tademaw.
 
lalbuan nina tatademaw 95% nu katuud nu tademaw sa u layak (漢族), i lalabuay nina layad 84% a tademaw sa u nanu sabawpituay a ceci katukuh 1945 a mihcaan namakayzaay i Cung-ku-ta-lu (中國大陸) malimd tayni i Taywan (臺灣) a wawa wawa nuheni, peng-sen-zeng (本省人) han miawaw tu henian.
當前具有中華民國戶籍總人口為23,590,744人,而在族群組成部分,有95%人口為漢族,其中有84%漢族是17世紀至1945年前便從中國大陸移民的後代,這批臺灣地區居民又被稱作「本省人」。
 
 
Tahimahini mapanganganay tu Cung-wa-ming-ku (中華民國) a tademaw sa makaala 23,590,744 ku tademaw.
 
lalbuan nina tatademaw 95% nu katuud nu tademaw sa u layak (漢族), i lalabuay nina layad 84% a tademaw sa u nanu sabawpituay a ceci katukuh 1945 a mihcaan namakayzaay i Cung-ku-ta-lu (中國大陸) malimd tayni i Taywan (臺灣) a wawa wawa nuheni, peng-sen-zeng (本省人) han miawaw tu henian.
 
 
臺灣原住民族是400年前便居住臺灣的南島民族,其佔總人口數2.36%、共計556,611人,政府又細分成16個主要族群。包含阿美族、泰雅族、布農族、噶瑪蘭族、排灣族、卑南族、魯凱族、賽夏族、撒奇萊雅族、賽德克族、邵族、太魯閣族、鄒族、拉阿魯哇族和卡那卡那富族。
 
 
u Taywan (臺灣) Yuan-cu-ming a binacadan (臺灣原住民族) sa, i ayaw nu sepatay a lasubu a mihcaan muenengay tu itini i Taywan (臺灣) a timulay-subal a binacadan, u pulung nu tademaw i Taywan a kanatalay sa 2.36 kunu lasubu a tademaw, katuud nu tademaw 556,611 ku tademaw . palasabaw enemay nu cenfu ku Yuan-cu-ming a binacadan (臺灣原住民族). tinaku: izaw ku Amis, Atayal, Bunun, Kebalan, Payuan, Puyuma, Drekay, Say-siyat, Sakizaya, Seediq, Thao, Truku, Cou, Yami, Hla'alua, Kanakanavu.