"Philippines" misumad laeday sasizuma
刪去的內容 新增的內容
無編輯摘要 |
|||
silsil 1:
[[tangan:Flag of the Philippines.svg|thumb|Flag of the Philippines|alt=Flag of the Philippines.svg]]
u [[Philippines|Fye-Lu-Bing (菲律賓)]] sa ilabu nu Yaco, itiza i 13 00 N, 122 00 E
u ahebal nu lala’ mapulung sa 300,000 sq km
u ahebal nu lalaay sa 298,170 sq km, u ahebal nu nanumay sa 1,830 sq km
silsil 19:
malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan
菲律賓 <nowiki>https://www.wikiwand.com/zh-tw/%E8%8F%B2%E5%BE%8B%E5%AE%BE</nowiki>
Fye-Lu-Bing (菲律賓 philippines)
菲律賓地理位置處於西太平洋，北隔呂宋海峽與臺灣相望，雙方群島最近的距離為99公里，南隔西里伯斯海與印度尼西亞相望，西隔南海與越南相望，東邊則為菲律賓海。
u kakitidaan niyadu nu Fye-Lu-Bing (菲律賓) itini i etipan nu taypinyun, u laad i amis Liusun 呂宋 abayu atu Tawan masa suadih, sacapiya nu subal a laad han 99 kunli dada’, timulan u Nan-Hay (南海) atu Vye-Nan (越南) masasu adih tu, walihantu u
Fye-Lu-Bing a bayu’ (菲律賓海)
作為一個座落於環太平洋地震帶上的熱帶國家，菲律賓常年飽受地震與颱風侵襲，然而其氣候環境也造就了豐富的自然資源與生物多樣性。
itini i Huan-Tay-Ping-Yang (環太平洋) numaninelay a sakacaledesay a kanatal, Fye-Lu-Bing (菲律賓) hantu u hinaninel atu katayniyan nu baliyus a kanatal, sisa u demiad nuheni matatungus tu pakunida sa yadah ku masahicahicaay aadihan.
菲律賓群島上的種族與文化為數眾多，史前的尼格利陀人可能是該地區最早的居民，隨後南島民族的遷徙帶來了馬來文化，隨著宗教與貿易的發展，各地分別受到了印度文化、中華文化與伊斯蘭文化的影響。
Fye-Lu-Bing (菲律賓) nui subalay katuud ku binacadan atu lalangawan nuheni, nu ayawan nu likisi sa u Ni-Ke-Li-To (尼格利陀) a tademaw ku sayaway a mueneng tina niyaduan, sisa kilul satu ku Nan-Daw (南島) a binacadan malimad tayni ladayen nuheni ku Ma-Lay (馬來) a lalangawan, mikilul tu kumi singiaay atu palekal tu misiwbaya, tuniyaniyadu’hatu mapalalid nu In-Du(印度) a lalangawan, layak nu lalangawan atu Yi-Se-Lan (伊斯蘭) a lalangawan a kakawaw.
1521年麥哲倫探險隊航海抵達此地，隨後西班牙人於1565年至1571年期間開始陸續佔領菲律賓群島，其中航海家洛佩茲更以王太子的名字命名為費利佩群島（西班牙語：las Felipinas），展開長達300多年的統治。
1521 mihcan May-Ce-Lun (麥哲倫) mitahaw tayni maka balunga tayni tinaniyaduan, kilul sa u Si-Pan-Ya (西班牙) atademaw i 1565 mihcan katukuh 1571 mihcan malingatu mialaw tu Fye-Lu-Bing (菲律賓) a subal, upabalungaay a tademaw ci Luo-Pye-Ce (洛佩茲) ci Wan-Tay-Ce (王太子) angangan ku sapa ngangan han ci Fye-Lu-Pye-Cung-Daw (費利佩群島；西班牙語：las Felipinas）tuni palekal hatida kuni katenes 300 mihcan amikuwan.
19世紀末期，菲律賓經歷了對西班牙革命、美西戰爭及美菲戰爭之後，成為美國殖民地，於第二次世界大戰期間被日本佔領，並在戰後的1946年獨立。美國在當地留下了英文的主導地位以及對西方文化的認同。
hedek nu 19 seci, Fye-Lu-Bing (菲律賓) masasuada’ tu Si-Pan-Ya (西班牙), Mye-Si (美西) ani kalepacaw, mala nu A-Mi-Li-Ka (美國) a lala, saka tusa nuni kalepacawan sa debungan nu Li-Pung (日本) mamim satu malepacaw i 1946 mihcan pakatineng misatekaday sa. A-Mi-Li-Ka (美國) hantu liwanen nuheni ku inwin amikawaw atu nu Si-Fung (西方) nu lalangawan tuni palatadengaan.
獨立至今，菲律賓經歷過數次的經濟快速成長，然而，政局動盪、貪污問題及社會不安成為了阻礙其發展的一大因素。此外，其國內還有嚴重的貧富差距。
Katukuh kuni pisataked ayda, Fye-Lu-Bing (菲律賓) kinapina a masamata ku sakaudip, sisa , malawlaw kui labuwya, tuni ka anupsa atu palihanaw tu tademaw u sapi lawaay tunikacakad nu tademaw sa. sisa, pihacen ku nika caay kalecad nuni kaudip nu katuuday
但是，近年來菲律賓的經濟有所改善，海外打工移民陸續歸國，特別是北部各島嶼、馬尼拉的建設達到新興國家水平，該國於聯合國勝過中國獲南海領域在金融風暴之前曾獲得過亞洲四小虎的稱號。
Nika, sini kasumadan tu nu Fye-Lu-Bing (菲律賓) ku sakaudip ayda, nu tacuwawcuway atademaw taluma tuwamim ayda, micide kuyu i amisay nu subal, Ma-Ni-La (馬尼拉) anipatidenga tu luma mili kaka tu duma a kanatl, nina kanatal nupulungan a kanatal mikikakaaca tu layak, yucaay henay kasikawaw ku Nan-Hayt (南海) a niyaduay itini i ginku kasikawaw sa namapa singangan tu Ya-Cuo (亞洲) nu sepatay a tula’anipangangan.
伊斯蘭政權
Yi-Se-Lan (伊斯蘭) cencanu
1450年-1520年間有多位阿拉伯人到菲律賓南部各地傳教，並建立多個蘇丹政權；1450年，阿拉伯商人謝里夫·阿布·巴卡爾（Abu Bakar）, 從印尼蘇門答臘到菲律賓南部蘇祿群島的霍洛島與沿海地區宣傳穆斯林教義，後自稱阿布·巴卡爾蘇丹並建立伊斯蘭政權：環蘇祿海伊斯蘭蘇丹王國；1475年，阿拉伯人謝里夫·卡本蘇旺（Kabungsuwan）從馬來西亞柔佛到菲律賓南部民答那峨島的哥打巴托市傳教，宣達穆斯林教義到民答那峨島內陸地區並建立蘇丹政權。
1450 mihcan – 1520 mihcan katuud ku A-La-Puo (阿拉伯) a tademaw taydai Fye-Lu-Bing (菲律賓) nu timulan aniyaniyadean amitindu’, patideng tu Su-Dan (蘇丹) mamikuwan; 1450 mihcan A-La-Puo (阿拉伯) numisiwbaya ci Sye-Li-Fu-A-Pu-Pa-Ka-El(謝里夫·阿布·巴卡爾（Abu Bakar）), namakayda’ i In-Ni (印尼) Su-Men-Da-La (蘇門答臘) katuku i Fye-Lu-Bing (菲律賓) nutimulan a Su-Lu (蘇祿) a subal a Huo-Luo(霍洛) a subal atu ililisay nu bayu a niyadu midindu tu Mu-Se-Li-Ciayau-Yi (穆斯林教義), inikudan satu panganga sa cinida tu A-Puo-Ba-El-Su-Dan (阿布·巴卡爾蘇丹) patideng satu Yi-Se-Lan (伊斯蘭) cencanu : Hung-Su-Lu-Hay-Yi-Se-Lan-Su-Dan-Wang-Kuo (環蘇祿海伊斯蘭蘇丹王國); 1475 mihcan A-La-Puo (阿拉伯) a tademaw ci Sye-Li-Fu-Ka-Ben-Su-Wang(謝里夫·卡本蘇旺) namakayda i Ma-Lay-Si-Ya-Zo-Fuo (馬來西亞柔佛) katuku i Fye-Lu-Bing (菲律賓) nutimulan Min-Da-Na-El (民答那峨) a subal nu Ke-Da-Ba-Tuo-Se(哥打巴托市) amididu, musakamu tu Mu-Se-Lin-Ciyau-Yi (穆斯林教義) katukuh i Mim-Da-Na-El (民答那峨) a subalan patideng tu Su-Dan-Cen-Zen-Cung (蘇丹政權) .
穆斯林到菲律賓南部宣傳教義也為原本部落帶來穆斯林的文化與法律制度，菲律賓南部的部分部落酋長稱謂也改稱蘇丹。
Mu-Se-Lin (穆斯林) makatukuh i Fye-Lu-Bing (菲律賓) nu timulan tadamidindu kunu sapasubana’acacay tu lalangawan nu Mu-Se-Lin (穆斯林) aaty hulic a kawaw, nu timulan nu Fye-Lu-Bing (菲律賓) a niyadu nu tumuk misumad tu ngangan ci Su-Dan (蘇丹) han.
西班牙殖民時期
Si-Ban-Ya (西班牙) azitay
1521年，麥哲倫率領西班牙探險隊於地理大發現首次環球航海時抵達此地，麥哲倫亦是在此地被土著砍死。1565年，宿霧島被西班牙人所占領。1571年，西班牙人侵占呂宋島，建馬尼拉城。1594年，西班牙人公告馬尼拉成為菲律賓群島的首都。此即西班牙統治菲律賓的開始。菲律賓第一共和國。
1521 mihcan layaden ni Maceluo (麥哲倫) ku Si-Ban-Ya (西班牙) mitanengan tu kawaw sa maka adih tu sayawan numakatukuhay itini nu niyadu’, May-Ce-Lung (麥哲倫) hahtu itini a pataya nu itidaay tu a tademaw.1565 mihcan, Su-Wu (宿霧) subal alawen nu Si-Ban-Ya (西班牙) . 1571 mihcan, Si-Ban-Ya (西班牙) midebung tu Lu-Sung (呂宋) subal, patidengsa tu Ma-Ni-La (馬尼拉) a tukay.1594 mihcan, Si-Ban-Ya (西班牙) a tademaw sakamusa Ma-Ni-La (馬尼拉) mala Fye-Lu-Bing (菲律賓) subal nu suodu, sisa namakayda Si-Ban-Ya (西班牙) mikuwan tu Fye-Lu-Bing (菲律賓) anikalinagtu. mala Fye-Lu-Bing (菲律賓) sayawaw nu kunhekuo.
1896年8月，安德烈·滂尼發秀領導的卡的普蘭（Katipunan）在馬尼拉近郊的馬林塔瓦克山（卽巴林塔瓦克山）發動起義，各地響應，進攻西班牙殖民軍。
1896 mihcan walu a bulad, ci An-De-Lye-Pan-Ni-Fa-Siu (安德烈.滂尼發秀) nililidan tu Ka-Di-Pu-Lan (卡的普蘭) itini i Ma-Ni-La (馬尼拉) nu kakitidaan nu Ma-Lin-Ta-Wa-Ke-San (馬林塔瓦克山) paka lawlaw tu niyadu’, debungan nuheni ku Si-Ban-Ya (西班牙) aniyaduay a hitay.
次年陣營內部發生分裂，埃米利奧·阿奎納多（Emilio Aguinaldo）篡奪領導權，殺害滂尼發秀，並與西班牙殖民者妥協。但起義者堅持鬥爭，後起義者幾乎占領全國。
sakatusa a mihcan masasu ada’kuilabuway, Ay-Mi-Li-Auo-A-Kewye-Na-Duo (埃米利奧·阿奎納多) mialaw tu sapikuwawnay tu tademaw, pacukan nida ci Pan-Ni-Fa-Siu (滂尼發秀) msasuwal atu Si-Ban-Ya (西班牙) masasudang. nupalekalay tinakawawen pacicisa mangalay malalpacaw, nuinikudanay a tademaw mami milalaw tu kitakid.
埃米利奧·阿奎納多於5月17日乘美艦麥克科洛濟（Mc culloch）號返菲活動。1898年6月12日菲律賓宣告脫離西班牙獨立，建立第一共和。1899年2月，美國發動美菲戰爭入侵菲律賓，新生的菲律賓共和國隨之瓦解。
Ay-Mi-Li-Auo-A-Kewye-Na-Duo (埃米利奧·阿奎納多) itinitu i limaay a bulad sabaw tu pitu a demiad mikacaw tu balunga nu hitay ci May-Ke-Ke-Luo-Ci (麥克科洛濟) taluma’itini i Fye-Lu-Bing (菲律賓) tuni kabalud nu kawaw. 1898 mihcan enem a bulad sabaw tusa a demiad Fye-Lu-Bing (菲律賓) sakamusa amiales kitatu Si-Ban-Ya (西班牙) amisateked, patidengsa tu sakacacay a kunhekuo. 1899 mihcan tusa a bulad , A-Mi-Li-Ka (美國) milingatu tuni Mye-Fye (美菲) kalepacawan debungan nuheni ku Fye-Lu-Bing (菲律賓) , nu baluhay ni patidengan a Fye-Lu-Bing (菲律賓) kunhekuo sawni malawpes.
* [http://www.cia.gov/ CIA]
* [http://www.mofa.gov.tw/default.html 外交部]
| |||