Argentina
Argentina (阿根廷)
u sulit nu Hulam: 阿根廷
u siwkay nu kanatal mikawaway-kalumyiti
u Argentina sa i labu nu Congnanmeico, i tiza i 34 00 S, 64 00 W, u ahebal nu lala’ mapulung sa 2,780,400 km2, u ahebal nu lala'ay sa 2,736,690 km2, u ahebal nu nanumay sa 43,710 km2, hamin nu tademaw sa 43,886,748. kakalukan umah sa 53.90%, kilakilangan umah sa 10.70%, zumaay henay umah sa 35.40%, Argentina izaw ku tusa bataan izaw ku tulu a Seng atu Puyinuseaylise Se, pulung sa patizeng ku kanatal. itiza i timul nu Amilika co. saamisan sa u Poliweiya atu Palakuy, sawaliyan sa u Pasi Palakuy atu Tasiyan-bayu. satipan sa u Celi, satimul sa u Teleike Bayu.
tapang tusu nu kanatal (首都) mikawaway-kalumyiti
u tapang tusu nu kanatal sa u Buenos Aires.
kakiningan nu kanatal demiad (國家紀念日) mikawaway-kalumyiti
kakining nu kanatal demiad sa 25 bulad 5 demiad.
tabakiay a tapang nu kanatal (元首) mikawaway-kalumyiti
u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Alberto Ángel Fernández (Aelwetuw．Byeelnandese 阿爾韋托·費爾南德斯), 1959 a mihca 4 a bulad 2 a demiad nalecuhan. u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) nu Argentina (阿根廷) ayza, micakat a demiad sa i 2019 a mihca 12 bulad 10 demiad.
u nasulitan nu Hulam atu Amilika mikawaway-kalumyiti
阿根廷共和國，通稱阿根廷，是由23個省和布宜諾斯艾利斯自治市組成的聯邦共和國，位於南美洲南部，占有南錐體的大部分，北鄰玻利維亞與巴拉圭，東北與巴西接壤，東臨烏拉圭與南大西洋，西接智利，南瀕德雷克海峽。領土面積達2,780,400平方公里，位居世界第八，拉丁美洲第二，西班牙語諸國之首，橫跨多個氣候帶。阿根廷主張對南極洲的一部分、福克蘭群島（阿根廷稱馬爾維納斯群島）、南喬治亞島和南桑威奇群島擁有主權。
Argentina, officially the Argentine Republic, is a federal republic in the southern portion of South America. Sharing the bulk of the Southern Cone with its neighbor Chile to the west, the country is also bordered by Bolivia and Paraguay to the north, Brazil to the northeast, Uruguay and the South Atlantic Ocean to the east, and the Drake Passage to the south. With a mainland area of 2,780,400 km2 (1,073,500 m2), Argentina is the eighth-largest country in the world, the second largest in Latin America, and the largest Spanish-speaking one. The country is subdivided into twenty-three provinces (Spanish: provincias, singular provincia) and one autonomous city (ciudad autónoma), Buenos Aires, which is the federal capital of the nation (Spanish: Capital Federal) as decided by Congress. The provinces and the capital have their own constitutions, but exist under a federal system.
阿根廷共和國，通稱阿根廷。是由23個省和布宜諾斯艾利斯自治市組成的聯邦共和國。
Argentina kapulungan nu binacadan a kanatal, u Argentina han a pangangan. sikaidaw nu 23nay a kenis atu ya Buenos Aires (Puyino-se, aylise 布宜諾斯艾利斯) kunida sananay a nabakuwan a nikapulungan a masakanatal.
u ngangan nu kanatal (國名) mikawaway-kalumyiti
「阿根廷」這一名稱由拉丁語中的「白銀」（argentum）加上陰性指小詞綴而成(用來表示「小的」、「少的」之意思的詞綴)。
Argentina a ngangan sa namakay i nu latingay a nakamuwan ya ( argentum ) cunusen aca tu kalaidengan masaadidi'ngay a masaulic, a nksanga u ( sipatungus tu kaadidi'an atu adidi'ngan a imin sikasiulic ).
這個名稱源自拉布拉他河（意為銀之河）的名稱。胡安·迪亞斯·德索利斯一行踏上這片土地時，遇到了佩戴銀飾的當地查魯阿人，他們相信傳說中的銀山就在河的上游，便由此命名。
ina nganga sa namakay i Lapulata a sauwac (u imin sa nu ging a sauwac) sa ku nipanganagn. ya Huan,tiyase,tesolise, nika emekan tuya lala'an sa, makalikeluh tu sicaelay tu nu gingay, nu itidaay tu a tademaw, palutatenga kuyuheni tu sikalatlatay a nakamuwan, hinisa ya ginganay a buyu sa masakapabaw nu sauwac sa. kyu nikalalekalan a sipangangan sa nasipakayni.
u hata’ (國旗) mikawaway-kalumyiti
阿根廷國旗是「三橫二色」的國旗，最頂和最底也是藍色，中央部份為白色，並加上一個32道光線的太陽，其太陽（「五月太陽」）由16個波浪狀和16個直線所構成。
kasaidaw nu hata’ nu Argentina sa "tulu ku masabalatay, tusa ku mapatelekay", makapabaway atu makasasa sa u sumilaway, nu teban sa masanu salengacay, sicunus aca tu 32 a likat nu cilal, ya "limaay nu cilal" sipakay nu ya 16 kayadah nu masalaiyengay atu mapatelekay nu keliw a nikasanga.
現時阿根廷的國旗是起源於1807年時身穿藍、白軍服的阿根廷士兵擊退了殖民軍，人們為了紀念這次的勝利，於是在以軍服的兩種顏色成為國旗。後來於1810年5月25日的一個陰天時舉行的獨立會議中，突然陽光露臉，該太陽被人認為是吉兆，稱該太陽為「五月太陽」。
sakuaydaay a Argentina nikalalekal nu sakay hataay nikaidaw, i 1807 a mihcaan kasidikuc nu hitay nu Argentina, kalakulitan tu sumilaway, salengacay mademec nuheni ku hitay nu palatubangay, u sakasaan u sikaydih nu pikining tu nikademec sa, kyu sipakay nu dikuc a kulit ku sasahataan. kilul satusa i 1810 a mihcaan 5 a bulad 25 a demiadan, kalakenutan a demiad, palekal tu sakakunidaay a nikatatengil, imahida sa tangsul sa ku cilal a muculal pabihid, nikahida sa ya cilal sipanutek a paheci tu u kasida’su a demiad sa, u nipangangan tu ya cilal sa "tungusay u limaay a bulad a cilal sananay".
1816年阿根廷獨立後正式將該旗成為代表國家的旗幟，但國旗只由兩間藍色和一間的白色組成，象徵了「公正及正義」。後來在1818年 將太陽加入國旗之中，從此之後，國旗除了在顏色的深淺度及比例作出幾次的變動外，並沒有大的改變，最終形成了現今的阿根廷國旗。
i 1816 a mihcaan kunidaan a masakanatal, nudikudan sa masatatengaay tu nu Argentina kina tatungusan tu kanatal a hata, nika u hata sa uyda sa ya mahtatusaay nu kulit ya sumilaway atu ya salengacay sakaheci, sikatatungus tu "sa kabinawlan atu nu sikalucekan" sa. nidikydan sa i 1816 a mihcaan sa sipacunusan tu cilal ku hada i labu, nanikahini sa, u hada a kulit uyda sa u nikakibetulan kasasiduma a misasumad, nayi tu ku sakasumad, sisa kakayda satu a masaaydaay a hata nu Argentina.
《阿根廷別為我哭泣》（英語：Don't Cry for Me Argentina）是美國女歌手瑪丹娜在1996年12月發行的翻唱歌曲，為其主演的電影《阿根廷別為我哭泣》中的電影主題曲，歌曲就是描述阿根廷第一夫人裴隆夫人或艾薇塔（Evita）的一生.
(Argentina amana sikaangic i takuwanan) (nu Amuhuwanay a kamu: Don't Cry for Me Argentina", na u Amuhuwanay a tataynaan a mudadiway ci Mtan-na hananay iti 1996 a mihcaan sabaw tusa a bulad, nipakilulan a muliyaw mubelih a mudadiw, u sakay nu sinisaigaanay a dadiw ya (Argentina amana sikaangic i takuwanan) sakay nu ilabuay a sakasitungus a dadiw, u pitudungan tu ya acawa nu cungtung ci Feilung a tademaw u duma a nipangangan sa ci Uyta (Evita) sakanu katenes a nikaudipan nu kungku.
是阿根廷總統胡安·裴隆的第二任妻子。她在身為第一夫人期間積極介入國政，和丈夫並列為裴隆主義運動的領袖人物。對她的個人崇拜在阿根廷歷史上影響巨大。
u sakatatusaan ni Huan-fyilung a cungtung a acawa. i masaacawa sa sibalucu cinida tu sakay nu cenceay a kawaw, sulecad sa pasidayit tu nu kanatalay a kawaw, masitudung tu acawa sakay nu fyilung a nidateng a mamukeliday a tademaw cinida, u sikasenengan nubinawlan kanatal kalaidawan a milawilaw tu nu Argentinaay a likisiay.
u pitukudan sakay (足球) mikawaway-kalumyiti
迪亞哥·馬拉度納 ci Tiyake-Malatuna
馬拉度納1960年10月30日出生，身高僅165公分，但在足球場內有如小巨人的神奇表現為他博得「球場上帝」、「世紀球王」等耀眼綽號。他16歲就入選國家隊，球員生涯兩度帶領阿根廷闖進世界盃足球賽冠軍戰，1986年率隊捧走金盃，1990年則屈居亞軍。
ci Malatuna hananay sa i 1960 a mihcaan 10 a bulad 30 a demiad a nilecu han, nikatalakawan sa 165 a sinci a dada ku udip, nika iti mamalian sa mahida u satalakaway cinida, mapangengaw ku mizizaway tu kalalitmit nu udip, sikaidaw tu nipangangan nu kitakitay a tademaw cinidaan u "sakay mamalianay a kamisama han", "u nu seciay a hungty mamimaliay sa" a nipangangan, cinida sa i sabaw enem nu mihcaan sa kapilian tu nu kanatalay a sitatungus mimali, i mahida sa kinatusa a mukelit ci nida tu Argentina maycebis tu nu kitakitay a nipidademec tu kala tu sakay icibang, 1986 a mihcaan sa mausaw ku nikaala tu kasenengan a icibang nu kitakitay a kupu, 1990 a mihcaan sa sikaala tu sakatusa i kitakitay a nipadademec.
他之所以有「上帝之手」（Hand of God）的外號，在於1986年墨西哥舉行的世足8強賽中，他包辦全隊破網的兩球助阿根廷2比1力克英格蘭隊，第一球經賽後慢動作顯示應該是用他的右手撥進而非頭錘頂進，但由於角度關係裁判未發現而誤判球進算。他賽後耐人尋味地表示「進球有些是靠馬拉度納的頭，有些是上帝的手」，從此「上帝之手」成為他的綽號。
sikaidaw nu "u lima nu kamisama hananay nida sa" (Hand of God) a nu sakaihekal a nipangangan sa, iti 1986 a mihcaan i nu Mosike hananay a niunucan a sakay tu kawaluanay a nipidademec sa, u mahaminay a bawan nida ku macumuday nu nitukudan a mali, mayedap tu Argentina i 2-1 kademecan kya Engelan a kanatalay mamimaliay. nikaydaan a sayaway a nitukudan micumud tiya malian sa, sipakay sahaymawan a mipudac a maytapal sa, sikatineng kya mali caay kau nu nicukahan nu tangah a micumud, u nipaedapan tu nu lima itawya a kasicumud, nika namakay nu kasasiduma nu piliadingu sa u mamiliclicay nu kalucek sa idaw aca ku mamuciliwan a nisausi. kyu i nudikudan sa sibalakas ku sasikamuan ni Malatuna, tungusay "nipicumudan nu mali sa, idaw ku nu piida tu tangah ni Malatuna sa, idaw aca ku sipakay nu niedap nu kamisama sa", nikahini sa ya sakay nu "kamisamaay a lima sa", malatu sasatunganganan a sakaihekal nu nipanganga tu ci Malatunaan.
後來，他坦承那一球的確是用手碰進的，但他一點也不後悔賽後沒有直接承認，他甚至說「對我而言，這就像從賊身上偷東西」。
sakusaan i nudikudan sa, sikautunasi ci Malatuna ya nikacumudan niya mali sa, tatenga siedap tu nu nalimaan a pitebing a micumud, nika u sikaidaw nu kaulami nu balucu’, naynayi ku sikapabesuc a pasaheci tu kalalum nu wayway nida, micidek aca ku nakamuan ni Malatuna, hinisa "sakusaayaw tu sasakamuan i takuwan sa, mahida u sipakay udip nu miubiay a tademaw mikidum tu tuudtuud".
不過該場比賽馬拉度納的第2個進球，完全是靠他鬼神般的盤球過人技術，從後場一個人帶球連續突破敵隊6人的防守破網，這球後來被國際足總
選為「（20）世紀最佳進球」。
nika ya nipidademec a i mahida sa, ci malatuna a nitukudan sakutusaay a mali sa, cinida amin ku sakahida nu dituay a mitesek a micaliway, mikuliniw a musamsam tu mamitenaay nu sasasuayawn tu sikadademec a mimaliay, sipakay nu sadikudan a kenis tataytay a mikelit tu ya mali, sacacacacayhan nida a micabi, aenem ku sikalalitinan nu nikademecan nida tu mamitenaay, sakabangcalang i sadikudan maytukud tiyamalian micumud, sakangengawan nu kitakitay iti ya labian, uyni a mali sa nudikudan sikapaheci nu kitakitay a misingkiw u "20 a seciay sakasenengan a nipacumudan a mali sa".
民族 mikawaway-kalumyiti
阿根廷是一個移民國家，也是一個民族大熔爐。在那個移民時代，國家人口每二十年即翻一番。正如諺語所言：「阿根廷人的祖先來自船上」
Argentina sa u mabulaway a kanatal, sacamulay nu masadumaay a binacadan kalapulungan nu nikaudip, i mahida a talacuwacuwaay a mabulaw a milakalak a ziday,u sikaidaw nu kanatalay a tademaw sa sikacunus tu kayadah, sakahida nu kamu nu Argentina, u kakawsan nu heni sa nu makay i bayuay pabalungaay sa.