|
1896年1月，日軍控制台灣西部各地後，轉進台東。當時駐守新開園之副統領劉德杓率領二百餘人堅守。5月16日，日軍組成討伐隊自高雄搭艦前來。負責攻堅的恆春出張所所長相良長綱先行派員說服原住民組成「義勇隊」進駐新開園附近防衛。日軍於6月7日攻擊，池上遂淪入日人統治，東部地區也全告陷落。
i 1896 a mihcaan kalingatuan a bulad, u hitay nu Dipun mamin tu maysakelec kuwanan ku nutipay a kitidaan, kyukiyu saliyuten taynien i Pusung. imahidai mahida sa ya misimaway tu singSin-kay-yienyen mamiedapay a tapang ci Liw-te-saw, keliden nida ku tusaay a lasubu nu tademaw a paculi musebeng. i limaay a bulad sabaw enem a demiadan, nu Dipun a hitay palekal tu nisakaput, makay Takaw mukacaw tu balunga tayni. sikiningay a mingayaw tu nu He-cun (恆春) a kenis, ya Cu-cangmusakawaway a mamikeliday a tapang ci Siyang-liyang cang-kang, mikiayaw cinida miculcul tu caculculan milunguc tu yin-cu-min, palekal tu masakaputay ( "Yi-yung )" hananay misebeng tu ya SingSin-kay-yienyen. u hitay nu Dipun sa iti enemay a bulad pituay a demiad malingatu a mingayaw, kyukiyu kakayda satu a kacebisan ku Chishang a kitidaan, u nu walianay a kakitidaan sa i tawya a mamin lebungan nu Dipun.
1909年，台灣總督府開始推動東部移民計畫。新開園有2,370甲原野被劃為移民收容適地，因內有大池，於隔年被命名為具有日本風味的「池上」原野，其後所建立之移民村落亦稱之為「池上村」（今新興村）。
i 1909 a mihcaan sa, ya i Taywanay masacungtungay miteka tu a maycuduh tu sakabulaw tayda i walian a misabalucu’. ya SingSin-kay-yienyen hananay a kaahebalan a tukus, idaw ku 2,370 a kubu ku masausiay nu bukebukelalan, mapabacu kangaayan a sikatayni nu mabulaway, zayhan i labu sa idaw ku tabakiay a taku, i nu dikudan nu mihcaan sa sikaidaw nu kasasengian tu nu Dipunay a lalangawan, kyukiyu pangangan han tu ya ( "Chishang )" bukebukelalan a enal, satusa nu dikadan a nipatideng tumabulawaytu mabulaway a niyadu’ palecad han a pangangan tu ( "Chishang niyadu’)," (i aydaay a sin-sing a niyadu’).
1913年，台東製糖株式會社設立，擔負製糖與移民兩大事業，其後在池上村興建210戶移民住宅。1919年，日本長野縣千曲川流域發生洪水，災民49戶移墾池上村。
1913 a mihcaan, i pusungkuPusungku ya misawanengay a kaysiya mapatideng tu, sikining tu nu pisangaanpisanga’an tu waneng atu sikabulaw a sakawawen, nu dikudan sa itini i Chishang sicunus tu nipalumaan makaala tu 210 a nalumaannaluma’an kayadah nu tayniay mueneng. 1919 a mihcaan , nu Dipunay ya Cang-ye a kitidaan ya Chikumagawa a sauwac kasibalatan nu tabakiay a nanum, kyukiyu u mapalitay ku luma’ sulul sa taynien i Chishang a mabulaw a patadas.
1920年設置「池上庄」，劃歸台東廳關山郡管轄。1926年，東線鐵路通車，位於大埔的車站地區逐漸取代新開園，變成地方發展的重心。其後大量新竹、苗栗內山移民湧入，池上人口始激增。
iti 1920 a mihcaan sa idaw ku nipatideng tu ya (Chishang a niyadu’), pabacuen sakay nu pusungayPusungay ya Guanshan a kenis ku mamikuwan. i 1926 a mihcaan sa, sakay nu walianay a silamalay masangatu taneng tu a mamiculu tu sakakacaw, i kasieneng tu i Tapuay tisiyaba a kenis, haymaw sa tu sipakutay nu ya sing-kay-yen, masa nu kitidaanay kasasilacul a kalabangbangan a kakitidaan. satusa katuud tu ku makay i Hsinhuay a tademaw atu nu MiaoliayMiawliay kasabuyu’anay i nakaay a tademaw mabulaw tayni maypatadas, kyukiyu ina Chishang sa beleng sa mabangbang ku nikalalacay atu nikatakelal nu sikaudip katuud satu ku nikapulungan nu tademaw.
戰後時期 nadikudan nu nikalalais ▼
▲戰後時期=== nadikudan nu nikalalais (戰後時期) ===
1945年，日本在第二次世界大戰戰敗後，國民政府接收台灣，行政區改制為台東縣池上鄉，原日本會社地及日本人私有地皆收歸國有。
iti 1954 a mihcaan sa, kademecan nu kitakitay ku Dipun i sakatusaay a nikalalais, kyukiyu layapen nu kukumin sihu ku Taywan a mikuwan, sakay nu talakaway a nipikuwan sa sipaahenan ku pusung a sikining tu shishang a mikuwan, u masanu Di’punay a kaysiya atu picalapan nu umah atu nu zibunnay a lala sa, mamin sipanukas tu kanatal.
池上鄉在日治時期時很受日本人的重視，因此當時遺留在池上的建築古蹟也相當多，但是目前在池上鄉所保留的古蹟建築只有中華路上台東縣池上鄉福原國民小學旁的老舊教師宿舍以及坐落在中西二路上的舊式鐵路倉庫。
知名觀光聖地「伯朗大道」，知名影星金城武曾在這條大道上拍廣告，廣告中有金城武坐在大道旁一棵大樹下悠然喝茶的鏡頭，因此這棵大樹被稱為「金城武樹」，成為池上鄉新的觀光景點。
u ayaydaay tu kabelengan nu tayniay midang i Chiahang a kitidaan sa ya (polang hananay a dadan), ya katinengan amin nu pakacuduay a hayu ci Cing-ceng-u, natayni itini a dadan miliadingu tu sapakampang, nipiliadinguan ilabu sa, na mueneng ci Cing-ceng-u i tepal niya tabakiay a sakul hananay a kilang, sailailay sa cinida i sasa niya kilang, sikacepcepan nu masakapahay a miadih,kyu kiyu sipangangan han tu Cing-ceng-u a kilang, mala nu Chishangay buluhayay a aidangan.
== namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan ==
| 