|
東河鄉（阿美語：Fafukod）位於臺灣臺東縣東北部，北臨花蓮縣富里鄉，東北連成功鎮，東濱太平洋，西鄰池上鄉、關山鎮、鹿野鄉，南接卑南鄉。本鄉地處海岸山脈東側，境內有60%為山坡地，可分為沿海區及盆地區：
u Donghe hananay a kenis sa, ( nu pangcahPangcah a nakamuan sa u Fafukod ) han, u eneng sa itini i Taywanay pusungPusung nuwalian kalaamisan ku kasahida nu kitidaan. saamisan sa micapi tiya kalingkuay a kenis u Fuli hananay, sawalian kalaamisan sa malalitin tuya Chenggong Town, misuayaw tu kawalian a Tayping-yang, nutipan sa malbiyaw atu ya Chishang, Guanshan, Luye, nutimulan sa matatulis tu ya Beinan a kenis. u kitidaan nu Fafukod sa kalanutipan nu buyu a sadipasan, i labu nu tukus nu kitidaan sa, u masauncungay atu masabukubuan ku yadahay makaala tu 60% ku masabuyuay, taneng a pasadumaen tu nubayuay a kakitudaan atu masatukusay a naenengan.
沿海區屬緩降山坡及海階平原，地勢較平坦，為主要發展地區；盆地區則有溪流南北縱貫，地勢崎嶇難行。氣候上屬熱帶季風氣候。鄉內居民以臺灣原住民族阿美族為主，產業上則以農業為主，地方通行語為阿美語。
i liwliwan nu bayu sa masanu adidianay a salupiku atu caayay ka masakayakay a enal, masabalad ku tukus u sakasilacul nu sakahenulan a sapalekal tu canancanan; i labu nu kenis sa idaw ku maycaliwayay nu sauwac sikayda i nutimulan atu nu kaamisan musilsil, u caculilan sa masauncung atu dihepan caay kadayum a makayda muculil. u demiad itida sa caledes nu puu’ay i mihcaan ku sakasibali. i labu nu kenis muenengay nu tademaw sa, uTaywanay a yin-cu-min pangcahPangcah ku katuuday kasasitungus, u sakasilacul sa u malukay ku sakaudip atu tatungusan, i niyadu’ sa u nu pangcahPangcah ku sikalalacal a kamu.
歷史 u laylay
東河鄉原阿美語古名為 Maloalong，此名同時亦為馬武窟溪之古名；後因此地位於淡海水交界處，漁獲量多，部落男人天天至附近撒八卦網捕魚，於是漸漸被改稱「馬武窟」(Fafukod)，在阿美語中即指「撒網捕魚」。
ina Donghe hananay a kenis sa, sakay nu pangcahPangcah a kamu i kasumamadan sa u Maloalong han, ina ngangan sa kotusisa namakay ya Mau-ku hananay a sauwac i mukasian, nudikudan sa kasiwatanan a nutineng namakay kalacapian nubayu, atu tadananum ku nikatatepikan nu kitidaan sa, yadah ku nikaala tu buting, kyu u niyadu’ay a tatama sa sademiad sa tayda i sauwac a mi tabukud, sisa haymaw hantu nu tademaw a pangangan u tatabukudan han ( Fafukod ), i nakamuwan nu pangcahPangcah a patudu sa ( u tatabukudan sa ).
1920年設置都鑾區役場，1937年改為「都蘭庄」（Adulan），劃歸臺東廳新港郡管轄。戰後初期改設臺東縣都蘭鄉，之後易為今名。
iti 1920 a mihcaan sa patideng tu nu simusiway a kitidaan, i 1937 a mihcaan sa,pasumad han tuya (Adulan), sipakelit tu pusungPusung ya Sing-kang ku mamikuwanay. mahkasasa nu dikudan nikalalais sa, sipasumad hantu u Tulang a kenis kasingangan katukuh ayda.
東河之名來源有兩說：ina Donghe a ngangan sikalekal sa, idaw ku mahtatusaay a nakamuwan nu kahida,
都蘭山位於台灣台東縣東河鄉，為卑南族人心目中的聖山，同時也是目前台灣正向聯合國申請世界文化遺產的項目之一。都蘭山又名「台東富士山」，因山形似富士山，日治時期日人稱之為「台東富士」而來。
u Tulan a buyu’ i Taywanany pusungkuPusungku ya Donghe hananay a kenis, ibalucu nu Puyu-ma a binacadan sa u buyu’ nu di’tu, i mahida sa masa u nu sakay Taywanay maysinsi pacudad tu kitakitay, ya paykanatalay tu pikuwan tu nu lalangawan a sikaidaw. ina Tulan a buyu’ kasinganganan tu ( pusunkuayPusunkuay huse a buyu’ ), nikatideng nu kasabuyu’ sa mahida u nu Huse a buyu’, i kadipunan sa u Pusungkyay a Huse a buyu’ han a pangangan nu di’pun a tademaw.
泰源幽谷 ya Tay-yien hananay a dihap
泰源幽谷為台灣臺東縣東河鄉的一處峽谷(登仙峽)，位於馬武窟溪之下游。泰源幽谷所在馬武窟溪之河段，通常泛指於東河橋與泰源村之間，為泰源村唯一對外聯繫的道路。
ina Tay-yien hananay a kasatedepan a dihep sa, kaitidaanay nu Taywan pusungkuPusungku ya Donghe a kenis masalilis nu dihep, makay sasa nu mauku hananay a sauwac. ya Tay-yien a dihep sa picaliwayan aca nu mauku a sauwac, nipatuduan a sasakamuan sa itida aca nu Donghe a sangaw atu niyadu’ nu Tay-yien, ya sangaw sa u masacacayay a sikayda nu sakatahkal nu binawlan.
在東河橋下的河道則布滿許多帝王石，這段全長約4公里的泰源幽谷，溪水清澈、滿布巨石、峭壁風光。繼續西行，途經登仙橋，這一帶常有臺灣獼猴聚集游盪，常因遊客餵食而引來猴群，但偶聞遊客會遭到猴群攻擊。之後繼續西行，抵達泰源村，便是進入到泰源盆地，因地形封閉，使泰源幽谷與泰源村有「世外桃源」之稱。
| 