"Taiwu" misumad laeday sasizuma
刪去的內容 新增的內容
silsil 54:
Selila a niyadu’.........Uwanan a niyadu’
位置 u aenengan
本鄉住於屏東縣八個山地原住民鄉之中心地帶。
ina kanis u eneng sa i Ping-tung waluay a binacadanay a kenis i teban ku kasadit.
東：與台東縣相接，是群山高聳的中央山脈，有南北大武山。
sawalian: malalitin atu Pusung, u masakaydungay ku buyu’ i Cung-yang a buyu’buyu’an, kaidaw nu timulay atu kaamisan nu Tawu hananay a buyu’.
西：與萬巒鄉相接。
nutipan sa: matatules atu Wanluwan hananay a kenis.
南：與來義鄉毗鄰。
nutimulan: malbiyaw atu ya Lay-Yi hananay a kenis.
北：接霧台鄉、瑪家鄉。
saamisan: malalitin atu ya Utai atu ya Maciya a kenis.
地質
本鄉之地質除靠近大武山者由千枚岩、皮岩、來砂岩構成新高層外，均為由頁岩、板岩、千疾岩岩構成的廬山岩，就土壤可分為黃紅色紅壤、紅棕色黃壤、黃紅色到黃棕色黃壤、崩積土、石質土等五類。
氣候 sakay nu demiad
因為處於熱帶，日照充足，溫度高達27度，最低也有18-19度，雨量多，尤其在八月雨量最多，山區雨期則較長，平均年降雨量達4300毫米。
zayhan i kasacaledesan, kacilalan tu i paydemiad kaakutian nu demiad sa makaala tu 27 tu, sakainayi sa kaidwan tu 18-19 tu, hinaudad, micidek i waluay a bulad macalud ku nikaudadan, i buyu’buyu’an sa matenes ku udadan, palcaden musausi sa makaala tu 4300 a hawmi ku kaudad i paymihcaan.
溪流 nu sauwac a nipisilsil
降雨雖豐沛，但部分山林遭過量砍伐，水源涵養力不佳，以致地面水源豐枯懸殊很大。
kanahatu kiyadahan nu nikaudad, nika udumaay a kilanlikangan mangasiw ku nipiletek, sasupet tu nanum caay ka taneng ku kakelec sisa kalawpesan nu nanum malatusa ku kapah atu nicelak atu kabadian nu kilang sa tatabaki ku laad.
地形 kasaditan nu kitidaan
地形為東高西低，地形完整，好像一個圓球狀，由於南大武山(高2841公尺)、北大武山(高3090公尺)具屏東平原的直線距離僅有13公里，因此本鄉的地形面，由三千公尺的高山，下降至接近海平面平原，各村落的海拔高度也不一，由100公尺左右至750公尺左右最高。
kasaditan nu kitidaan sa sawalianay ku talakaway nutipan sa kaapuyuan, masametek tu ku sakacinidanida, mahida tu u kaymuluay a mali, katalakawan ku nu timulan a Tawu a buyu’ (2841 nu depah), nu amisan a Tawu a buyu’ sa (3090 a depah katalakaw) anu paletek han sa katukuh i enal nu Ping-tung sabaw tulu kungli ku kabaad, kyu nu yakubaanay itini a nikasadit sa, sipakay tuluay a malebut a depah mudebu katukuh i picapian tu dadipasan tu enal, nu niyaduay a katalakawan sa caay amin kalalecad, kaidaw nu cacay nu lasubu manayat aca ku nu dumaay a katalakaw tu 750 a depah ku kasasiduma.
面積 kaahebalan nu kenis
土地面積以原住民保留地計算，共有5933.467公頃
kaidaw nu ahebal nu lala sa mamin u nu binacadanay a nikalukan nu babalaki ku masausiay, pulung han sa 5933,467 a kubu kaidaw.
農特產品 sakay nu kasaduma nu nikalukan a tuud
食用作物：有供給我們吃的稻、粟、薯、樹薯、芋、玉米、樹豆、大豆、落花生、山藥 等。另外有家畜食用的狼尾草、甘薯及樹薯等。
sakay kakanan a tuud: idaw ku nilasul tu sapahalhal ya tipus, tubah, siyaba, tali, kubkub, daung, kumuh, kalitang, kuledu, kayadah.
特用作物：咖啡、檳榔、可可椰子、食用美人蕉、桑、甘蔗、月桃、洛神葵、薑、鳶尾等。
picidekan a nikalukan a tuud sa: ya kuhi, da’dac, abinung, adidem, tebus, lupas, tayu’, ku tuudtuud.
水土保持植物：百喜草、台灣雀卑、百慕達草(鐵線藤)。
nu nanum a kasipaudip tu nu langaway: ya Paysi a lutuk, nu Taywanay a cipi hananay, Paymuya a lutuk (masatelayay a masay).
經濟作物：咖啡。本鄉咖啡從日治時期就已出現，因為咖啡帶來的高產值效益，也吸引族人紛紛投入咖啡的栽植。主要產區為泰武村，其他像武潭、佳平、萬安也有栽種。栽種品種為阿拉比卡種咖啡，為屏東地區目前咖啡種植量最多的地區。隨著全國有機農業的興起及消費者意識抬頭，近年在鄉公所的大力推動之下本鄉的咖啡栽種大都朝向有機的方式種植。
nu kasasilacul nu nikalukan sa: idaw ku Kuhi. itini i kenisay a kuhi sa i kadipunan pikuwan idaw tu, sipakay kaidaw nu talakaw nu aca sa, kyu mapacepcep ku balucu’ nu binacadan
macacabi a beleng sa paluma. sasitungus nu palumaay sa masaupu i Taiwu a niyadu’, nutawan a palumaay sa idaw i Utan, Ciya-ping, Uwanan mamelaw tu. nipalumaan a langaw nu kuhi sa ya Alabiga hananay ku nisahecian, saka i Ping-tung a kanis sa mala u sayadahay ku palumaay a kitidaan. sikilul tu nu kanatalay a kasumad, kalabangbangan ku sabalucu’ tu cayay a nisiudukuanay ku kanamuhan atu picakay a nadatengan a aca caay tu kalecad, i kacapianay a mihcaan sa u yakuba misaicelang a maycuduh tu palumaay, mitudu a singalih kau nayiay ku damek atu ledekay pisikul sa.
近年來政府推動農業多元化經營政策，增加鄉民收入;對於造林工作也不遺餘力，除珍惜本身的森林資源外，也但改善了鄉民的生活品質，亦可保有大自然潔淨的空氣、甘甜的水源，使鄉民生活得更舒適。
i aydaay tu ku cenghu micuduh tu kiyadahan a kasadumaan maysiwbay a cedang, sacunus tu kalisiw nu binawlan, u pipaluma tu kilakilangan sa malcad tu ku balucu’ a mibangbang. kasaetiman ku kasadit nu silacul, kasumadan tu ku sikaudip nu binawlan, mapaading henay ku nu lahaday a bali misilud tu sahanhanan, sisicedaman nu nanum, u kangaayan nu sikaudip nu binawlan a mahini.
== namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan ==
| |||