u hayali nu tangah 流行性腦炎

u hayali nu tangah “nu ing-un sa Encephalitis lethargica”, duma akamu sa u ciya-sin-naw-yin atu hinadih mabi a imelang “Sleeping/sleepy sickness” mahiniay aimelang sa nusayaway nuw aw-ti-li-sing-ki misulitay ci kang-se-tan-tin.hung.ay-ke-nu-mu nay i 1917 a pasubana pakatineng.

流行性腦炎(英文:Encephalitis lethargica),又稱甲型腦炎嗜睡症(Sleeping/sleepy sickness),是一種非典型性的腦炎。此病最先由奧地利神經學家康斯坦丁·馮·艾克諾默於1917年報告。

mahiniay aimelang caay kaw nu cay-cay-ing “Tsetse fly”patiyakay nu huy-cu hinabiay a imelang, cayay kaw hayali nu naw-mu-yin “kantang han u liw-naw”.

此疾病不是由采采蠅(Tsetse fly)傳播的非洲昏睡症,也不是流行性腦膜炎(簡稱「流腦」)。

mahiniay a imelang sa micalilaw tu tangah, kyu uduma imelangay maliyuh musakamu, maliyuh maisid ku udip.

此病影響大腦,令一些病人不能說話,甚至不能移動。

nay i 1915 amihcaan katukuh 1926 a mihcaan, inamahiniay a imelang namamin tu ku kitakit a mahayali, itawya nisausi malakuwit ku cacay lasubu aemang nu tademaw a malalid, lima bataan a emang ku mapatayay, nadikudan satu sa inayay t uku hatiniay a malaliday a mabakuhac.

在1915年到1926年間,該疾病曾經發生全球性的大流行,據估計有超過100萬人感染、50萬人死亡,而之後只有零星個案而沒有再大規模爆發。

namahica ku imelang 癥狀[編輯原始碼]

mikawaway-kalumyiti

hayali a naw-yin u sakaimelang nida sa talakaw ku akuti’, adada ku takulaw, adada ku tangah, malatusa adihan ku adingu “Double vision” u wayway musaungay atu nudateng mahaymaw, macacubelis ku nikaudip “sleep inversion”, hinapilpil “catatonia” atu mangelu’.

流行性腦炎的癥狀為發高燒、喉嚨痛、頭痛、重影(Double vision)、動作及思想遲緩、日夜巔倒(sleep inversion), 緊張症(catatonia)和疲勞。

duma hinabaluduhay a imelangay akay madepuc ku wayway. u mata nu imelangay mahicay kiya, pa-cin-sen-a imelang sa“parkinsonism” u nupabaw nu udip inayay ku icelang, adada ku heciheciyan, u lima matenten, u liel atekak sa atu wayway musaungay mahicaay kiya “mahida nayay t uku tineng”.

一些急症病人可能進入類似昏迷的狀態。病人的眼也可能出現不正常的運動、巴金森症候群(parkinsonism)、上半身無力、肌肉痛、手震、頸部僵硬和行動變異(如思覺失調)。

u imelangay akay i apuyu’ay nu cacay a mihcaan siimelang tu nu naw-yin nu dikudan u pa-cin-sen a imelang.

患者可能會在短至一年後患上腦炎後型巴金森症。

namahica ku imelang 病因[編輯原始碼]

mikawaway-kalumyiti

流行性腦炎的病因未明。

2004年的一個研究認為是由於免疫反應。

hayali nu naw-yin masubek 流行性腦炎大流行[編輯原始碼]

mikawaway-kalumyiti

u aw-ti-li a ising ci kang-se-tan-tin.hung.ay-ke-nu-mu ni kingkiwan nida sa u hayali nu naw-yin sa ubelih nusulit nida tu hekal. 奧地利醫生康斯坦丁·馮·艾克諾默關於流行性腦炎研究的論文封面。

1915-1926 amihcaan, hayali nu naw-yin mamin ku kitakit a sihayali, sausien itawya makaala tu cacay lasubu a emang ku malaloday “itawya umalaliday cay kasausu sa”, idaw ku imelang tawya tulin sa makatukuh 1930 a mihcaan.

1915-1926年間,流行性腦炎曾出現全球大流行,據估計有超100萬人受感染(具體感染人數不明),部分地方疫情持續至1930年代。

idaw ku kingkiw nisausi mamin kina kitakit sa makaala tu limabataan a emang ku tademaw mapatayay, tahina ku maudipay nika siliwan tu laecusay.

有研究估計全球約有50萬人因此死亡,而部分倖存者有殘留後遺症。

1916 a mihcaan, i aw-ti-li-wiy-ya-na a tabakiay a cacudadan usasaydan nu ising ci kang-se-tan.hung.ay-kek-nu-mu maadih nida ku malecaday a imelang , sisa 1917 a mihcaan pangangan han “hayali n inaw-yin “Encephalitis lethargica”.”

1916年底,奧地利維也納大學醫學院的醫生康斯坦丁·馮·艾克諾默發現有相關病例,並於1917年將其命名為「流行性腦炎(Encephalitis lethargica)」。

imahini, huwa-ku a sasadan pa-le-nay. Ke-lu-ciy-tat maadih nida ku nipasubana’ nu taw malecaday a imelang, nadikuda sa i

u-cuy, kitakit  tucuwacuwaay kakilul sa ku nipasubana’ tu lalid nu imelang.

與此同時,法國醫生讓-勒內·克魯切特也發現並報告了相關病例。此後,歐洲、世界各地開始陸續有疫情的報告。

1927 a mihcaan, ina hayali nu naw-yin milaliday sinikalawpesan.

1927年,流行性腦炎疫情基本消失。

超連結:namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan