ulic- u sakamuwn nu Palaml ngatu tusa- tungawen a niyazu'

u sakamuwn nu Palaml ngatu tusa

yi tatenga' isaw nay tini kita nay takubuwan yu mahiza henay u luma' nu mita (過去我們確實居住於達固湖灣)

kitakit nu kukung

itiza u tabakiyay kuniyan u niyazu' nu mita (達固湖灣曾經是撒奇萊雅族最大的部落)

yumahiza henay tayniyan kita nu kukung hananay (當時，那裡被清軍所侵佔)

u kukung han nu mita kuniyan u 清兵haw u kukung hananay (族人稱清兵為kukung(強盜) )

pakamelaw tuniyan u niyazu' nu mita yu mahiza henay (當時，清軍對我們的部落 )

u tayling nu kukung

tatenga' bangcalen makamelaw tu niyazu' nu mita (對於我們部落的美景及寬闊的土地)

u balucu' nuheni sa maydih a midebung i titaan (遭致清軍有計畫性的侵擾)

tatenga' isaw haw midebung satu kuheni i niyazu' nu mita (真槍實彈的侵擾我們的各個部落)

kina tulu a midebung kiniyan tu niyazu' nu mita (我們的部落至少被清軍侵佔了三次)

kuheni u kukung haw u kukung han nu mita kuniyan 清兵 hananay sa (這些清軍也就是我們指的kukung(強盜))

yu mahizahenay u niyazu' nu mita sa (當時，我們的部落)

paliwliwen kiyami tu tungawen ku luma' niyan u niyazu' nu mita u mahiza henay (整個部落範圍以刺竹形成的圍籬所保護)

u niyan u selal nu niyazu' yu mahiza henay muliwliw tu a paluma tu liwliw tuyniyan (年齡階級依據古訓，在部落周遭密植刺竹)

u tungawen itini i liwliw nu niyazu' nu mita yu mahiza henay (刺竹林有效保護著部落四周)

han naku kiniyan haw kiw masakimulu kiniyan u niyazu' nu mita (順著部落的地形，圍成了近似圓的形狀)

maliwliw nu niyan u tungawen (四周都是茂密的刺竹林)

u niyan u niyazu' nu mita i takubuwan sa masakimulu kuni u niyazu' nu mita haw (過去的部落達固湖灣部落亦呈圓形)

liwliwen nu tungawen haw (沿著周圍種植刺竹)

u tungawen hananay nu mita sa yu mahiza henay u selal (是年齡階級依據來自已久的習慣種植)

kina cacay masaselal kiniyan u niyazu' nu mita (年齡階級每一次的晉級)

paluma tu tiniyan u tungawen haw u tungawen u niyazu' nu mita yu mahiza henay (都由新進階級青年，在部落的周圍種植一圈刺竹)

hanaku kuniyan kiw masakimulu ku niyazu' nu mita (自然而然形成一個完美飽滿的圓形)

nasulitan nu Tiway Sayiun kalisiw putiput(帝瓦伊撒耘基金會)

cudad nu katineng tu Sakizaya Palamal(認識火神祭)

nasulitan ni Tuki Sayiun