yaunte
kakiliman
mikawaway-kalumyitiyaunte雅溫德
yaunte kamu nu huwa “Yaoundé[ja.unde]；nu “amilika sa Yaoundé” nu kemaylung akanatal u kitidaan nu kanatal, u nu kanatal misabaay tu “sapilacul a kitidaan” u tuala nu sakatusa a tukay.
雅溫德（法語：Yaoundé[ja.unde]；英語：Yaoundé）是喀麥隆共和國的首都，也是該國僅次於「經濟首都」杜阿拉的第二大城市。
2005 a mihcaan u tademaw nu hen isa 2,447,524, u tukay tini i maykelung nu teban a talakaway pasada i timulan nu masaenalai a buyu’ nu kitidaan, u talakaw nu bayu’ sa 750 a depah. nu tipan sa u ala a minatu 200 a kuli.
u ngangan nu tukay sa sanaciya a banaw atu niang a banaw namaka tukay nu tinusaay a bala a micaliway.
2005年人口2,447,524，城市位於喀麥隆中部高原偏南的丘陵地區，海拔約750公尺。西距杜阿拉港約200公里。薩納加河和尼昂河從城市的兩側流過。
naemeka歷史[編輯原始碼]
1887 a mihcaan 1888 amihcaan atu 1889 amihcaan 2 abulad, namakayni i tapang ci Ela Esono a masasudang ,teku a matalulay ci lica.kunte atu hanse.tapungpayke i sanaciya a banaw atu niyung a banaw nu laad patideng tu Epsumb atu Jeundo a sasebengan.
1887年、1888年 或1889年2月，經過與當地酋長Ela Esono的協商，德國探險家理察·昆德和漢斯·塔彭貝克在薩納加河和尼永河之間建立了名為Epsumb或Jeundo的前哨。
namakayni i 1895 amihcaan 5 abulad , teku mikingkiway tu mucelakay ci awkusete.ciyacecinkel “August Georg Zenker” ya tiniay a pala’ malakakalukan a kitidaan mikingkiway, inanipikingkiw nuytiniay a tademaw nu niyadu’ “Yaunde” kyu pangangan han tu Jaunde.
自1889年至1895年5月，德國植物學家奧古斯特·喬治·岑克爾（August Georg Zenker）將此地用作農業研究站，此研究所以當地人部落「Yaunde」為名取作Jaunde。
nilaculan
mikawaway-kalumyitinika inanipikingkiw a kitidaan tatengaay sa u sapicakay tu cowling, ngipen nu zu atu pacakay tu dikuc, mukin nu kitidaan a paliwal
不過這個研究站實際成為了用來買入橡膠、象牙和賣出衣物、鋼鐵的貿易站。
Teku nunisawacuan a malasakakaay a tademaw ci hanse.tuminike itini idaw kuni patideng tu hitay, itini a maneknek, 1895 a mihcaan sululan nu heni ku tinsukiw tayni midindu pasubana’ atu liwliway nu tukay Mvolyé “aydaay nu yaunte a kitidaan” patideng tu kiwkay a cacudadan sapilunguc.
德國殖民地長官漢斯·多米尼克在這裡建有要塞，並駐扎於此，1895年他批准了天主教到此傳教和在附近城市Mvolyé（現在是雅溫德郊區）建立教會學校的要求。
sayaway ani kalepacaw nu kitakit itawya ina tukay mala pilise a kitidaan nu hitay maalaw, namalepacaw satu mala nu huwasukemaylung a kitidaan nu kanatal.
第一次世界大戰期間該城被比利時軍隊所占領，戰爭之後成為了法屬喀麥隆的首府。
1960 amihcaan kemaylung masacacay tu misiteked, patideng “kemaylung a kanatal” nadikudan sa, yaunte malatina niyadu nu kanatal a kitidaan.
1960年喀麥隆獨立，成立「喀麥隆共和國」後，雅溫德被定為該國首都。
pala’地理[編輯原始碼]
yaunte nu amis a balat lulu a du,nuamisan a balat 11.35 adu. Palsinteb han u talakaw nu namakabayu’ 750 a depah nu sasa tu pabaw. u caledesay silutukay a demiad, tu mihcaan sepat a puu ; 12 abulad katukuh 2 ay abulad u kedalan a puu, 3 abulad katukuh 6 abulad sa udaudaan, 7 ay abulad katukuh 8 abulad sa u kedalan a puu, 9 abula katukh 11 abulad u tabakiay a udaudadan.
雅溫德位於北緯4度，東徑11.35度。平均海拔高度750公尺上下。屬熱帶草原氣候，全年分四個季節：12月至2月為大旱季，3月至6月為小雨季，7月至8月為小旱季，9月至11月為大雨季。
tumihcaan nu akuti’ sa 24℃ kiya, nu udadan sa 18 a du katukuh 28 a du nu laad, kedalan a puu sa 16 a du katukuh 31 a du.
年均氣溫在24℃左右，雨季在攝氏18度到28度之間，旱季為16度到31度。
Nu mihcaan a nikaudad sa 1600 hawdepah, nikaudad tu demiad sa makaala tu 130 a demiadan.
年均降雨量1600毫公尺，降雨天數有130天以上。
Yaunte nu labu nu buyubuy’an masasu tiheoa, I tukay malakalak i 7 a buyubuyu’an nu tungdu, kyu pangangan han tu “ ciciw a tukay” idaw ku 7 a nubayu a sausi malakuwit 700 a depah katalakaw nu buyu, dumasa u talakaw 1073 a depah.
雅溫德市內崗巒重疊，市區分佈在7座山頭上，又稱「七丘之城」，有7座海拔超過700公尺的山，其中埃努姆丹山為全市最高點，海拔1200公尺；蒙菲貝山海拔1073公尺。
namakatungdud adihan sa, u masasukabikabitay a lumalumaan mililis tu tepad nu buyu’ a misaluma’, u tungdu nu lumalumaan masametek adihan mahida i kilakilangan nanay.
從山頂俯視，鱗次櫛比的住房依山而建，層次分明地掩映在綠樹叢中。
sapilacul經濟[編輯原始碼]
kakawsa nu yaunte nu iciba nu cunghuwa zenmin kungheku a nipiedap misanga tu dadubaan a kitidaan, yaunte u tatelungan nu cuked sa idaw ku nikaluk tu tabaku, bulung , misaelaw, misanga tu kapuwa, udadinguay atu kilang.
雅溫德的傳統市場中華人民共和國援建的運動中心
雅溫德的支柱產業包括香菸、制酪業產品、釀造廠、黏土、玻璃製品和木材。
tukay idaw ku kahuy,keke,yasi, tebus atu cowling nu kitidaan a sapasiay a kitidaan.
城市也是咖啡、可可、干椰子仁、蔗糖和橡膠的地區性供給中心。
Yaunte cay pakabulu tu kemalung nu sayaway a tukay nu kanatal u tulalay nukacalilaw atu alasias, u tukay masadihemay mahaymaw.
雅溫德不如喀麥隆第一都會杜阿拉來的熱鬧和喧鬧，城市顯得較為悠閒。
utukay idaw ku aidangan tu labi a tu siwkudu ki tidaan a muenen, nuka u kakacawan tu kadideng cay kakapah.
城市有著較好的夜總會和飯店，但是交通不是很順暢。
teban nu tukay idaw ku papakungan atu baluhay a kitidaan nu cungtung, nuayawan nu cungtung a kitidaan sa u nu cung huwa min kungheku a siyhu niedapan a misanga tu lalangawan a kitidaan, idaw henay u kapahay a siwkudu atu tanul a iciba.
市中心有政府辦公室和新建的總統府，總統府對面是中華人民共和國政府援建的文化宮，還有一些大型的高檔酒店和中央市場。
u capiay a Bastos nu taway akanatal a kitidaan, idaw ku tabakiay a ucu atademaw nu sayku “widanamin mikuliay tunu hekalay a nudumaan a kanatal a mikuliay” atu kakitaan nu kemaylung idaw ku kakitaan mueneng itini alumalumaan, u tukay nu kakitaan kuytiniay.
臨近的Bastos是外國使館區，有著一個大型的歐洲人社區（大多是外交方面的工作人員）和一些富有的喀麥隆人擁有的高級住宅，是都市的富人區。