yi-se-tan-paw

kakiliman

yi-se-tan-paw伊斯坦堡

nilaculan

yi-se-tan-paw “ nu tu-l-ci a kamu İstanbul [isˈtanbuɫ] （^ⓘ）” u satabakiay nu tu-l-ci a tukay , u tatudungan tu sapilacul nu kanatal, lalangawan atu naemekan nu kitidaan .

伊斯坦堡（土耳其語：İstanbul [isˈtanbuɫ] （^ⓘ））是土耳其最大城市，亦是該國的經濟、文化和歷史中心。

Itini kueneng i tu-l-ci nu tipan tu amisan u pu-se-pu-lu-se a bayu’ , tida i mal-mala abayu’ atu lumeniay a bayu’ nu teban , mulakuwit tu u-ya-ta-lu , sapilacul atu naemekan nu kitidaan tini i u-cu nu tapiingan , u lu nu tademaw nu cay mueneg namintini i ya-cu a tapiingan .

它坐落於土耳其西北部的博斯普魯斯海峽之濱，位於馬爾馬拉海和黑海之間，橫跨歐亞大陸，經濟和歷史中心位於歐洲一側，有三分之一人口居住於亞洲一側。

u tademaw nuheni makaala tu 1440 a emang , u satabakiay nu ya-cu a tukay nu maluyaluyay , u cung-tung satabakiay a maminay nu cikiw saka nem a tabakiay a tukay . mamin nu tukay ku lala’ sa 5,343 a pihuwang ku-li “2,063ing-li” matagab ku yi-se-tan -paw amilecad , wiynisa u kitidaan nu mikuwanay, atu kitakit nasacacayay a tu tabakiay a tukay .

其人口達到1440萬，為全歐洲最大的城市群，亦是中東最大和全球第六大城市。全市轄區面積5,343平方公里（2,063平方英里），其覆蓋範圍和伊斯坦堡省相同，亦是該省的行政中心和世界上唯一橫跨兩大洲的城市。

21 a siki nuayawan mikututay makakutkut tu baluhay a nubaetu a canan nu mikasiay idaw ku kutay maadih , u kitidaan nu yi-se-tan-paw a subal matabal i si-yinnuayawan nu 7000 amihcaan idaw t uku tademaw tini amueneng .

21世紀初考古學家發掘的新石器時代文物表明，伊斯坦堡所在的半島早在西元前7000紀即有人定居。

tini mueneng namakayni tu baluhay a baetu nu namilepacaw micapi tu waliay pahusu katukuh u-cu kyu tahekal ku sahaydihan a sapikawaw ; neknek sa macapi cay malebut, katukuh mucelak ku nanum manebneb ku hekal .

這一定居點對於新石器革命由近東傳播至歐洲產生十分重要的作用；其存在了近一千年，直至被上漲的水面淹沒。

tini mikutkut maadih nu ayawan , nu daduducan nu se-lay-se atademaw , pasu hu-li-ci-ya atademaw , nay i si-yin nu ayawan 6000 amihcaan nu sadikuday a maneknek ku eneng tini i sa-la-ci-li-aw .

在此考古發現之前，傳統認為色雷斯人，包括弗里吉亞人，在西元前6000紀末開始定居於薩拉基里奧角。

duma nu ya-cu , ayda i ka-te-ke-yi a kitidaan tahekal ku lala’ macapi tu si-yin nuayawan 4000 a mihcaan a cacanan .

亞洲部分，在今卡德柯伊區出土了近西元前4000紀前的文物。

tin adidi nu si-yin nu ayawan 1000 u huy-ni-ci akitodaan a mipaulusiya a kitidaan , nayi si-yin nu ayawan nu 680 amihcaan a patideng u kitidaan nu ci-ya-ke-tun a kitidaan .

這一地點亦是西元前1000紀腓尼基貿易點的所在地，亦是於西元前約680年建立的迦克墩的所在地。

Si-yin-nuayawa 660 amihcaan , namakay mu-ciya-la nu si-la nunisawacuan a binacadan i pu-se-bu- lu-se a bayu’ nu uy-cu nu tapiingan a patideng tu pay0can-tin , yi-se-tan-paw mutucek wiyni sa a malingatu .

西元前660年，來自墨伽拉的希臘殖民者於博斯普魯斯海峽的歐洲一側建立了拜占庭，伊斯坦堡的歷史被認為在此時才正式開始。

nisawacian atademaw nay I cin-ciyaw-wan-se a lay-se-a tademaw muneknek tini mueneg itepal patideng tu wiy a tukay , mucuduh tu baluhay a sapilacul tu sapacakat .

殖民者在金角灣色雷斯人定居點附近建起了衛城，推動了新城經濟的發展。

pay-can-tin nay i 5 a siki malaliyun tu naemekan nika apuyu’ makuwan tu nu pu-se . nika i pu-si anikalepacaw nadikudan u si-la kumakaalaay tini tukayan .

拜占庭於前5世紀之交經歷了短暫的波斯統治，但在波希戰爭後希臘人奪回了這座城市。

nadikuda nuyni mala ya0tin mapulungay a mukelid tu ya-tin sakatu a kanatal nu ciy a kitidaan , nuayawan nu 355 a mihcaan sadikuday makaala tu masacacay .

它此後成為雅典同盟及其繼承者雅典第二帝國的一部分，在前355年最終獲得獨立。

pay-can matenes mala cabay nu lu-ma , nay i si-yin 73 a mihcaan tatengan mala lu-ma a kanatal nu cay .

拜占庭長期為羅馬盟友，而在西元73年正式成為羅馬帝國的一部分。

Yi-se-tan-paw tini i tu-l-ci nu tipan tu amisan a mal-mal-ta a kitidaan , u pala sa 5,343 a kuli “2063” ingli .

伊斯坦堡位於土耳其西北部的馬爾馬拉大區，總面積5,343平方公里（2,063平方英里）。

pu-se-bu-lu-se a bayu’ matulin tu mal-mala a bayu’ atu ay-cin abayu , ina tukay pala u-cu “se-lay-se , pasu naemekan atu sapilacul nu kitidaan” atu ya-cu nu duma “an-na-tu-li-ya” .

博斯普魯斯海峽連接馬爾馬拉海和愛琴海，將該市分為歐洲部分（色雷斯，包含歷史和經濟中心）和亞洲部分（安那托利亞）。

nu hekalay a minatu u cin-san-ciyaw micapi tu nuayawan nu pa-can-tin atu cin-se-tan-paw kitidaan nu subal , maluayaw tina tukay a palalacal. 天然港口金角灣瀕臨前拜占庭和君士坦丁堡所在的半島，將該城進一步劃分。

mal-mala a bayu’ , pu-se-pu-lu-se a bayu’ atu cin-san ciyaw itiniaydaay a yi-se-tan-paw nu kitidaan a nikasasuala , yu malebut amihcaan sa u yi-se-tan-paw , imalebut amihcaan sa sapi pulu’ tu makatalay , ayda sa ina tukay u tatelunan nu aaidangan .

馬爾馬拉海、博斯普魯斯海峽和金角灣在今伊斯坦堡的中心交匯，在數千年內抵禦了外來的入侵，今日仍舊為該城的重要景觀

yi-se-tan-paw nu amisan matatulaka tu talakaw mikitalakaw tu timulay a dadipasan , nika idaw ku talakaw malakuwit ku 200 depah “660ing a depah” nika idaw i dadipasan u nasa danggayay misaemecay a malikakuay , mangaleb i pu-se-pu-lu-se a bayu’an nu amisan u lumeniay han tini masasuala .

伊斯坦堡北部的平均海拔要高於南部海岸，有些地方海拔超過200公尺（660英尺），而一些海岸懸崖陡峭形似峽灣，尤其是在博斯普魯斯海峽北端同黑海交匯處。

yi-se-tan-paw u eneng i wali na-tu-li-ya a masa danggayay nu pabawan , micapi tu huy-cu apala’ atu u-ya a pala nu kasasuala .

伊斯坦堡坐落於北安那托利亞斷層之上，臨近非洲板塊與歐亞大陸板塊交界。

wiytiniay a masaputunay a kitidaan nu amisan u an-na-tu-li-ya musedal katukuh i mal-mala-a bayu’ , tini atukay nu naemekan sisa kinapina idaw ku tabakiay a maninel , u sabaeketay pihacengay a ninel sa nai 1509 a mihcaan , nadikudan sa sitabakiay a laing malakuwit ku langat papeci , tawya 10,000 katuud ku mapatayay .

這一斷層帶由北安納托利亞延伸至馬爾馬拉海，在該城歷史上導致了數次重大地震，其中最為嚴重的地震之一發生於1509年，隨後的海嘯衝破了城牆，導致超過10,000人死亡。

1999 amihcaan tini i yi-ce-mi-te a ninel 18.000 ku mapatayay , nuyda sa 1,000 atademaw tini i yi-se-tan-paw nu niyadu a kitidaan .

1999年震中位於伊茲密特的地震導致18,000人死亡，其中1,000人居住於伊斯坦堡的郊區。

yi-se-tan-paw abinawlan misuayaw tu ayaw mangaleb ku ninel sa mabiyalaw ku binawlan , maydih pakaedem tu yi-se-tan-pawmicunus tu tademaw milunguc misanga tu luma’ akay cay paka puut tu mahiniay a nikalaecus .

伊斯坦堡民眾對於未來更為嚴重的地震表示擔憂，而為了滿足伊斯坦堡迅速增長的人口需求而建造的建築可能無法抵禦這樣的災難。

sakamu sa ku mikingkiway tu ninel 2023 amihcaan yi-se-tan-paw akay idaw ku 7.6 aninel sa u ninel akay malakuwit ku lasubu nu nemsep sa .地震學家稱2030年伊斯坦堡發生7.6級地震的可能性超過百分之60。