Cyprus

Cyprus (賽普勒斯)

u Cyprus (賽普勒斯) sa ilabu nu Yaco, itiza i 35 00 N, 33 00 E.

u ahebal nu lala’ mapulung sa 9,251 km².

u ahebal nu lala'ay sa 9,241 km², u ahebal nu nanumay sa 10 km².

hamin nu tademaw sa 1,205,575.

kakalukan umah sa 13.40%, kilakilangan umah sa 18.80%, zumaay henay umah sa 67.80%

tapang tusu nu kanatal (首都)

u tapang tusu nu kanatal sa u Nicosia(尼古西亞).

sapadateng nu kanatal demiad (國家紀念日)

sapadateng nu kanatal demiad sa 1 bulad 10 demiad.

tabakiay a tapang nu kanatal (元首)

u tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Nicos Anastasiades, micakat a demiad sa i 2013 a mihca 2 bulad 28 demiad.

u hata nu Cyprus(國旗)

u kulit nu hata nu Cyprus sa, situlu ku kulit.

Cyprus mapulungnay masakaputay a kanatal(賽普勒斯共和國)（Greece a kamu (希臘語): Κυπριακή Δημοκρατία；Turkey a kamu (土耳其語)：Kıbrıs Cumhuriyeti）u ngangan tu Cyprus(賽普勒斯) (kamu nu Greece(希臘), Κύπρος；kamu nu Turkey (土耳其): Kıbrıs), i tini i Asiaan atu European (歐亞大陸) tu cacaliwaay tu Mediterranean (地中海) nuwalian a cacay subal akanatal, u ahebal 9,251 km².

(u kamu nu Hulam sa: 賽普勒斯共和國（希臘語：Κυπριακή Δημοκρατία；土耳其語：Kıbrıs Cumhuriyeti），通稱賽普勒斯（希臘語：Κύπρος；土耳其語：Kıbrıs），是位於位於歐亞大陸交匯處地中海東部的一個島國，面積9,251平方公里。)

matinengay u tademaw i Cyprus(賽普勒斯) mauzep nzipaan saayaw taneng a micilim, katukuh i ayaw nu celacan(西元) tu 10,000 a mihcaan, itawya a ziday a nadipaan izaw ku Choirokoitia (Ciyaw-i-lu-ke-di-ya, 喬伊魯科蒂亞), u baluhay ba’tuay a ziday masupet tu tukuhay ayza kapah henay ku saluyaluy ku nipatizengay nisangaay, Cyprus(賽普勒斯) zayhan nakakitizaan Mediterranean (地中海) micumut tu nutipan u Asia (西亞) a kakitizaan amacebus (衝), namakay sumamadan katukuh ayza u Hittite (Si-tay, 西臺), Assyria (Ya-su’, 亞述), Egypt (埃及), Persia (Po-se, 波斯), A-la-po-ha-li-ba-uang-caw(阿拉伯哈里發王朝), U-may-ye-wang-caw(烏邁耶王朝) Venice (威尼斯) atu Turkey Ottoman ti-kuo (土耳其鄂圖曼帝國) nu cumudan atu alaen nu icelangay nu tayniay.

(u kamu nu Hulam sa: 已知人類在賽普勒斯的活動足跡最早可以追溯至西元前10,000年，此一時期的遺址有喬伊魯科蒂亞，為新石器時代保存至今依然完好的建築群。賽普勒斯因地處地中海進入西亞地區的要衝，從古至今已被西臺、亞述、埃及、波斯、阿拉伯哈里發王朝、烏邁耶王朝、威尼斯及土耳其鄂圖曼帝國等外來勢力侵略或佔領過。)

ayaw nu celacan (西元) tu 333 a mihcaan, Alexander tabakiay a hung-ti (亞歷山大大帝) namakay Persia (Po-se, 波斯) a tademaw na i lima milayap (接管) mikuwan tunian a subal, 1878 a mihcaan malingatu u UK (英國) ku mikuwanay, katukuh i 1960 a mihcaan pakalatu(獲得) tu misateket, tucila a mihcaan mala u tabakiay a UK (大英國) kanatal nu mapulungay a kanatal (會員國), Cyprus(賽普勒斯) namisakeket hawsa u angangaan u binacadan Greece (希臘) a tadenmaw atu cayay kakatuud nu binacadan Turkey (土耳其) a tademaw haymaw satu makacukah a malasawat, katukuh i 1974 a mihcaan, mapuwah pihaceng satu kunicacukah maizang tuni kawaw nu banacadan, angangan mueneng tunian a subal, nuwamisan nu Turkey (土耳其) a tademaw, micalap atu micukep tu i tiniay izaw kuni zuma a patizeng tu sapikuwan tu nuwamisanay a Cyprus atu Turkey mapulungnay masakaputay a kanatal(賽普勒斯土耳其共和國).

(u kamu nu Hulam sa: 西元前333年，亞歷山大大帝從波斯人手中接管了此島。1878年起，為英國所管理，直至於1960年獲得獨立，隔年成為大英國協會員國。賽普勒斯獨立後的主體民族希臘人和少數民族土耳其人零星衝突不斷，直至1974年爆發嚴重的種族流血衝突。主要居住於該島北部的土耳其人在土耳其的干預和支持下於當地另立政權北賽普勒斯土耳其共和國。)

ayaw i 58 a mihcaan linga’tu, Roma ti-kuo (羅馬帝國) itini patizeng tu Cyprus(賽普勒斯) a kanatal, palalit tu 400 a mihcaan, 395 a mihcaan u ni Byzantine (拜占庭) a kanatal, 1489 a mihcaan Venice (威尼斯) mapulungnay masakaputay a kanatal mataemut, 1571 a mihcaan nu Turkey Ottoman ti-kuo (土耳其鄂圖曼帝國) pakaseneng tuway, 1573 a mihcaan makakelac.1878 a mihcaan nu UK a kamatal pakaseneng tu Cyprus, u UK(英國) malinga'tu tu Cyprus makala tu 82 a mihcaan a mikuwan. 1925 a mihcaan namakay UK u kakitizaan nu midebengay.

(u kamu nu Hulam sa: 前58年起，Lma-di-ku(羅馬帝國)在這裡建立賽普勒斯行省，持續400年。395年歸屬拜占庭帝國。1489年被威尼斯共和國吞併。1571年由土耳其鄂圖曼帝國占領，1573年正式割讓。1878年由英國吞併賽普勒斯，英國開始對賽普勒斯長達82年的管理。1925年為英國的直轄殖民地。)

ngangan nu kanatal (國名)

Greece (希臘) a sulit “Κυπριακή Δημοκρατία” La-ding a sulit tuni kaniyulan a sulit (文字轉寫) “Kypriakí Demokratía”, ngangan「Κύπρος」, Turkey (土耳其) sulit “Kıbrıs Cumhuriyeti”, ngangan “Kıbrıs” han, China (中國) Ta-lu ( 大陸) a kanatal u imi u Cyprus mapulungnay masakaputay a kanatal (賽普勒斯共和國) i cen-ce a nizatengan atu nuamisan Cyprus (北賽普勒斯) masasuayaw,nutimulan Cyprus(南賽普勒斯).

(u kamu nu Hulam sa: 希臘文為「Κυπριακή Δημοκρατία」（拉丁文字轉寫:「Kypriakí Demokratía」），簡稱「Κύπρος」；土耳其文為「Kıbrıs Cumhuriyeti」，簡稱「Kıbrıs」，中國大陸官方譯之為塞浦路斯共和國，台灣通常譯為Cyprus mapulungnay masakaputay a kanatal(賽普勒斯共和國)在政治意義上，與北賽普勒斯相對，又稱南賽普勒斯。)

laylay (歷史)

kasumamadan ayaw nu 8,000 a mihcaan, izaw tu ku mananelay (定居) tu i tiniay a nuyazu', ayaw nu 16 a mihcaan, Greece (希臘) a tademaw mabelaw nueneng. Cyprus(賽普勒斯) a subal i kasasumamadan pasu Assyria ti-ku (亞述帝國) a ziday pangangan han nu Jewish (Yu-tay, 猶太) a tademaw tu Kitty a subal ( 基提島, Kittim,כתים), ayaw nu 709 a mihcaan ayaw nu 525 a mihcaan a laed, kakilul mademec Assyria (Ya-su, 亞述) Egypt (埃及) atu Persia (波斯) a tademaw.

(u kamu nu Hulam sa: 早在8000年前就已有定居的村落。前16世紀，希臘人移居。賽普勒斯島在古時包括亞述帝國時期被猶太人稱為基提島(Kittim,כתים)。前709年－前525年間，先後被亞述、埃及和波斯人征服。)

ayaw i 58 a mihcaan linga’tu, Roma ti-kuo (羅馬帝國) itini patizeng tu Cyprus(賽普勒斯) a kanatal, palalit tu 400 a mihcaan, 395 a mihcaan u ni Byzantine a kanatal, 1489 a mihcaan Venice (威尼斯) mapulungnay masakaputay a kanatal mataemut, 1571 a mihcaan nu Turkey Ottoman ti-kuo (土耳其鄂圖曼帝國) pakaseneng tuway, 1573 a mihcaan makakelac.1878 a mihcaan nu UK a kamatal pakaseneng tu Cyprus(賽普勒斯), u UK malinga'tu tu Cyprus(賽普勒斯) makala tu 82 a mihcaan a mikuwan. 1925 a mihcaan namakay UK u kakitizaan nu midebengay.

(u kamu nu Hulam sa: 前58年起，Lma-di-ku(羅馬帝國)在這裡建立賽普勒斯行省，持續400年。395年歸屬拜占庭帝國。1489年被威尼斯共和國吞併。1571年由土耳其鄂圖曼帝國占領，1573年正式割讓。1878年由英國吞併賽普勒斯，英國開始對賽普勒斯長達82年的管理。1925年為英國的直轄殖民地。)

cen-ce (政治)

Cyprus imahini malaliyas tusa ku sakuwan(賽普勒斯目前分裂為兩個政權)

Cyprus(賽普勒斯), nutumulan a Greece (希臘) a tademaw kupikuwan, atu Cyprus mapulungnay masakaputay a kanatal(賽普勒斯共和國)

（kamu nu Greece: Κυπριακή Δημοκρατία）, pakala tu ni palatatenga nu kitakit a sayhuay, masakaputay a kanatal a tademaw atu EU(歐盟) masakaputay a kanatal.

(u kamu nu Hulam sa: 賽普勒斯：南部的希臘人政權，即賽普勒斯共和國（希臘語：Κυπριακή Δημοκρατία），得到國際社會的承認。是聯合國會員國和歐盟成員國。)

nuamisan Cyprus Tu-rl-si mapulungnay masakaputay a kanatal (賽普勒斯土耳其共和國), nuwamisanay a Turkey (土耳其) a tademaw mikuwan, atu nuamisan Cyprus Tu-rl-si mapulungnay masakaputay a kanatal (賽普勒斯土耳其共和國), adidi’ ku nikala’ tu Turkey (土耳其) atu sakaku sa musakamu amisateleday a Azerbaijan (Ya-se-pay-dang 亞塞拜然) tu Naxçıvan (Na-si-cia-wan 納希切萬) misakaku tu palatatenga imahini u Turkey (土耳其) a tademaw malaheci kunipikelac.

(u kamu nu Hulam sa: 北賽普勒斯土耳其共和國.：北部的土耳其人政權，即北賽普勒斯土耳其共和國，僅得到土耳其和自行宣布獨立的亞塞拜然的納希切萬自治共和國的承認，目前由土耳其人有效控制。)

sakawaw tu kenis kakitizaan行政區劃

Cyprus a macu’賽普勒斯地圖

Cyprus(賽普勒斯) pulung malaliyas sepat ku sacaay ka lecat ku kawawan a kenis, Cyprus mapulungnay masakaputay a kanatal(賽普勒斯共和國) pasu pikuwan tu lala’ u uyni a nganganan tungusay nu Cyprus mapulungnay masakaputay a kanatal(賽普勒斯共和國), tatengaay nuyaan nu nuwamisan a Cyprus mapulungnay Turkey masakaputay a kanatal(賽普勒斯土耳其共和國) uni u pikelec tu kenis , u UN (聯合國) pacena’ mikuwan atu misakaku amikuwan, i tini i UK (英國) a lima’an u adidi’ay a kasiwasak nu kakitizaan.

(u kamu nu Hulam sa: 賽普勒斯上共可分為四個分屬不同管轄實體的區域，包含賽普勒斯共和國實際掌控的領土，與名義上屬於賽普勒斯共和國、實際上卻是由北賽普勒斯土耳其共和國實際控制的區域，由聯合國暫管與統治權，仍在英國手上的小部分地區)

hekal a lala’地理

Cyprus(賽普勒斯) i tini i Asia (亞洲) a satipan, nu Mediterranean (地中海) sawalian a supal nu kanatal, Cyprus(賽普勒斯) a subal i tini i Mediterranean (地中海) u saka tulu tabakiay a subal, sakacacay i Sicily (西西里) a subal atu Sardinia (薩丁尼亞) a subal, u dadipasan katanayu’ 537 malebut a min, nuwamisan tanayu’ licecu’ ku buyu’, yadah ku apuyu’ay a buyu’,satipan nutimulan u buyu’, masatalakaw ku lala’, tepanay u May-su-li-ya(美索利亞) a enelay, subalay a sawuwac mahicatu uyza dada’ caay ka yadah ku macelahay a sauwac, tungusay u tanengay a akuti’ nu Mediterranean (地中海) a demiad, lalut akuti’ makelad, palalecad tu akuti’ 28－35℃, kasienawan tatutung ku kasienaw masumed u akuti’4－10℃.

(u kamu nu Hulam sa: 賽普勒斯位於亞洲西部，是地中海東部的島國。賽普勒斯島是地中海第三大島，僅次於西西里島和薩丁尼亞島，海岸線長537千米。北部為狹長山脈，多丘陵；西南部為山脈，地勢較高；中部是美索利亞平原。島上無常流河，只有少數間歇河。屬亞熱帶地中海型氣候，夏季炎熱乾燥，平均氣溫28－35℃，冬季溫和濕潤，氣溫4－10℃。)

sakikalisiw經濟

u Cyprus(賽普勒斯) nu kasumamadan nu malukay a kanatal, satu a palahat tu papiitangay a kawaw, u kakitaan tu ku binawlan, u palalecat nu tademaw i kanatal nilaculan pulung nu aca katalakawan ku nu EU(歐盟) malecat ku ni u tinsu.

(u kamu nu Hulam sa: 賽普勒斯為傳統的農業國，並著重旅遊業的發展。人民相對富足，人均國內生產總值高於歐盟平均數。)

2013 a mihcaan, malawlaw nu tadah Cyprus a cenbu maala’ ku EUR nidapan paketun pasayza i ing-hang (銀行) misuput i ging-ku misuput tu kalisiw miala tu siputan tu sugiti’, palekal tu tizaay a mapingkuay a ging-ku.

(u kamu nu Hulam sa: 2013年，受歐債危機困擾的賽普勒斯政府為獲得歐元區援助而決定向銀行儲戶收取存款稅，挽救當地面臨破產的銀行業。)

tademaw (人口)

2003 a mihcaan a tademaw pakala tu 80 a mang, Greece (希臘) a iluc Cyprus(賽普勒斯) a tademaw pakala tu 85.2％, Cyprus(賽普勒斯) a iluc pakala tu 11.6％, namakay 2000 a mihcaan a linga'tu, katuud ku nu zumaay a kanatal misakakawaway a kuli’ namakay Philippines (菲律賓), Thailand (泰國), Sri Lanka (斯里蘭卡) tayni musakakawaw.

(u kamu nu Hulam sa: 2003年，人口已超過80萬，希臘裔賽普勒斯人約占85.2％，土耳其裔賽普勒斯人約占11.6％。自2000年起，大量外籍勞工從菲律賓、泰國、斯里蘭卡等地前來工作。)

mamilatlatay (體育)

Pavlos Kontides (Pa-bu-lu-se-kang-ti-de-se 帕夫洛斯·康蒂德斯) i 2012 a mihcaan tu lalud i Olympic ( Aw-ling-pi-ke 奧林匹克) a kadupaan payapay a balunga madatemec tu adidi’ay a pabesut a balunga u kakademec pakala tu ging a paya’ u Cyprus(賽普勒斯) u saayaway a Olympics (奧運) a kawlah a paya’, u Uang-ciw(網球) miwatawatay a tademaw ci Baghdatis (Pa-ce-ta-ti-se 巴格達蒂斯) u Cyprus(賽普勒斯) aca a tademaw.

(u kamu nu Hulam sa: 帕夫洛斯·康蒂德斯在2012年夏季奧林匹克運動會帆船比賽小艇雷射型項目奪得銀牌，為賽普勒斯的首面奧運獎牌。網球運動員巴格達蒂斯也是賽普勒斯人。)

malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan(外部連結)

CIA
外交部
List of current heads of state and government
中文維基百科:賽普勒斯:[1]