西蒙·荷西·安東尼奧·德拉桑蒂西馬·特立尼達·玻利瓦-帕拉西奧斯(西班牙語:Simón José Antonio de la Santísima Trinidad Bolívar y Palacios,1783年7月24日—1830年12月17日),通稱西蒙·玻利瓦,拉丁美洲革命家、軍事家、政治家、思想家,他與聖馬丁遙相呼應,為南美洲脫離西班牙帝國統治,爭取獨立發揮了關鍵作用。

Si-mung.hu.An-tung-ni-aw.Te-la-san-ti-ai-ma.Ta-li-ni-ta.pow-li-wa-Pa-la-si-aw-s (Si-panng-ya a kamuSimón José Antonio de la Santísima Trinidad Bolívar y Palacios, 1783 a mihca 7 a bulad 24 a demiad - 1830 a mihca 12 a bulad 17 a demiad) u ngangan Si-mung.Pow-li-wa, La-tin-mey-cow tesek milaangay, tesekay mikawaway nu hitay, tesekay nu cen-ce, tesekay nu mizatengay, ciziza aci Sen-ma-tin masasuawaw tu, u  Nan-mey-cow amiliyas tu pikuwan nu Si-pang-ya, angangan milunguc amisateked palekal.

在從與西班牙君主的鬥爭中取勝後,玻利瓦與聖馬丁共同協助南美洲各國獨立,建立了拉丁美洲第一個獨立國家聯盟,即大哥倫比亞, ,並於1819年至1830年任該國總統。

i makay atu Si-pang-ya sakakaay mikeliday nu kanatal pilalebuay makademec hawsa, Pow-li-wa aci Sen-ma-tin mapulung miedap tu Nan-mey-cow a kasateked nu kanatal, patizeng tu La-tin-mey-cow u saayaway nu mitekeday a kakadum nu kanatal, u Taa-ke-lon-pi-ya, 1819 a mihcaan katukuh 1830 a muhcaan mala Cung-tung nuyniay a kanatal.

nikauzipan生平

mikawaway-kalumyiti

西蒙·玻利瓦出生在委內瑞拉加拉加斯的一個貴族家庭。出生在今天的委內瑞拉首都加拉加斯,姓氏玻利瓦是來自西班牙巴斯克地區的西奧爾特薩-沃利瓦爾.。在他的家裡,除擁有大片種植園和1000多名奴隸之外,還有金礦、糖廠、房產以及呢絨商店等。

Si-mung.pow-li-wa lecuhiI Wi-ney-luy-la-cya-la-cya-s cacay u kakitaan a luma’. lecuh i ayzaay a Wi-ney-luy-la angangan nu cya-la-cya-s, ngasaw a ngangnan Pow-li-wa u makayzaay I Si-pang-ya Pa-s-ke a kakitizaan tu Si-aw-al-te-sa-OW-li-wa-al. I lima’ niza, caay ku ahebal ku pipalumaan atu 1000 a katuud ku kuli dada’, izaw hena ku kim a aalaan, waneng kusi, luma’ zaysang atu pacakayan tu zyunga.

與其他殖民地資本家一樣,他的家庭既是壓制者,又是被壓制者。他們憑藉經濟地位過著剝削奴隸的生活。而另一方面,他們在政治上、經濟上又受到西班牙殖民當局的歧視、壓制。所以,這些地主資本家迫切希望推翻殖民統治,掙脫殖民枷鎖

zuma midebungay mahiza u sikulisiway, u labu nu luma’ niza u mipenecay, u mamipenecay aca. u sasikezay nuheni a mialaw tu mikuliay a sakauzip. zumaay tu, u heni i cen-cean, kizayanan masakinih nu midebungay a Si-pang-ya, mipenec, siza, uyni sikalisiway sakalah amaydih pabelin tu mikuwanay nu midemungay, mihulak tu sacukcuk nu midebungay.

玻利瓦出生後不久,他身體欠安的父母便不得不將他託付給家奴照料。兩年後,玻利瓦回到父母懷抱,然而之後的痛苦經歷會繼續嚴重影響他。1786年1月,即玻利瓦兩歲半時,其父胡安·維森特·玻利瓦因肺結核去世,8歲時(1792年),母親堂娜·瑪麗亞·德拉孔塞普西翁·帕拉西奧斯·伊·布蘭科逝世,

ci Pow-li-wa cay katenes a lecuhan, caay kakapah ku uzip niza a wama ina ahicanaca papidiput han niza ku nu luma’ay akuli, tusa a mihcaan hawsa ci Pow-li-wa tayza tu i luma’a ni wama ina niza, uyzasa zikuz u ngelu’ niza malalid malalid ku pihaceng. 1786 a mihca 1 a bulad, ci Pow-li-wa tusa izaw ku pangkiw a mihcaan hawsa, u wama ci Bo-an.Wi-sen-te.Pow-li-wa zayhan mahaykaku mapatay, 8 a mihcaan ku nikauzip hawsa “1792 a mihcaan” wina ci Tang-na.Ma-li-ya.Te-la-kungsay-pow-si-ong.Pa-la-si-aw-s.i .Pu-lan-ke mapatay,

父母雙亡後,他住在舅父卡洛斯家中,然後於1799年前往西班牙學習法文,1802年5月26日同瑪麗亞·特雷莎·羅德里奎茲·德爾托羅·阿萊薩在西班牙馬德里結婚,7月12日偕同妻子回到家鄉委內瑞拉,但妻子瑪麗亞·特雷莎於1803年1月22日染病去世。1804年他回到歐洲,12月2日到巴黎參加拿破崙的加冕禮,並成為拿破崙的隨從官。

mapatay tu amin ku wama ina zikuz, ci Ka-low-s amasingan a luma’ mueneng ciniza, nama hiza i 1799 a mihcaan tayza i Si-pang-ya minanam tu Ba a cudad, 1802 a mihca 5 a bulad 26 a demiad maladay ci Ma-li-ya.Ta-lye-ya.Low-te-li-kuy-ce.Te-al-tu-low.A-lay-sa i Si-pang-ya-Ma-te-li malaacawa, 7 a bulad 12 a demiad maladay tu acawa taluma’ i niyazu’ Wi-ney-luy-la, nika acawa ci Ma-li-ya.Te-lye-sa i 1803 a mihca 1 a bulad 22 a demiad malalid nu imelang mapatay.1804 a mihcaan taluma’ i Aw-cow ciniza, 12 a bulad 2 a demiad tayza i Pa-li milihiza tu pakawlah ni Na-pow-lun, mala mikiliday nu mikuwanay ni Na-pow-lun.

西蒙·玻利瓦在1830年12月17日因肺結核病逝在大哥倫比亞(現在的哥倫比亞)的聖瑪爾塔。1842年十二月二十三日,玻利瓦的遺骨被安葬於家族墓園。

玻利瓦在臨終前要求他的副官丹尼爾·佛羅倫斯·奧利燒掉他的遺物,包括著作、信件及演講稿,

Si-mung.pow-li-wa i 1830 a mihca 12 a bulad 17 a demiad zayhan mahaykaku mapatay i Ke-lun-piya “ayzaay a Ke-lun-piya” a Sen-ma-al-ta.1842 a mihca 12 a bulad 23 a demiad, Pow-li-wa a ukak matadem i ngasawan a tadem. ci Pow-li-wa i ayaw a mapatay misalunguc ciniza tu sakatusa nu mikuwanay ci Tan-ni-al.Bow-low-lun-s.Aw-li tuduhen ku zikuc niza, pasu nisulitan, tigami atu sapapelu a nisulitan.

teked a nikaauzip私人生活

mikawaway-kalumyiti

1799年,16歲的玻利瓦跟著英年早逝的父親胡安·維森特(1786年逝世)和母親康塞·普西翁(1792年),遊學於墨西哥、法國和西班牙。1802年,他在馬德里與來自加拉加斯馬爾克斯·德爾·托羅家的瑪麗亞·特蕾莎·里德里格斯·德爾·陀羅·阿萊扎結婚,8個月後攜眷回到委內瑞拉,不幸妻子染上黃熱病死亡。玻利瓦於1804年回到歐洲,在拿破崙帝國壯遊一番。在法國期間,他在巴黎會見了亞歷山大·馮·洪堡。洪堡曾在1804年寫道:「曾在巴黎碰見一位年輕男子,跟他交談時注意到他對自由的嚮往和活潑,但卻有些無動於衷。

1799 a mihcaan 16 ku mihcaan cni Pow-li-wa miladay tu kapah hena mapatay tu a wama ci Hu-an.Wi-sen-te “1786 a mihcaan mapatay” atu wina ci Kang-say.pu-si-ong “1792 a mihcaan”, miliwku miccudad I Mo-si-ke, Ba-kow atu Si-pang-ya. 1802 a mihcaan, i Ma-te-li- tu makayniay i Cya-la-cya-s-Ma-al-ke-s.te-al.to-low luma’ay a Ma-li-ya.Te-lye-sa.Li-te-li-ke-s.Te-al.to-low.A-lay-ca malaacawaw, 8 a bulad zikuz mikilid tu luma’ay taluma’ i Wi-ney-loy-la, caay ka lemed malalid tu akuti’ay a imelang mapatay. Pow-li-ya i 1804 a mihcaan taluma’ i Aw-cow, i Na-pow-lun a hungtian a kanatal miliwku. i Ba-kow a demiadani Pa-li maazih niza ci Ya-li-san-ta. Bung.Hung-paw. Hung-paw  na i1804 a mihcaan misulit tu, “na i Pali maazih ku cacay masakapahay a tatamia, masasukamu cinizaan hawsa mihaymaw sakay cinizaan tu paydang maydih manawang, nika nayinayi’ ku kasibalucu’.

laluma’an 親屬

mikawaway-kalumyiti

玻利瓦沒有兒女,童年染上過麻疹和腮腺炎,他最親的親屬就只有姐姐和弟弟。他有一個妹妹夭折。姐姐胡安娜·玻利瓦·帕拉西奧斯嫁給了舅舅迪奧尼西奧·帕拉西奧斯·布蘭科,並育有兩個孩子吉列爾莫和班尼吉娜。吉列爾莫於1817年12月2日協同舅舅作戰時陣亡,班尼吉娜結過兩次婚,玻利瓦的最親的親屬、兩人的玄孫是貝德羅和愛德華多,後者直到2009年生活在加拉加斯。

ci Pow-li-wa nayi’ ku wawa, u wawanay mabenit atu sibuluuk, u laluma’an niza uyza kakana sabama dada’ izaw ku cacay a sabana mapatay. Kakana ci Hu-an-na.Pow-li-wa.Pow-la-si-aw-s mikadabu tu sinaama ci Ti-aw-ni-si-aw.pa-la-si-aw-s.Pu-lan-ke, asaca tatusa ku nipahabay tu wawaci Ci-li-al-mu atu ci Pan-ni-ci-na. Ci-li-al-mu i 1817 a mihca 12 a bulad 2 demiad mapulung tu sinaama milais mapatay, Pan-ni-ci-na natusaay tu siacawa, Pow-li-wa a sangaayay a laluma’an, tatusaay a baki nuheni ci Pey-te-low-atciAy-te-hwa-tu, zikuz katukuh 2009 a mihcaan mauzip i Cyw-la-Cya-s.

 

malalitin tu ihekalay atu zumaay a natinengan

mikawaway-kalumyiti

https://zh.wikipedia.org/wiki/%E8%A5%BF%E8%92%99%C2%B7%E7%8E%BB%E5%88%A9%E7%93%A6%E5%B0%94