luyexianzong (sikulitay a cudad)

cebecebetan a kakiliman (sikulitay a cudad)

cebecebetan a kakiliman, 1900

kakiliman mikawaway-kalumyiti

《cebecebetan a kakiliman》(nu Anmuhuan a kamu:The Wonderful Wizard of Oz,hina The Wizard of Oz),hina sa 《aoziguolixianji》,nu Amilika a sikulitay a kungku nu wawa, ci liman·falanke·baomu ani kulitay tu nisulitan, W·W·danpuxiluo  tu nipikulit.

nilacul mikawaway-kalumyiti

nipisulit a cudad mikawaway-kalumyiti

u dimiad, tu nu kasumamadan a laylay nu aoziguo, malinga tu way《u sikawasay nu aoziguo》, misakamu tu cacayay a tatanaay a wawa ci taolesi i tiza i aoziguo atu mapusiay a layung、misebengay、lalamiay a tatemaw,mikiling tu misatamaay、sikapahay a balucu’ atu sitangahay a kungkuay.

alamanam kina cudad ni 《u sikawasay nu aoziguo》.

izaw ku tumaay a tatemaw misakamu tu kungku ninacudad 「aoziguo a kungku」、「nu aozi a cudadan」.

sabaw sepat a cudad ni 《u sikawasay nu aoziguo》 a nisulitan tu liman·falanke·baomu, namapatay sa tu ci niza, lusi·pulamuli·tangpusen(Ruth Plumly Thompson)kumi kilulay a kungku tu sapisulit, izaw aca ku sabaw siwa a cudadan, pulung han tu tumaay a misulitay tu pituay a cudad, u sakapahay a kungku nu nalimaan a sulit, kina kungku 「Famous Forty」.

kina sepatay a cudad sa, atu dumaan mipisulit mayda nu aoziguo a kungku, nu ayaway a sulian a misulitat 亞歷山大·M·沃爾科夫. Pawmu na izaw ku apuyuay a mipisulit tu kungku ni aoziguo tu cacayay a cudad (1914 mihcaan), kina cacay a bataan na kungkuan malcaca amin tu aoziguo tu aozi kungku nu wawaay.

 
cebecebetan a kakiliman, 1900

kina kungku i 1900 mihcaan i zhijiake sayaway tahkal kina kungku, yadah ku manamuhay kina kungkuan, kilul sa tu tahkal aca, u nu 《aoziguo a sikawasay 》nipangaan(mahida saan 1902 mihcaan a sadadadiwan atu 1939 mihcaan sakanamuhan sa nu aadihan nu patahkalay).
i 1939 mihcaan mikawmei a sakawawan misanga tu aadihan tina kungkuan a kawaw《cebecebetan a kakiliman》sakasenengan kina kawaw, mala nu Amilika nu laylay kina kungku sakasenengan a kungku, yadah tu kuni satumaan a kamu. u sakanamuhan tu kungku, i 1902 mihcaan Pawmu misulit kina kungkuan mala salukiwan tu kina kungku, kina nisulitan ni Pawmu tu sabaw tuluay a kungku nu aoziguo a sasulitan tu kungku a patahkal.

《cebecebetan a kakiliman》 nacudadan i 1956 mihcaan micumud i Anmuhuan. na i 1960 a mihcaan katukuh i 1986 a mihcaan sa ci Pawmu, namisulit tu kungku hay nika ayza sa sabaw tuluay tu nipisulit. kina cudad amin u Dishini a sakawawan ku sikawaway kina cudadan, kina cudad saan sa maeteng tu 1985 mihcaan tu ci Pawmu sakatusaay tu atu sakatulu aoziguo a nakungkuan《pakatukuh aca i aoziguo》misaiga.

u kungku nu kakititaan mikawaway-kalumyiti

kina aoziguo, u liken amin ku liwliw, namakasawali、namakaamis、u timul atu makadipay kina sepatat a niyadu’, malateban nu Feicuiguo.

  • Feicuiguo: u aoziguo a sikawasay ku mikuanay, satabakiay a sikawasay tu singaan tu aoziguo. namakasawali、namakaamis、u timul atu makadipay kina sepatay a niyadu’ malaliteng tu kawawan a dadan. u satalakaway ani atulan a luma’, u tundud nu aoziguo a hungti a kakitidaan. ya kakitidaan nu sasa u tuuday a putah, u putah nu labuway sa feicui a kakabian, u kakabian i sasa u sakapawanan a nenem.
  • namakaamisay a niyadu’: tatayna ku mikuanay, nuamisay a niyadu’ angangan u jilijing.
  • sawaliay a niyadu’ : tatayna ku mikuanay, u sikawasay ku mikuanay tu niyadu’ a tatemaw, sawaliay a niyadu’ angangan u manjijing. Feizuiguo katukuh i sawaliay a niyadu’ nu dadan sa, izaw ku dangkay atu malikitay a nanum, izaw ku sakatalawan a balu siletekay atu layung.
  • i satiban nanay a niyadu’ : tatayna ku mikuanay, satiban nanay ku mikuanay a niyadu’ a tatemaw, satiban nanay a niyadu’ angangan u wenji. Feizuiguo katukuh i satiban nanay a niyadu’ nu dadan sa, sakasadi’si ku dadan, sakatalawan ku tabakiay a calay.
  • i sakatimu a niyadu’ : tatayna ku mikuanay, sakatimu a niyadu’ angangan u kaerlin. Feizuiguo katukuh i sakatimu a niyadu’, izaw ku tabakiay a ba’tu atu buhang nu buyu’, izaw ku midakepay a kilang sakatalawan sa , mipuluh tu muculilay a langtaway nu maticemay a tangah nu tatemaw, i labu nu buhang si namuay a tatemaw.
  • kilakilangan : Feicuiguo atu satiban a niyadu’, u kilakilangan amin, yadah ku tabakiay a calay malatumu.
  • Taociguo:i Feicuiguo nu satimulan, satimulan nu amisay.
  • Namuguo : i tini aozi nu liwliw u likelikenan sa u ba’tuay i sasa nu lala’, izaw ku dadan sa katayza i cuwacuwa. a makayni i Feicuiguo a mimumukay a dadan sakatayza i satiban miadih, u sakatiban nanay a niyadu’.

tatemaw mikawaway-kalumyiti

u tatapangan a tatemaw mikawaway-kalumyiti

sayaway tayza i aoziguo a tatemaw.

  • Tawlesi(Dorothy):Anmuhuan nu limecedan, atu henli a sinmawamaan、aymu sinainaan melecabu muenen, nama maniwlay a bali mamin malulu’ku malalitinay a luma’atu wacu nu aoziguo, maydih taluma’ i kansasi, i aoziguo mikilin tu mamipadang.
  • Tuotuo: Taolesi a wacu.
  • lalamiay a tatemaw(The Scarecrow):ya nika udip na i sawaliay a niyadu’katukuh i feicuiguo a niyadu’ i kubkubkuban, misimaw tu nipaluma’an matalaw kanan nu a’ak, mangelu’en tu nika udip, mikiling tu sakay bunu’, tayza i feicuiguo mikiling tu aoziguo a tatangahan a papipadang.
  • misebengay : nu masakawaliay a tademaw, yu maudip i sawaliay a niyadu’ katukuh feicuiguo a kilakulangan nu kasuy a luma’, izaw ku cacay a mamitang tu tataynaay, simelang kina sawaliay a sikawasay, upien niza ku balucu’, sisa malamisebengay a tademaw. i ayaw cacay mihcaan tabaki ku udad, masapi tu samuhmuh sa tu, kina lalami’ay a tademaw atu taolesi pasimal han tu sa mutiyung tu. maydih mitepal tu balucu’, tayza i feicuiguo mikiling tu aoziguo a tatangahan a papipadang. Satikutay mikilud tu nu satipay a niyadu’ nu tataynaay a ti’tu, malasatipay a sakakaay.
  • mapusiay a layung: na i sawaliay ku nikaudip katukuh i feicuiguo a dadan, u mapusiay a layung, maydih misaicilang mikiling, tayda i feicuiguo mikiling tu awci tabakiay a hunti a papibatang. nika malasatipanay a guo katukuh i feicuiguo i tepan nu kilakilangan nu yadahay a aadupan nu satabakiay.

saayaw katukuh i awcikul nu babelih mikawaway-kalumyiti

  • u sawaliay a mapalaway atu satipan nu mapalaway.

sakatusa katukuh i awcikul u kasenengan a tademaw mikawaway-kalumyiti

  • Tawlesi: u Amuhung kasasi a limecedan, nama takan tu musipalaway a kucu mupelih katukuh u awcikul, sisa maydih kina kapahay a kakitidaan saliwliw sa tu muculil.
  • Tiput: patayda i pahabayay pahabay i menpicu, a maydih mipadang paudip ci Tawlesian, sisa muliyas i menpi, u tatenga’ay nikaudip ci Awcima.

namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan mikawaway-kalumyiti