Changbin

Changbin

u sulit nu Hulam (長濱鄉)

u sulit nu Lipun (長浜郷)

u sulit nu Amilika, Changbin

u siwkay nu Changbin mikawaway-kalumyiti

Changbin (長濱鄉) a sakuwan ku Taitung. kumud nu kalesakan, 148.86 km². (kalesakan nu linpanti 63 km², kalesakan nu pawliwti 26.59 km²), u kasabinawlan, 4,089 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 1,583 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang sa, 3,601 ku yincumin a tademaw. u kasabinawlan, Pakalatu 88% (PangcahBunun) ku kasabinawlan. u Pangcah atu Bunun ku sakalaniyazu’.

u Pangcah a kakitizaan mikawaway-kalumyiti

tuud ku Pangcah a tademaw i Changbin, tuud ku mabulaw i Fengbin tayni mueneng.

u sakizaya a tademaw mikawaway-kalumyiti

izawtu ku Sakizaya itini, caayhen pasumad tu ngangan nu Sakizaya, mananamtu kuheni tu Pangcah.

nikasakuwakuwan mikawaway-kalumyiti

Changbin (長濱鄉) mala 6 a cuwen atu 15 ku niyazu’. kina 15 a niyazu’sa, Mornos(永福部落), Tapowaray / Saranawan(大俱來部落), Ciwkangan(長光(石坑)部落), Makrahay(真柄部落), Cidatayay(烏石鼻部落), Ta´man(膽曼部落), Polo't(大峰峰部落), Pakara'ac(巴卡拉阿茲部落), Pasongan(八桑安部落), Kolado't(樟原部落), Carapongay(堺橋部落), Sadipongan(三間屋部落), Nadan(南溪布農部落), Cikadaan(南溪阿美部落), Kinanoka(僅那鹿角部落).

Kakacawan a kenis (長濱鄉) mikawaway-kalumyiti

長濱鄉(阿美語:kakacawan,臺灣話:Tiông-pin-hiong)是臺灣臺東縣的一個鄉,位於臺東縣東北端,北臨花蓮縣豐濱鄉,東濱太平洋,西鄰花蓮縣玉里鎮、富里鄉,南接成功鎮。是長濱文化起源地。

Kakacawan a kenis “ Amis a kamu, Kakacawan, Taywan a kamu, Tiông-pin-hiong”  nu Taywan Pusung a kuwan cacayay a kenis, tini i  Pusung a kuwan nuwalian saamisan, nuwamisan micapi tu Kalingku a kuwan Bakung a kenis, walibayu, satipan belaw u Kalingku a kuwan Posko a kenis, Kongpo a kenis, nutimulan mitules tu Madawadaw/Singko a kenis. u lalekalan a lalangawan nu Kakacawan.

本鄉背山面海,以丘陵地形為主,海岸線長,氣候屬熱帶季風氣候。鄉內居民以臺灣原住民阿美族為主,亦有布農族、噶瑪蘭族、漢人及馬卡道族、大武壠族等平埔原住民,產業以農業及漁業為主,地方通行語為阿美語。

uynian a kenis misuikul tu buyu’ misuayaw tu bayu, angangan buyubuyu’an ku liwliw, tanaya’ ku sadipasan, demiad tungusay taledesay kasibalian tu ku demiad. labu nu kenis tademaw hatu u Taywan yincumin Amis, izaw ku Bunung, Kemalan, Layak atu Makataw a binacadan Ta-u-lung a binacadan Pin-pu a yincumin, nilaculan angangan u nikalukan atu nibutingan, tizaay u Amis ku kamu.

本鄉政區域共劃分為六個村:樟原村(噶瑪蘭語:Kladut)、三間村、忠勇村(馬卡道族的聚落)、長濱村(長濱村中劃分了長濱及長光,而長光當地阿美族人稱"Ciwkangan",音譯舊名為「石坑」。

uynian kenis a sakuwan tu kakitizaan pulung  makakenis enem ku kasaniyazu’, Koladot a niyazu’ “Kemalan ku kamu, Kladut”, Samkyem a niyazu’, Sadita’an a niyazu’, “Makataw a binacadan a niyazu’” Kakacawan a niyazu’ “ kaKacawan a niyazu’an kakenis tu Kakacawan atu Ciwkangan, u Ciwkangan tiniay a Amis a tademaw Ciwkangan han pangangan, malumanay a ngangan “ Ciwkangan”

而長濱文化中的石棺文化遺址亦在長光)、竹湖村(竹湖分為南竹湖、竹湖及永福三個聚落)、寧埔村(當地阿美族人自稱「僅那鹿角;"Kinaloka"」,意思為「青苔之地」)。 而長濱鄉鄉公所位於長濱村中。

"Kakacawan a lalangawan  ba’tu a kapangan u lalangawan nu kasumamaday nisubelida a tuud tini i Kanaciwka,” Ra’ac a niyazu’ “Ra’ac kaliwasak u Pakara’ac, Raac atu Morenos tulu ku kasaniyazu’” Kinanoka a niyazu’ “ tiniay Amis a tademaw pangangan han “Kinaloka”, u imi sidamayay a lala’”. Kakacawan kenis Yakuba tini i Kakacawan a niyazu’an.

laylay (歷史) mikawaway-kalumyiti

長濱鄉舊稱「加走灣」(Kakacawan),其地名由來有兩種說法:一是自阿美族語「Pikakasawan」譯音而來,其意為「瞭望臺」;該名稱反應出清治時期末期之際,因應大量外族(西拉雅族、噶瑪蘭族等)的移入,

Kakacawan a kenis malumanay a ngangan “Kakacawan” han, u zumaay a kakitizaan a ngangan tusa ku kamu, cacay makay Amis a kamu “Pikakasawan” han, u imi “picekulan”, uynian a ngangan patukilay tu pikuwanan nu Hulaman a ziday, zayhan katuud ku nu hekalay a binacadan u “ Silaya a binacadan, Kemalan a binacadan  ku mabulaway micumud,

長濱鄉舊稱「加走灣」(Kakacawan),其地名由來有兩種說法:一是自阿美族語「Pikakasawan」譯音而來,其意為「瞭望臺」;該名稱反應出清治時期末期之際,因應大量外族(西拉雅族、噶瑪蘭族等)的移入,

Kakacawan a kenis malumanay a ngangan “Kakacawan” han, u zumay a kakitizaan a ngangan tusa ku kamu,  cacay makay Amis a kamu “Pikakasawan” han, u imi “picekulan”, uynian a ngangan patukilay tu pikuwanan nu Hulaman a ziday, zayhan katuud ku nu hekalay a binacadan u “ Silaya a binacadan, Kemalan a binacadan  ku mabulaway micumud,

造成與當地的阿美族起衝突,阿美族人乃設立瞭望台,派人於此巡邏、守望之歷史背景;二是根據平埔原住民的說法,此地曾為阿美族人的獵場,因為掛滿許多獵物而引來跳蚤,因而取跳蚤的臺語諧音,稱之為「加走」。(清光緒年間漸有漢人移入。)

tiniay a Amis macacukah tuway, Amis a tademawan mipatizeng tuway tu picekulan, miculcul tu tademaw tini micuhung, mipuput tu kasumamadan a laylay, sakatusa duduc tu Pinpucu a yincumin a nakamuan, tini nau piadupam nu Amis a tademaw, zayhan yadah matumes ku nipacaitan tu niadupan a siatimla, zayhan namiala tya atimla nu layakay a ngiha, pangangan han tu“ kacaw”. “KaHulaman a mihcaan haymaw satu izaw ku mabulaway nu Layak micumud”.

日治時期,此地屬臺東廳管轄,曾設置「加走灣庄」,在昭和12年(1937年)的日治時期末期,臺灣總督府推行「皇民化運動」此地海岸線長達28公里,易名為「長濱」,設置「長濱庄」,劃歸臺東廳新港郡管轄,庄內劃分為長濱、寧埔、城山、中濱、三間屋、真柄、樟原七個大字,戰後改設臺東縣長濱鄉至今。

pikuwanan henay nu Lipun a ziday,  tiniay tungusay nu Posung a sakuwan, napatizeng tu “kacawa a niyazu’” i Saw-he sabaw tusa a mihcaan tu “1937 a mihcaan” nu sazikuzay tu pikuwan nu Lipun a ziday, Taywan satalakaway mikuwanan a seybu  mikawaw tu “u binawlan ku misakakuay a mikuwan”, tiniay a sadipasan u tanaya’ katukuh 28 kung-li, pangangan han tu “kakacawan”, patizeng tu “ Kakacawan a niyazu’”, makakenis tu Posongay a pikawawan Sing-kang a sakuwan, labu nu niyazu’ kakenis izaw ku Kakacawan Kinanoka Cen-san, Cung-pin San-ciyen-u, Makelahay, Koladot pitu ku tabakiay a cudad, zikuzay nu ngangayawa misumad patizeng tu Posong akuwan Kakacawan a kenis katukuh ayza.

長濱鄉舊稱「加走灣」由來另有一個說法,長濱第一批移民為屏東平原馬卡道族,因為思念原鄉屏東(原居地赤山、萬金及五溝水的東方,中央山脈南靡依西有一座「加走山」,山裏有「加走社」),

Kakacawan a kenis malumanay a ngangan “Kakacawan” han, izaw ku zuma a kamu, Kakacawan nu saayaway mabulaway a tademaw u Palidaw masaenalay Makatao a binacadan, zayhan mabulah tu nuyzu’ay  a kenis Palidaw “namananel i Ce-san, Wan-cin atu nuwalian U-kow-suy, Cung-yang a buyu’ Nan-mu-i-si izaw kya cacay a buyu’ Kakacaw a buyu’” labu nu buyu’ izaw ku “salisinan nu Kakacawan”.

便把「加走灣」下莊北邊的山丘取名為「加走山」,又因下莊海岸線彎曲,因而取名「加走灣」,馬卡道族為長濱最早的移民屯墾者,最早遷入的時間為咸豐九年(1859年),因此,「加走灣」的由來以此說較有證據性。

Ya “Kakacawan” sasa nu saamisan a buyu’ pangangan han tu “Kakacawan a buyu’”, zayhan i sasa nu sadipasan malingangu’ay, zayhan a singangan tu “Kakacawan”, Makataw a binacadan nu Kakacawan u saayaway mabulaway a nipatadasan. saayaway mabulal a demiad i kasumamadan tu siwa a mihcaan “1859 a mihcaan”, satu, “Kakacawan” a lalekalan uyni a kamu izw tu ku nisaheciay.

caculilan (交通) mikawaway-kalumyiti

臺11線:花東海岸公路。臺30線:玉長公路。

Tay sabaw cacay a zazan, Kalingku sadipasan a zazan, Tay tulu bataan, i-cang a zazan.

aidangan(旅遊) mikawaway-kalumyiti

misiwkay tu aazihan (景點介紹)

長濱文化源於五至六千年前,又稱先陶文化,其承繼了舊石器文化傳統,經濟以漁獵採集為生,沒有農業,也不懂得製作陶器,所有的石器都是打製,而不是磨製成的。

Kakacawan a lalangawan u lalekalan i luma' a malebut katukuh ayaw nu enem malebut, panganga haca tu pitedus a lalanngawan, micaluk tu malumanay ba’tu kasumamadan a lalangawan, sakikalisiw u adup mibuting miala misuped ku sakauzip, nai’ ku malukay, caay katineng misanga’ tu tedus, hamin ba’tu nu nituktukan a nisanga'an, caay ku nikidisan a nisanga’an.

長濱文化是至目前為止,台灣唯一已發現的舊石器時代遺址,係屬五千至一萬年前的人類遺留。當時經濟以漁獵採集為主,使用工具多為石器,此外亦發現有不少骨器。

Kakacawan a lalangawan katukuh imahini, Taywan uyni cacay matepaay tu nu ba’tuay a ziday  kasumamadan nisubelidan a tuud, nu limaay a malebut katukuh ayaw cacay a mang a mihcan kasumamadan nisubelidan nu tademaw. itawya sakikalisiw u angangan miadup mibuting miala misuped, sakawawa a duku hatu u ba’tu a saikec, u zuma satu matepa yadah ku ukakay a sadikec.

民國57年3月,臺大地質系林朝棨教授對臺東縣長濱鄉八仙洞不同高度的海蝕洞穴進行調查研究時,發現若干洞穴的堆積層中,含有新石器時代的文化層,其中有些可能屬於年代更古老的紅色十一層,因此推想或許能挖掘到比新石器時代更早期的文化層,於是邀請考古人類學系的宋文薰教授一同勘察,終於發現了舉世矚目的史前長濱文化。

min-kou 57 a mihcaan tulu a bulad, Taywan micekiway tu lala’  ci Lin-caw-ci u pasubanaay sakay Posong akuwan Kakacawan a kenis Pa-syen-tung caay ka lecad ku talakaw nu maelucay nu buhang nikalingatu mikinsa micekiw hawsa, matepa ayadah ku buhang satungduh sa masaupu, izaw ku baluhay ba’tuay a ziday a lalanngawan, uyni zuma hakay tungu nu ziday ngaleb nu kasumamada sumanahay sabacacay a satungdud, satu mizateng hakay taneng makutkut ku saayawy baluhay  ba’tua a ziday lalangawan asatungdud, uyza satu mitakus tu micekiway tu kasumamadan a tademaw ci Sung-un-sin cyaw-su mapulung miazih, maazih satu mililid tu kitakiday a tademaw pametek tu nu ayawanan lalay nu Kakacawan a lalangawan.

舌洞、潮音洞等洞穴作過多次發掘,發現大量文化遺留。據潮音洞採集的三件木炭標本,測出的碳十四年代,皆為五、六千年前,而乾元洞的一件木碳標本則超過一萬年。

min-kou 57 a mihcaan katukuh 59 a mihcaan Taywan talakaway a cacudadan micekiway tu kasumamadan tu tademaw saydang atu micudaday i cye-yen buhang, hai-ley buhang, yung-an buhang,u-min buhang, lung-se buhang, caw-ing buhang labu nu buhang  kinapina tu mikutkut, maazih yadah ku nisubelidan a lalangawan. duduc tu Caw-ing a buhang nisupedan tulu ku celas a azihan, makisaay a celas nu sabaw sept a ziday, ayaw nu lima,enem malebutay, cyen-yen- a buhang cacay nu celas a azihan amalakuit tu cacay a mang a mihcaan.    

kasumamadan nisumelida a tuud Pasantung ( 八 仙 洞 遺 址 )

來到台東縣長濱的樟原村,從遠處就可以看到在公路旁有一座巨大的岩石山塊。整座山高約 380公尺,在面臨太平洋的峭壁上有十幾個海水沖蝕而成的洞穴,當地阿美族人稱他為 Loham,就是洞穴的意思。目前整個地區在東海岸風景特定區管理處成立後,已經規劃建立完整的步道系統。

tayni i Posong akuwan Kakacawan tu Koladot a niyazu’, makabatad taneng maazih i tapiingay nu zazan izaw ku tabakiay masaatiladay nu buyu’ay a ba’tu. hamin katalakaw nu buyu’ pakala tu 380 a depah, micapi tu walibayu masaapilisay izaw ku cacay bataanaytu maelucay nu bayu a mala buhangay, tiniay A-mis a tademaw pangangan ciniza Loham han. uyza buhang sanay a imi. imahini u hamin a kakitizaan i sadipasan a azihan panutek tu kakitizaan pikuwan patizeng tu hawsa, malekakawa tuway patizeng mahamin malepun ku caculila a zazan.

可惜這重要的史前遺址洞穴,不知從何時開始就被人私自侵佔作為廟宇,還因為施工,讓遺址地層遭受無法復原的損害。考古學家現在都無法進行調查或發掘,只能從被挖出的土堆中,撿取被擾亂層位的遺物,這種情況令人扼腕。

kasatiman kuyni kahenulad nu saayaway a lalay kasumamada nisubelidan a tuud a buhang, cay katineng nayaan malingatu maalaw nu tau misakaku makuay asa mala biyu pipaypayan,  zayhan namisanga’, ya kasumamadan nisubelidad a tuud saisasaay namapeci’ caay tu pakanukas tu yaanaytu. micekiway tu kasumamadan a tuud ayza nai’ tu ku laheci mikawaw  mikinsa atu mikutkut, uyza satu nanikutkutay i lala’, misapud tu masasibud kasatungduh a nisumelidan a tuud, mahiniay a kawaw kasatiman sa.

沈於海水中,直到海水再次退出洞穴不久,晚期的長濱文化人就來此居住。在這裡,潮音洞為我們記錄了東海岸地形的劇烈變化!

mucelem i bayu, katukuh nanum nu bayu caay ka tenes miliyaw haca miliyas  tu buhang, sazikuza tu a ziday Kakacawan a lalangaan a tademaw tani tu i  tini mueneng. itin i Caw-ing a buhang mikilu tu titaan tu sadepasan a liwliw ku nikasumad.[1]


namakayniay a nasulitan nasakamuan atu natinengan mikawaway-kalumyiti