Tunisia
Tunisia（突尼西亞）
u Tunisia sa i labu nu Africa, itiza i 34 00 N, 9 00 E, u ahebal nu lala’ mapulung sa 163,610 km2, u ahebal nu lala'ay sa 155,360 km2, u ahebal nu nanumay sa 8,250 km2 hamin nu tademaw sa 11,134,588. kakalukan umah sa 64.80%, kilakilangan umah sa 6.60%, zumaay henay umah sa 28.60%.
tapang tusu nu kanatal(首都)
mikawaway-kalumyitiu tapang tusu nu kanatal sa u Tunis (突尼西亞市).
kakininan nu kanatal demiad(國家紀念日)
mikawaway-kalumyitikakining nu kanatal demiad sa tusa bataan bulad tulu demiad.
tabakiay a tapang nu kanatal(元首)
mikawaway-kalumyitiu tabakiay a tapang nu kanatal (congtung) ayza sa ci Kais Saied (Kayse．Sayyide 凱斯·賽義德) , micakat a demiad sa i 2019 a mihcaan 10 a bulad 23 a demiad.
突尼西亞共和國，通稱突尼西亞，位於北非、隸屬於馬格里布地區，東北部緊鄰地中海。突尼西亞有兩個鄰國，分別為西方的阿爾及利亞（公共國界線長965公里）與東南方的利比亞（公共國界線長460公里）。
ina Tunisia kapulungan nu binacadan a kanatal, masapangangan i hekal sa u Tunisia han, sakay nu kaamisan nu Africa masa nu Ma-ke-li-pu a kenisay, nuwalianay kaamisan micapi tu ya Ti-cung-hay. u Tunisia sa idaw ku mahtatusaay a biyaw nu kanatal, nutipan sa ya Algeria (kapulungan a sadipasan sa makaala tu 965 kung-li) atu ya satimulanay a kanatal Libya hananay (nikapulungan a katanayu nu sadipasan sa makaala tu 460 kung-li).
突尼西亞因其坐落於國家北方的首都突尼斯市而得名，而突尼斯市是以古迦太基城市的一位女神塔尼特 命名。亦有指該字來自柏柏爾語，指「駐紮」.
ina Tunisia sa nipatideng tu nueneng nu tatangahan a tuse ya Tunis ku sakasingangan i hekal, sikaidaw nu sipangangan sa namakay ya kasumamadan Ciya-tay-ci a tuse a tataynaay a kakawsan ci Ta-ni-te han a pangangan. idaw aca ku patuduay tiya sulitan, namakay i Po-po-el a nakamuwan sa, nipatudu a imin sa u (kakelul sananay a mueneng) sananay.
突尼西亞地區在古代的名稱為「阿非利加」（Africa或Ifriqiya），是非洲現在名稱的源頭。afri是迦太基附近（今突尼西亞附近）閃米特人常見的名字，這一名字來源於腓尼基語中的afar，即「灰土」。所以，古羅馬採用了由afar一詞演變出來的「Africa」來稱呼迦太基人的土地。這古代名稱一直沿用著，直到近代。
ina Tunisia a kakitidaan sa, i kasumamadan a nipangangan u A-huy-li-ciya han (Africa atu Ifriqiya), sanu Africaay aydaay a satatangahanay a kasingangan. afri sa u i capiay niya Ciya-tay-ci (aydaay a Tunisia kalabiyaw) u ya San-mi-te a tademaw ka sawsawnian a sikadih nu ngangan, nikaidaw nina ngangan sa Huy-ni-ci a kamu nu labuay ya afar, u imin nina kamu sa (kalaabuabuan a lala'). kiyu, kasumamadan nu Lo-ma pisapudan tina makay afar, nipapelu'an a ulic a sikatahkal, u "Africa" a pangangan tu Ciya-tay-ci a tademaw atu lala'. ina kasumamadanay a ngangan sa dadutucdutuc han a maysakamu caay kaputun katukuh i aydaay nu ziday.
突尼西亞國土面積的40%為撒哈拉沙漠所占據，餘下的60％則是十分富饒的土地，早在被併入羅馬帝國之前的公元前3世紀就成為了迦太基文明的發源地。北部為高山與丘陵地；中部為階梯狀台地，由西向東傾斜；東部為狹長的沿海平原；南部則為撒哈拉沙漠。
ina Tunisia a kanatal sa nikaidaw tu lala' sa, kalaidaw nu bunabunakan sa sepat a bataan a palasubu mala ku nicalapan, nu liwanay a kakitidaan enem a bataan a palasubu ku kasidamekan nu lala', i nu ayawan pipacumud sanu Lo-maay nu hungtiay a kanatal sa, i ayaw nu tuluay a mihcaan nu seci sa, masa nu Ciya-tay-ci sinutinenganay tu a kalalekalan a kakitidaan, kaamisan sa u buyubuyu'an atu talakaway a kakitidaan; nu tebanan sa masakayakay ku aenengan, sipakay nutipan pasay nu walian kasatikenihan; nu walian sa masatanaya ku dadipasan nu bayu a enal, nutimulan masa nu Sa-ha-la a bunabunakan.
官方語言為阿拉伯語，但法語和英語的通用性也很高。憲法宣布伊斯蘭教為國教，並要求總統是穆斯林。除了總統，突尼西亞人享受宗教自由的權利，憲法保護了人民的宗教信仰自由。突尼西亞人口的大多數（98％左右）是穆斯林，而約1％是基督徒，其餘的1％堅持猶太教或其他宗教。
nu kanatalay a sasakamuan sa u nu A-la-po, nika u nu France atu nu United Kingdom nikalalacalan a kamu yadah ku sikalecad. nu hulicay a nipabinawlan sa u nu I-se-lanay a kiwkay ku sanu kanatalay a singgu, sikayda satu maylunguc tu cung-tung, a u nu Mu-se-li sa. caay kau cung-tung adada, ya Tunisia a tademaw sa mituk tu nu kiwkayay kunidaay sananay a tatungusan, u nu hulic mapaading ku binawlan tu sakay sisinggu nisakunida, u nu Tunisia a binawlan sakatuud sa (98% hakiya) ku Mu-se-li a binacadan, hakay idaw ku 1% a tademaw sa u ciwlu nu mamisingguay, nu liwan sa 1% kaidaw nu misaatekak misinggu tu yu-tay a kiwkay atu masadumaay a kiwkay.
aidangan (旅遊)
mikawaway-kalumyitiSa-ha-la a sasalisin (撒哈拉節)
mikawaway-kalumyiti杜茲國際撒哈拉節是撒哈拉沙漠地區最大的年度慶典，於十二月的最後一週舉行，為期三至四天，舉辦地點是象徵撒哈拉沙漠起點的綠洲城市—杜茲。各支遊牧民族皆會前來歡聚，齊聲詩吟唱歌、鼓笛舞蹈，還有獵犬獵兔比賽及勇士格鬥，最令人興奮的是賽駱駝比賽，賽駱駝是一場馬拉松，白天起跑直到日落黃昏才會見到駱駝歸來。
u Tu-ce i kitakitan ya Sa-ha-la a sasalisin i ti bunabunakanay a kenis, mala u satabakiay a nu mihcaan a kalimulakan a lisin, i sabaw tusa a bulad sadikuday a lipay kalingatuan, kahidaan sa tulu hakya sepat nu demiadan, sikalalekal nu kakitidaan sa sasitungusan nu Sa-ha-la a bunabunaka a kalingatu, tu ya kalangdaway a tuse ya Tu-ce hananay. nu namakay cuwacuway a pahutingay a binacadan tayni amin mapulung kalipahakan, sipalecad han nuheni a mudadiw tu nu kiwkayay a dadadiwan, satuktuk, sapiyup tu nikapalaw, idaw henay ku mamiadup tu aadupan a nipidademec, atu nu iyungay a nikalalebu, u sakakangkana nu tayniay a tademaw sa ya madademecay tu kalecabi nu luba, nikadademec nu luba sa u sikalecad tu malasung hananay a kaduba, i demiadan ku sikalingatu katukuh i kaceleman nu cilal kaladuutan, itawya sikaadih kiya luba a mananukas.
I-li-ciye (伊利捷)
mikawaway-kalumyiti伊利捷在迦太基帝國時代就已建城，在羅馬時代哈德良皇帝 (117~138 AD) 的統治下逐漸富裕，而在西元三世紀左右達到最鼎盛繁榮，而興建了伊利捷羅馬競技場，在羅馬帝國時代，伊利捷競技場已有兩千年的歷史，還是國境內第三大，僅次於義大利境內的卡布亞競技場及羅馬競技場，也是非洲目前保存最完整的競技場，且名列世界文化遺產。
ina I-li-ciye i ti Ciya-tay-ci a hungtiay a kanatal a ziday sa mapatideng tu, nu Lo-maay henay a ziday sa, ya Ha-te-li-yang a hungti (117-138 AD) a nipikuwan haymaw sa malakakitaan, kiyu i celahcan tuluway a seci sa, sikaidaw tu kalabangbangan nu nikabuwah nu kaudip, i mahida sa sipatideng tu ya nu Lo-ma hananay a kadademecan a kakitidaan, i ti Lo-ma a ziday sa, ina I-li-ciye a dademecan a patuh makaala tu tusaay a malebut nu mihcaan a laylay, uyda sa sakatatulu a katabakian, kiadidingan ku nu Italiay aidangan ya Ka-pu-ya atu nu Lo-maay a dademecan a kakitidaan, masa nu i Africaay a masupeday kasawantan a kadademecan a patuh, kasinganganan i kitakitay sakay nu laylayay a naliwanan a zaysan.
u Si-ti-pu-say-te (西迪布賽德)
西迪布賽德座落於地中海濱的岬角，俯瞰著突尼斯海灣，素有藝術家天堂之美名，這裡是突尼西亞境內最美麗的地中海村落，白漆外牆佐著藍色圖騰設計鐵窗，精雕細琢的圓頂拱門以黑色釘飾排列成星星、月亮、花與幾何圖形綴著，這藍白小鎮的建築是融合安達魯西亞與傳統突尼西亞風格，走在石板街上，四周圍繞著燦爛的非洲鳳仙花，空氣中還能嗅出茉莉及含羞草的芳香，夕陽黃昏時，海天的奇幻變化與獨特的氛圍令旅人流連忘返。
ina Si-ti-pu-say-te kitidaan sa i Ti-cung-hay a sadipasan nu bayu, micekulan tiya Tunisia a masadicemay a dadipasan, sikaidaw nu masadumaay a nalimaan a kasingangan a tapukuan sa, itini sa u masa nu Tunisia sabangcalay a niyadu’ nu Ticunghay, nipingkian tu salengacay a kulit i cabeng atu sicamul tu sumilaway mapakulit kiya nu mukingnay a sasingalan, nikadimelan a nalimaan tu ya masakimuluay a sasaedep, u lumeni'ay ku nipipacek tu mapasilac nu sakabunac, bulad, balu atu nidatengan a sipakulit a sasicunus, ina sumilaway atu kala sangelacay a niyadu’, nipatidengan tu nisanga' sa sicamul tu nu tiya Antalu-siya atu nu laylay nu Tunisia a nipicidek. culil han i nu sapad nu dadan sa, i nu liwliwan sipasaliyut ku mata tu nikanguhitan nu Africa a masabalingatay a balu, kapihpihan nu bali sa kahiphipan tu kiya bangesis niya yuli atu hinasikaday a balu, kaceleman tu nu cilal i sansandepan sa, kasumad nu lawilaw kasinawalan, atu picidek nu kahidaan muwala tu sikapawan a mananukas a taluma’.
迦太基遺跡 Ciya-tay-ci kasiliwan nu kakitidaan
迦太基城為著名的迦太基遺跡及其博物館的所在地，西元前八世紀左右，腓尼基公主伊麗莎為逃避兄長追殺來到北非，機智的她與柏柏人首領求一張牛皮之地棲身，她將牛皮撕成極細的絲線連接圍起，而這一圈也就是古迦太基城的由來。迦太基與羅馬一共經過三次戰爭，稱為「布匿戰爭The Punic War」，戰事中迦太基城遭大量的摧毀，加上年代久遠，如今迦太基遺跡只剩下斷壁殘垣，但仍可從她景存的牆柱外觀想像當年的富足繁華。
Ciya-tay-ci a tuse, u ya saka singanganay Ciya-tay-ci kasiliwan nu kakitidaan, atu ya sapadeng tu tuudtuud nu aadihan a kitidaan, i ayaw nu celahcan waluay a seci kalcapian hakiya, ya Huy-ni-ci nu hungtiay a limecedan ci Ilisapay, ku maydih a milimek tu pingayaw nu kakama a mipacuk sa, taynien itini i kaamisa nu Africa, kasipunu nida sa silunguc tu ya Pupu a tademaw kaala tu cacayay nu banges nu katadadan kaahebal nu aenengan, sakeliwan nida a mucelit kiya banges nu katadadan, patatules han nida nipilangad, nipisaliyut tina masakimuluay sa, nudikudan sa u sakaidaw nu kasumamaday a Ciya-tay-ci a tuse. ina Ciya-tay-ci atu Lo-ma a kanatal sa, pulung han namay suayaw tu kinatuluay a nikalalais, kasingangan sa u "Pu-ni a nikalpacaw han; The Punic War", i kalalaisan sa nu tebanan u Ciya-tay-ci a tuse yadah ku matastasay mapeciay nu kasengengan a aadihan, ku nikahida sa katenesan tu ku mihcaan sa, ayda satu ina Ciya-tay-ci a kitidaan u liwaliwan tu ku aadihan mapecipeci laliwasak sa, nika taneng henay sipakay nu hekalan niya cabeng sikatineng ku kabangcal atu sikaicelang nu tektek, nidateng tu ya imahida henay kalabangbangan nu nicaliwayan a kungku atu picepitan a maydih misadaang tiya nikasalungan.