Morocco
Morocco (摩洛哥)
u Morocco sa i labu nu Africa (非洲), itiza i 32 00 N, 5 00 W
u ahebal nu lala' mapulung sa 446,550 km2.
u ahebal nu lala'ay sa 446,300 km2, u ahebal nu nanumay sa 250 km2.
hamin nu tademaw sa 33,655,786.
kakalukan umah sa 67.50%, kilakilangan umah sa 11.50%, zumaay henay umah sa 21%.
tapang tusu nu kanatal (首都)
mikawaway-kalumyitiu tapang tusu nu kanatal sa u Rabat (拉巴特).
kakingingan nu kanatal demiad (國家紀念日)
mikawaway-kalumyitikakinging nu kanatal demiad sa 7 bulad 30 demiad.
tabakiay a tapang nu kanatal (元首)
mikawaway-kalumyitiayza sa ci Mohammed VI of Morocco u tabakiay a tapang nu kanatal (cong-tung, 總統), micakat a demiad sa i 1999 a mihca 6 bulad 23 demiad.
cunli (總理)
mikawaway-kalumyitiu cunli nu Morocco (摩洛哥) ayza sa ci Saadeddine Othmani (薩阿德丁·奧斯曼尼), micakat a demiad sa i 2017 a mihcaan 3 bulad 17 demiad.
民族主義VS.巴勒斯坦人 摩洛哥國王的爭奪
mikawaway-kalumyitimingcu cuiy Palesetan a tademaw Morocco kuowan a kaalawan
從摩洛哥內部情勢來看，穆罕默德六世同意跟以色列關係正常化，認定人民對西撒哈拉的民族主義熱情，會超越對巴勒斯坦人的支持力度。
namaka Muo-luoke (摩洛哥) a kawaw amiadih, mihang ci Muhammad (Muo-han-muo-de 穆罕默德) saka enem a sa mihang tu I-se-lei (以色列) masasungay sa, mihang tu tademawan nu nutipanay a Sahara (Si-sa-ha-la 西撒哈拉) a binacadan nu balucu', mikikaka tu Palestine (巴勒斯坦) a tademaw nuni palekalan.
摩洛哥人民都支持巴勒斯坦人的權利，摩洛哥跟併吞東耶路撒冷的以色列謀和，當然會引發部分人民的憤怒，並傷害國王在保守派穆斯林心中「信仰捍衛者」的形象。然而，獲得美國承認摩洛哥對西撒哈拉的主權，似乎勝過所有這一切。
Muo-luoke (摩洛哥) a tademaw palekal tu Palestine (Pa-le-se-tan 巴勒斯坦) a kawaw, Muo-luoke (摩洛哥) mialaw tu walian Jerusalem (Ye-lu-sa-len 東耶路撒冷) a Israel (Yi-se-lei 以色列) masasungaay, alaci kalingesan nu tademawan, miadada tu balucu' nu kuowan (國王) itida i masilutay a Muslim (Mu-se-lin 穆斯林) nu balucu' "midiputay tu singciw (信仰捍衛者)" a wayway. sisa manamuh ku Amilika (美國) palutadengaay tu Muo-luoke (摩洛哥) misuayaw tu nutipanay a Sahara (Si-sa-ha-la 西撒哈拉) a kakuwawnan, malahica ku hatidaay a kawaw.
摩洛哥外長波利塔(Nasser Bourita)在宣布政府的這項決定時就警告說，「任何批評這項協議的人，就是反對摩洛哥對西部撒哈拉的主權。」
Muo-luoke (摩洛哥) sakakaay ci Nasser Bourita (波利塔) mihapu tu cen-hu tina kawawan pabalucu satu patalaw musakamu, "anucima kina mipalulcusay tina kawawan a tademaw, u mihantay tu Muo-luoke (摩洛哥) tu nutipanay a Sahara (Si-sa-ha-la 西撒哈拉) a kawaw".
摩洛哥和以色列雖然沒有正式外交關係，兩國在軍事和情報方面早已密切合作。而美國為此改變數十年來對西撒哈拉的立場，才是摩洛哥意外的重大收穫。
Muo-luoke (摩洛哥) atu Israel (Yi-se-lei 以色列) amica kuni kacaay kalecabay nuheni, nina tusaay a kanatal a hitay atu kawaw u masasukapahy tu kunuheni. sisa u Amilika (美國) sumad hantu nu pinaay a mihcaan misuayaw tu nutipanay a Sahara (Si-sa-ha-la 西撒哈拉) a nikalecabayan, kiya u Muo-luoke (摩洛哥) u sakatawidan nu saka silaculan.[1]
Morocco (Mo-Luo-Ke (摩洛哥) likisi 摩洛哥歷史
mikawaway-kalumyiti距今40萬年前便有古人類在摩洛哥活動。考古發現證明這裡很早就有人居住了。最早在這裡定居的柏柏爾人的來歷已無以考證。
micapi tu ayda a sepatay a bataan (40) a mang nu mihcaan idaw ku mukasiay a Morocco (摩洛哥) a tademaw misaculilculi tu. saan kumikinkiway a tademaw nanu tawyatu ku tademaw idaw tu kumuenengan. satabalay nu itidaay a mueneng u Puo-Puo-El (柏柏爾) a tademaw tada matenes tu caay tu kakatinengi a misilut.
7世紀時，阿拉伯人到來，並在8世紀建立王國。中世紀時期在這裡統治的朝代有些是柏柏爾人，有些是阿拉伯人。中國古籍中有關摩洛哥的較早記載，有宋人趙汝適《諸蕃志》「默伽獵國」。
pitu a seci, Arabian (A-La-Puo a tademaw 阿拉伯人) taynitu, i walu a se-ci patidengtu tu wankuo. teban nu seci inuw tu mikuwawn tu tademaw idaw ku Puo-puo-e (柏柏爾) a tademawan, idaw ku Arabian (A-La-Puo a tademawan 阿拉伯人). nu layak nisilitan a cudad nu Morocco (摩洛哥) numatabalay anisulitan, idaw ku Sun a tademaw ci Caw-zu-se (趙汝適)《cufanse諸蕃志》"Muo-cia-lai kanatal (默伽獵國)".
從15世紀開始，摩洛哥受到多個西方國家的入侵。20世紀初期的摩洛哥危機是導致第一次世界大戰的重要原因之一。1912年3月，法國占領摩洛哥。1956年3月，獲得獨立。
namaka sabaw tu lima a se-ci malinga tu, Morocco (摩洛哥) debungan nu pina a nutipanay nukanatal. tusa a bataan (20) a se-ci tu ayaw Morocco (摩洛哥) katalawan u nuheni ku misatadasay amalepacaw nu angnganan a kitakit. cacay a malebut siwa a lasubu cacay a bataan idaw ku tusa (1912) a mihcaan tulu a bulad, Fa-kuo France (法國) midebung tu Morocco (摩洛哥). cacay a malebut siwaw a lasubu lima a bataan idaw ku enem (1956) a mihacaan tulu a bulad, misiteked tu kunuheni.
現今摩洛哥阿拉維王朝是在17世紀開始的，1957年，摩洛哥蘇丹穆罕默德五世宣布改稱國王，摩洛哥蘇丹國改制為摩洛哥王國。
aydaay a Morocco (摩洛哥) A-La-Wye (阿拉維) wancaw itini i sabaw tu pitu (17) a se-ci malingatu, cacay a malebut siwa a lasubu lima a bataan idaw ku pitu (1957) a mihcaan, Morocco (摩洛哥) Sudan.muhan.muode (蘇丹穆罕默德) (Sultan Muhammad) lima a se mihapu misumad tu kuowan. Morocco (摩洛哥) Sudan (蘇丹) a kanatal sumad han tu Muoluo ke wankuo (摩洛可王國).
實行君主立憲制，但君主較內閣和國會擁有相當大的權力，所以是二元君主制。
misanga tu cun-cu lisince, nika u cuncu mikikaka tu mikuliay atu kuohua a kawawan, sisa u sakatusa a cun-cu-ce a kawawan.[2]
sakaudip (經濟)
mikawaway-kalumyitiMorocco pakay kankanngan tu buting a kawaw摩洛哥魚罐頭產業
摩洛哥最主要的經濟部門是旅遊業、漁業和磷酸礦的出口，磷酸鹽儲量1100億噸，占世界首位。農業與牧業也比較重要，但受氣候影響比較大。
Morocco (摩洛哥) anganganan nu sakaudip u aidangan, mibutingay atu linsun-kun a sakatahelan misiwbay, unisupedan tu linsun-en cacay a malebut cacay a lasubu (1100) a walwalan a dun’, sakakaay nu kitakit. sakayliwmah atu papahabayan u anganganan tu, nika mikitabaki tu demiad.
摩洛哥在許多方面依靠外來資助，法國是其第二大援助國，西班牙是其第一大援助國。
Morocco (摩洛哥) miida tu yadah nu mipadangay nuheniyan, Fa-Kuo (法國) u saka tusa mamipadang a kanatal, Si-Pan-Ya (西班牙) ku satabakiay amipadanay a kanatal.[3]
國民經濟發展緩慢。2010年摩洛哥國內生產總值為917億美元，人均2,839美元。經濟增長率3.2%，通貨膨脹率則為1.4%。
mahaymaw ku sakaudip. tusa a malebut cacay a bataan (2010) a mihcaan Morocco (摩洛哥)
sakasilaculan makaala tu siwa a lasubu cacay a bataan idaw ku pitu (917) a walwalan a kalisiw nu Amilika (美元), hikin han nu tademaw sa tusa a malebut walu a lasubu tulu a bataan idaw ku siwa a kalisiwan nu Amilika (美元). sakaudip mucelak tu (3.2%), mawada' ku kalisiw matekes ku tuud tu (1.4%).
lalangaw (文化)
mikawaway-kalumyiti阿拉伯語為國語，不過柏柏語和法語也是受到承認的官方語言，伊斯蘭教為國教。
Arabic (Ala-puo a kamu 阿拉伯語) u tada kamu, nika u Puo-Puo (柏柏語) a kamuatu atu France (Fa-Kuo 法國) a kamu palutatengan ku pabaway tu tina kamuwawan, Yise-lan-ciw (伊斯蘭教) u tada kiwkay nuheni.
1993年8月落成的哈桑二世清真寺，坐落在卡薩布蘭卡的大西洋海濱，通體使用白色大理石砌成，宣禮塔高達200米，是僅次於麥加清真寺和埃及的阿茲哈爾清真寺的世界第三大清真寺，設備之先進在伊斯蘭世界首屈一指。
cacay a malebut siwaw a lasubu siwa a bataan idaw ku tulu (1993) a mihcaan walu a bulad milaksisiki ci Hasan e’se (哈桑) tu Cin-cense (清真寺), ueneng itida i Kasa-pulan-ka (卡薩布蘭卡) mitepal tu Tasiyung a bayu (大西洋海濱), u sanglacay a talise ku sapisangan’, upapaypayan talakaw makaala tu tusa a lasubu (200) a lawat, mikilul tu Maycia-cingcen-se (麥加清真寺) atu Ay-ci (埃及) nu Ace-ha-elcing-cense (阿茲哈爾清真寺) sakatulu nu tabakiay a kitakit nu Cingcen-se (清真寺), kapah kuyu siki i labu itini i E-se-lan a kitakitan u taludu’ku sakasenengan.[4]
maaalaw tu lala領土爭議
mikawaway-kalumyiti摩洛哥目前仍控制著西撒哈拉地區80%的土地。
Morocco (摩洛哥) mimedmed tu nutipanay a Sahara (西撒哈拉) a niyadu tu walu (80%) a kilac nu lala'.
自從摩洛哥於1956年獨立以及國王穆罕默德五世去世後，國王哈桑二世宣稱大量的領土主張。除了在與西班牙進行了伊夫尼戰爭（the Ifni War）後獲得了塔爾法亞地帶（Tarfaya Strip）之外，對休達與梅利利亞以及撒哈拉地區也有大量的領土主張。
namakayda i Morocco (摩洛哥) tu cacay a malebut siwa a lasubu lima a bataan idaw ku enem (1956) a mihcaan nami siteked satu atu kuowan ci Muhammad lima a se (穆罕默德五世) namapatay satu, ci kuowan Ha-sang (哈桑) ese mihapu tu yadahay a lala'. namahida atu Si-pan-ya (西班牙) malepacaw tu Yifu-ni (伊夫尼 the Ifni War）kalepacawan maalaw ku Ta-elfa-ya a lala' (塔爾法亞地帶 Tarfaya Strip), manglay henay tu Siwta (休達) atu Mye-lili-ya (梅利利亞) atu Sahara (Sa-Ha-La 撒哈拉) aniyadu idaw kuyu anup nuhini a mangalay tuya lalaan.
1963年阿爾及利亞獨立戰爭爆發，摩洛哥攻占了阿爾及利亞西部的廷杜夫和貝沙爾，並聲稱其為摩洛哥領土。衝突在一個月的戰爭及上百的傷亡的同時僵持不下。
cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan idaw ku tulu (1963) a mihcaan Ael-cili-ya (阿爾及利亞 Algeria) misiteked satu alaw malepacaw, Mu-ruke (摩洛哥) madebung tu Ael-cili-ya (阿爾及利亞) nutipanay a Tindu-fu (廷杜夫) atu Paisa-el (貝沙爾), sakamusa lala' numakau ku Mu-ruke (摩洛哥). tinika sasuadaan tu cacay a bulad anikalepacawan atu pina nu lasubu kuyu mapatay a tademaw caayhenay kasasulul.
在非殖民化時期的初級階段，摩洛哥的政客，尤其是摩洛哥獨立黨的一些成員，例如Allal al-Fassi，在摩洛哥獨立後的幾年裡主張要求更廣闊的領土。蘇丹不支持這意見。
caay henay kalimad a zitay tulingatu, Mu-ruke (摩洛哥) a tademaw, micidekay ku Mu-ruke (摩洛哥) misitekeday a tademaw, tinaku sa Allal al-Fassi, Mo-Luo-Ke 摩洛哥) pisitekedan tu pina a mihcaan miyukiw mangalay misaahebal tu lala'. caay pisulul ku Sudan (蘇丹) tinakamuwan.
Al-Fassi的野心在1960年代依然獲得了相當一部分人的支持，直到1969年，摩洛哥才承認早已在1960年就獨立的茅利塔尼亞政權。在敵對的幾年裡，茅利塔尼亞一直譴責摩洛哥參與恐怖襲擊，入侵領土；而在1970年代中期，衝突又在西撒哈拉問題上展開。
Al-Fassi a nabalucuan nida itini i cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan (1960) a mihcaan idaw ku pacukelay tini kawaw nida, katukuh i cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan idaw ku siwa (1969) a mihcaan,Mu-ruke (摩洛哥) nanutiyatu palutatengan tu cacay a malebut siwa a lasubu enem a bataan (1960) a mihcaan tunipisiteked nuu Maw-lita-niya (茅利塔尼亞). nika sasuadaan tu pina a mihcaan. Maw-lita-niya (茅利塔尼亞) maynah tu Mu-ruke (摩洛哥) miliheda tu saka balihenawan a nikalepacawan , midebung tu lala', itini i cacay a malebut siwa a lasubu pitu a bataan (1970) a mihcaan , nika sasuadaan itini i Sisa-hala (西撒哈) malingatu asikawaw.
儘管摩洛哥政府依然堅稱西撒哈拉和其北部的西班牙飛地：休達與梅利利亞為其領土，但是大摩洛哥的領土主張在1960年代後期已經被摩洛哥主流所放棄。代表撒拉威阿拉伯民主共和國的波利薩里奧陣線則獲得了非盟的席位。
amica ku Mu-ruke (摩洛哥) sifu pacici u Sisa-hala (西撒哈) atu amisan a Spain (西班牙) babahelan, Siw-ta (休達) atu Mye-lili-ya (梅利利亞) u tadalala niyam sa, nika tabakiya a Mu-ruke (摩洛哥) a lala misaayaw itini i cacaya a malebut siwa a lasubu enem a bataan (1960) a mihcaan paalesan nu Mu-ruke (摩洛哥). tayhiwan nu Sala-wi-ala-puo (撒拉威阿拉伯) a micu a kapulungan a kanatal (民主共和國) a Puo-lisa’-liaw’(波利薩里奧) maalatu nu fa-mun a tademaw. [5]